Vücut; mikrobik hastalıklara maruz kaldığında, kanda mikropları zararsız hale getirmek için birtakım maddeler üretir. Bu maddelere antikor ismi verilir. Antikorlar, hastalık süresince mikropları yok etmeye çalıştıklarından, hastalık esnasında kanda yüksek miktarlarda antikor bulunur. Fakat, hastalık geçince, gittikçe miktarları azalır ve sonuçta düşük bir düzeyde kalırlar.
Aynı mikropla tekrar bir buluşma meydana gelirse, düşük düzeyde bulunan antikorlar, hemen çok yüksek bir seviyeye ulaşır ve hastalanmayı engeller. En azından hastalığın hafif geçmesini sağlar. Görüldüğü gibi, zararlı etkeni daha önceden tanıma, onunla evvelden karşılaşmış olma, hastalığın gidişi üzerine olumlu etki yapmakta, çoğunlukla hastalıktan tamamen korunmayı sağlamaktadır.
İşte aşılar, bu prensibe dayanarak ortaya çıkmıştır. Aşı ile hastalık yapamayacak mikropları vücuda vererek, bunlara karşı direnç oluşması sağlanır. Böylece, hastalık yapabilecek mikroplar, vücuda girdiklerinde, organizma hazır olduğundan antikorlar, mikropları etkisiz hale getirir ve hastalığın ortaya çıkmasını engeller.
ÇOCUKLAR İÇİN AŞI TAKVİMİ
YAŞ AŞI KAÇINCI OLDUĞU
Doğumda Sarılık (Hepatit B) 1.
1 aylık Sarılık (Hepatit B) 2.
2,5 aylık DBT
(Difteri, boğmaca, Tetanoz Karma aşı) 1.
2,5 aylık Felç (Polio) 1.
2,5 aylık BCG (Verem) 1.
1.4 aylık DBT ve Felç 2. ve 2.
5.5 aylık DBT ve Felç 3. ve 3.
7 aylık Sarılık (Hepatit B) 3.
9 aylık Kızamık 1.
15 aylık MMR (Kızamık, Kabakulak, Kızamıkçık) 1.
18 aylık DBT ve Felç Rapel-1
2 yaş Sarılık (Hepatit A) 1.
(Bir ay sonra) Sarılık (Hepatit A) 2.
(Ikinciden 6-12 ay sonra)
Sarılık (Hepatit A) 3.
6 yaş DBT ve Felç Rapel 2.
11-12 yaş DT (Difteri, Tetanoz) Rapel 3.
Bazen, aşılardan sonra ateşli bir hastalık tablosu ortaya çıkabilir. Bu durum, tamamen zararsız olup, 1-2 günde geçmektedir. Bu sebeple veya aşı yapılırken acıtıyor, çocuk ağlıyor diye aşı yaptırmamak çok hatalı bir davranıştır. Böyle davranılması, mikrobik hastalıkların oluşmasına, hastalığa karşı çocuğu savunmasız, her türlü tehlikeye açık bir şekilde karşılaştırır. Yalnız aşı yaptırılırken güvenilir bir kuruluşta yaptırılmasına da özen gösterilmelidir. Günümüzde birçok mikrobik (enfeksiyon) hastalık tehlike olmaktan çıkmıştır. Bir kısmının (difteri, tetanoz, çocuk felci, kızamık gibi) görülme oranı oldukça azalmış, bir kısmının da (çiçek hastalığı gibi) kökü kazınmıştır. Günümüzde kızamık, kızamıkçık, kabakulak, difteri, boğmaca, tetanoz, verem, mikrobik sarılık (enfeksiyöz hepatit A ve B tipi) hastalıklarına karşı aşılar yapılmaktadır. Ayrıca grip, menenjit ve zatürree (pnömokok) aşısı gibileri de bazı özel durumlarda yapılan aşılardır. Aşıların birkaçı birlikte yapılabilir.
Aşı takviminin İzahı
1- Listede görüldüğü gibi aynı gün birden fazla aşı yapılabilir.
Ancak aynı anda enjeksiyon (iğne) şeklinde iki aşı yapılacaksa, ayrı iğne ve enjektörlerle ayrı yerlere (her iki kola) uygulanmalıdır.
2- Halk arasında “menenjit aşısı” denilen hemafilus enfluenza (Acti-Hıb) aşısı 2,5 ve 4. aylarda DBT ve Felç aşısı ile birlikte aynı zamanda ve 15. ayda MMR ile birlikte olmak üzere üç defa yapılabilir.
3- Aşılar listede gösterilen yaşlarda yapılamazsa, kaldırılarak veya bir sonraki aşı ile birleştirilerek yapılmalıdır.
4- 11-12 yaşlarında yapılan DT (difteri-tetanoz) aşısı içindeki difteri aşısının dozu yetişkin dozu (yani çocuk dozunun yarısı) olarak yapılmalıdır.
5- BCG aşısı, verem testi (PPD) kontrolü yapılarak her 5 yılda bir tekrar edilebilir.
Kaynak:Aile Sağlık Ans.
