Bebeğinizde Gelişim Geriliğini Farkedemeyebilirsiniz!

Biyolojik nedenlerin çocuğu zaman tedavisi yoktur veya en iyi hale getirmek için yoğun bir eğitsel programla şartlar iyileştirilebilinir.

Fakat biyolojik bir nedene bağlı olmadan sadece çevresindeki şartların yetersizliğinden dolayı da çocukta gelişim geriliği yaşayabilir. Bu durum da yapılabilecek çok şey vardır tabi ki erken tehşis konulursa. Çünkü bu durum anne babanın ve çocuğun bakımıyla sorumlu kişinin çocuğua yeterince uyarıcı, sağlıklı, zengin bir çevre sunmayışından kaynaklanır. Çocuk çeşitli nedenlerden dolayı bilinçsizce ihmal edilmiştir.

Örneğin dışarı sık çıkmadan, bir yetişkin eşiliğinde 4 duvar arasında büyümek zorunda kalmıştır. Onla ilgilenen, oynayan yoktur. Özellikle çalışan anne babalarda çocuğun akşama kadar bakıcıyla bir etkinlik yapmadan ve dışarı çıkmadan yanlız kalması, arkadaşlarıyla yeterince oynaması bunların nedenlerindne biridir.

Bebeğin gelişim döneminde sadece yeme içime, uyku ihtiyacı yoktur. Arkadaşlarına, onunla ilgilenen sosyal bir çevreye, oyuna ihtiyacı vardır. Çocuk yaşıtlarıyla, yetişkinlerle oyun oynayarak öğrenir, büyür, gelişir. Eğer çocuk bu olmazsa olmaz şartlardan mahrum büyürse, gelişim geriliği kaçınılmazdır.

Çocukları kendi yaşıtlarıya birebir kıyaslamak doğru dedildir. Her çocuk farklıdır. Nitekim her çocuktan belli ay ve yaş dönemlerinde beklenen beceriler vardır. Eğer çocuk bunlarda geriyse gelişim geriliği söz konusudur. Gelişim geriliği sosyal, duygusal, dil, fiziksel, zihinsel gelişim olmak üzere çeşitli alanlarda olabilir.

Gelişim geriliğinin en büyük habercisi “ konuşma gecikmesi”dir. Çocuk yaşıtlarına göre daha az kelime kullanıyor veya kendi geliştirdiği bir dilde kendini ifade etmeye çalışıyor olabilir. Konuşma geçikmesi sadece gelişim geriliğinin değil, bazı ciddi patolojik problemlerinde  habercisidir.Bu gibi problemlerde erken tehşis çok önemlidir.
Fiziksel gelişim alanında bebeğin yürüme, koşma ve tutma gibi motor becerilerinde gerilik olabilir. Örneğin çocuk yaşından beklenen legoları yerleştiremiyor olabilir. Kendine güvenerek yürüyemeyebilir.

Gelişim geriliği sadece dil gelişimde, motor gelişiminde olmayabilir. En çok ihmal edilen gelişim geriliği sosyal ve duygusal alandadır. Çocuk arkadaşlarıyla nasıl iletişim kuracağını bilemez. Çocuk ya arkadaşlarına saldırır ya da hiç kendini koruyamaz. Sosyal becerilerdeki eksiklik ancak çocuğun arkadaşlarıyla oynayacak ortam sağlanarak geliştirilebilinir. Zihinsel alanda gerilik; kavramların gelişmemesi, neden sonuç ilişkilerinin, problem çözme becerilerinin gelişmemesi olarak özetlenebilir. Bu durumda çocuğun bireysel eğitim desteği alması şarttır.

Çocuktaki gelişim geriliği zamanında aile tarafından kabul edilmez ya da fark edilmez. Gelişim geriliğini anne babanın anlaması ve kabullenmesi çok zordur. Gelişim sürecinde olan çocuklarının geride kaldıkları becerileri büyüdükçe tek başlarına kazanacaklarını düşünürler. Bu düşünceyle zaman kaybederler ve gelişim geriliği daha ciddi boyutlara ulaşınca ancak bir pedagogtan destek almaya karar verirler.

Eğer bir gelişim geriliğinden şüphe ediyorsanız zaman kaybetmeden bir pedagoga danışmanız gerekir. Çünkü geç kalındığında gelişim geriliğinde yol almak çok zordur. Çocuğun gün geçtikçe yaşıtlarıyla arasındaki beceri ve gelişim eksikliği farkı açılır.

Ailelerin gelişim geriliğini anlamaları zor olacağı için bebeklerini düzenli olarak pedagog kontrolünden geçirmeleri çok önemlidir. Gelişim geriliği Denver II Tarama Testi ve alanında uzman bir Pedagogun klinik değerlendirmesi sonucunda tesbit edilebilinir.

Pedagog Psk. Dan. Sevil Yavuz Gümüş
Kurucu, Çocuk Psikolojisi ve Gelişimi Uzmanı, Oyun ve Filial Terapist

Kaynak: Hastane.com.tr