Zaman zaman sitemizin genç ziyaretçilerinden vucut geliştirme konusunda soru soran mesajlar alıyoruz. Mesela şu örneklerde olduğu gibi:
“S.a merhaba ben vücut geliştirmeyle bu ara ilgileniyorum yeterli beslenmeyi yapamadığım nedeniyle vücutun gerekli proteinini ,proteinin de yapı taşı amino olduğu için aminoasit hapları almam gerekiyor ve bu hapların tamamı ithal markalar markaları söylüyorum; all stars, life time , multipower , weider,universal nutrition, ultimate nutrition ve hard line başak bilinen markalar yok. Hammaddeler bildiğim kadarıyla almanyadan alınıyo acaba helel olmayan maddeler içerisinde olabilir mi? Sporcuların çoğu bu markaların ürünlerini kullanıyo ülkemiz tamamen sektörde bu markalara bağımlı çok önem arz etmektedir lütfen cevabınızı bekliyorum. Ankara”
“selamün aleyküm öncelikle böyle bir site için teşekkür ediyorum. Ben vücut geliştirmeyle ilgileniyorum ve sporcu ilaçlarından söz etcem. Kasların gelişebilmesi için proteine ihtiyaç vardır bilindiği üzere bu proteinlerin yapıtaşı aminoasitlerdir. ben 3 aydır sporla ilgileniyorum ve artık aminoasit haplarından almayı düşünüyorum. Bu haplar tamamen ithal ham maddeleri almanyadan geliyo bu ilaçların içerisinde helal olmayan maddeler olabilirmi sizden başka yardım edecek kimse yok lütfen cevabınızı sekiz gözle bekliyorum Kırıkkale”
“selamın aleyküm, size geçen günlerde amino asitler hakkında bazı sorular sormuştum domuzdan elde edilirse kullanılabilirmi? diye ama şunu belirtmeyi unuttum aldığım bu ürünün domuzdan elde edilip edilmediğine dair bir kanıt yok
1)ithal eden firmaya sordum ürünlerimizde hiçbir domuz girdisi(ürünü) bulunmamaktadır dedi
2)tarım ve köy işleri bakanlığına sordum ithal izni verdiğimiz ürünlerde domuz girdisi varsa bunların üzerlerine kırmızı etiket yapıştırırız dedilerbu üründe kırmızı etiket yok
3)bunu yıllardır kullanan kimselere sordum onlar da bunların tamamen doğal olduğunu ve içinde domuz girdisi olmadığını söylediler benim de elimde bu üründe domuz girdisi olduğuna dair bir kanıt yok sizce ben sadece vesveseyemi kapıldım yani elimde hiçbir kanıt yoksa domuz muhteviyatı olmadığına dair bu ürünü kullanmalımıyım saygılar”
“Mesaj: Özellikle vucut geliştirme sporu ile uğraşanların kullandığı toz halindeki Kreatin (Creatine monohydrate ) maddesinin kullanılmasında dinen bir sakınca varmıdır?”
Şimdi de geçenlerde gazetelerde çıkan haberi okuyalım:
“Vücut geliştirme ilacı kullanan veteriner Batuhan Tayfun’un kalp krizinden ölmesi, hormonları tartışmaya açtı. Doktorlar, veterinerin ölüm sebebini, kalbinin üç kat büyümesine bağlıyor. Gençleri daha çok hayvanlara verilen ilaçları almamaları konusunda uyaran uzmanlar, Sağlık Bakanlığı’nı da kontrol mekanizması kurmaya çağırıyor.
Gençler arasında vücut geliştirme tutkusu giderek yaygınlaşıyor. Yapılan araştırmalara göre;yaşları 18 ile 25 arasında değişen gençlerin bu konuya ilgisi son 5 yılda 3 kat arttı. Ancak ciddi bir tehlike ortaya çıktı. Gençler, bir an önce kaslı vücuda sahip olabilmek için hormon kullanıyor. Kimisi bunları spor salonlarından, kimisi de sokak satıcılarından temin ediyor. İnsan vücudunun dengesini bozarak kasları şişiren ilaçlar, kısa sürede organların iflasına sebep oluyor. Bu durumun son örneği Kocaeli’nde yaşandı. Büyükşehir Belediyesi Sağlık Daire Başkanlığı’nda görevli veteriner hekim Batuhan Tayfun (33), yaklaşık 10 yıl önce vücut geliştirme sporuna başladı. Aynı zamanda hormon ilaçları da alan Tayfun, geçtiğimiz salı günü geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Yapılan otopside hormona bağlı olarak kalbinin normalden 3 kat fazla büyüdüğü, akciğer, karaciğer ve böbreklerinin tahrip olduğu tespit edildi. Genç veterinerin annesi, oğlunun her gün kendisinin dahi bilmediği ilaçlar aldığını söyledi.
Tayfun’un ölümü hormonların satışını ve kullanımını tartışmaya açarken, uzmanlar ölümcül riskler taşıyan bu ilaçların ülkeye kaçak yollardan girdiğini, özellikle yarış atlarına daha hızlı koşmalarını sağlamak amacıyla verildiğini anlatıyor. Besicilik sektöründe yaygın olarak kullanıldığı için bu ilaçların ruhsatlandırma işleminden Tarım Bakanlığı sorumlu oluyor ve Sağlık Bakanlığı’nın denetiminin dışında kalıyor. Dolaşım sisteminde kalıcı bozukluklara yol açan hormonlar, kalp krizi riskini artırmaktadır.
Bu ürünler sadece profesyonel sporcular tarafından değil, daha güzel ve kaslı bir vücuda sahip olmak isteyen gençler tarafından da kullanılıyor. Son yıllarda özellikle büyük şehirlerde çoğalan spor salonları ise gençler için tam anlamıyla bir para tuzağı. Bu spor salonlarında gıda takviyeleriyle ilaçlar, belli bir eğitime sahip olmayan kişiler tarafından tavsiye ediliyor; üstelik kaçak ve bakanlık izni olmayan ürünler spor salonlarına giden gençler tarafından büyük talep görüyor. Vücut geliştirme sporcuları ve spor hekimleri, kolaylıkla bulunan bu ürünlere dikkat çekiyor. Söz konusu ilaçların kullanımı spor salonlarında başlıyor. Bu salonlara daha kaslı bir vücuda sahip olmak için giden gençler, bir süre çalıştığında kasların hızlı gelişmediğini görünce görevlilerden yardım istiyor. İsmini vermek istemeyen spor salonları sahipleri ve hocaları, bu süreci şöyle anlatıyor: “Çok spor yaparak vücut birden gelişmiyor. Müşteriler de kısa sürede vücutlu bir yapıya kavuşmak istiyor. Bu durumda ilaç almasından başka bir çaresi yok. Biz de elimizdeki ilaçlardan tavsiye ediyoruz. Kullanma şeklini öğretiyoruz. Çoğu zaman spor salonunda bu ilaçları veriyoruz. Şimdiye kadar da hiçbir şikayetle karşılaşmadık. Bu ilaçlar yasak değil, her yerde satılıyor.”
Bu haberden sonra bilhassa gençlerimiz arasında yaygın bir gelişme gösteren steroidlerin, gençlerimizin yarınına dönük riskleri gözönüne dökmek için hazırladığımız dosyayı bilgilerinize sunuyoruz.
Anabolik steroidler
Hepsi değilsede çoğunluktaki büyük spor organizasyonları tarafından tıbbın dışındaki anabolik steroidlerin kullanımı yasaklanmış ve yasadışı olmuş olsaydı, sporcularda anabolik steroid kullanımı üzerinde bir tartışma olmazdı. Halen, bazı sporcular bu maddelerin üstünlük avantajı sağlayacağına inanarak onları almakta ısrar ediyor. Halbuki, popülerlik ve yasallık sorunlarının ötesinde anabolik steroidlerin ciddi fiziksel ve pisikolojik yan etkilere sebep olabilmeleri olgusu dikkate alınmalıdır.
Bu zararların gösterdiği gelişme anabolik steroidlerin kullanımını durduracak tetbirleri zorluyor. Anabolik steroidlerin tehlikeleri hakkında halkın eğitilmesi konusunda yetkililerin birlikte gayret göstermesi gerekmektedir. Bilhassa yarışmalı sporlarda performans artırıcı ilaçların kullanımı alanında ciddi çalışmalar yapılmalıdır.
Anabolik steroidler nedir?
Anabolik steroidler veya daha doğru bir ifade ile anabolic-androgenikler, doğal olarak erkek anabolic hormon testosteronu ihtiva eden sentetik türevlerdir. Anabolik ve androgonik kelimeleri Yunan kaynaklıdır. Anabolik,“inşa etmek, yapmak” manasınadır. Androgenik ise “erkekleştirme” manasınadır. Testosteronlar doğal olarak ergenlikte erkek üretken sisteminin olgunlaşmasını başlatır. Bu esnada vücut kılları büyür ve ses kalınlaşır. Hormonların anabolik etkisi, kasların gelişmesine yardım eden, vücudun diyetsel proteini tutmasına yardım eder. Anabolik ve androgenic özelliklerin değişken değerleri ile çok çeşitli steroidlerin var olmasına rağmen, sporcular ençok kas kitlesini ve kuvvetini artırmak için bu maddeleri kullanıyorlar.
Anabolik steroidler nasıl alınmaktadır?
Steroidler ağız yoluyla veya enjeksiyonla alınabiliyor. Enjekte edilenler uzun sürede ve kısa sürede etkisini gösterenler şeklinde iki kategoriye ayrılıyor. Son yıllarda, kullanım uzun süreliden suda çözülebilen kısa sürelilere doğru değişmiş durumda. Bunun arkasında yatan sebep, ağızdan alınan halinin bilhassa karaciğere sebep olduğu kaygı verici yan etkiler olarak gösteriliyor. Fakat enjekte edilebilir steroidler de yan etkilerden ari değil.
Anabolik steroidleri kimler alıyor ve niçin?
Anabolik steroidleri kullanabilenler yalnızca ne futbolcular, halterciler veya atletler değildir ve ne de yalnızca erkekler. Beyaz ve siyah çalışanlar, kadınlar ve çoğu kez korku verecek tarzda ergenlik çağındakiler steroidleri kullanıyorlar. Tehlikelere rağmen, bu ilgi kendini daha iyi hissetmek, daha iyi performans ve çevreye ümitle bakmak arzusu ile bağlantılıdır.
Anabolik steroidler,Testosteronun vücut yapan özelliklerini taklid etmek için dizayn edilmiştir. Pekçok sağlıklı erkek günde 1o mgr dan daha az testosterone üretir. Kadınlar da testosteron üretirler, fakat çok ufak miktarlarda. Bazı sporcular günde yüzler mgr kullanmak zorundadır.
Anabolik steroidlerin sağlık için ne gibi tehlikeri vardır?
Yasaklanmış dozlarla beraber tam silahlamış dörtbaşı mamur yan etkiler oluşabilir. Bazıları çıplak gözle görülebilir, bazıları iç bünyede kalır. Bazıları fizikidir, diğer bazıları psikolojiktir. Denetlenemiyen steroid kullanımı ile, mega doping aşırı gelişme veya yığılma etkileri, dönüşü olmayan veya farkedilmeyen çok geç kalınmış bir noktada oluşabilir. Keza, eğer müşterek kullanılan iğnelerle anabolic steroidler enjekte edilirse, HIV ve Hepatit B virüsüne yakalanma veya iletme kaygısı da oluşacaktır.
Ek olarak, birbirinden çok az farklı ilaçların, tüm steroid bazlı hormonların bir tek benzer tarafları vardır. Tehlikeleri aylar, yıllar, onyıllar için açıkça belli olmayabilirler. Bu sebeple yan etkileri uzun zaman sonra sizi pişman ettirebilir. O zaman da iş işten geçmiş olabilir.
Fiziksel yan etkileri
Erkek- Anabolik steroidler her ne kadar erkek seks hormonundan türetilmiş olsa da bu ilaçları alan bir erkek normal erkeklik seksuel fonksiyonunda bir düşme ile birlikte gerçekten kadınsı duygular yaşayabilir.
Bazı muhtemel etkiler şöyledir:
• Sperm sayısında azalma
• İktidarsızlık
• Memelerde büyüme
• Testislerin yukarı çekilmesi(küçülmesi)
• Idrara çıkışın ağrılı ve güç olması
Kadın- Diğer yanda, anabolic steroidlerden kadın ekseriya aşağıda sıralanan erkeksi değişimler yaşayabilir
• yüzde sakal tüyleri çoğalır
• ses kalınlaşır
• memeler küçülür
• adet görme periyodu değişir
kullanmaya devam etmekle, her iki cinste de nahoş ve hayatı tehlikeye atan aşağıdaki etkiler yaşanabilir
• Akne
• Şiş görünüm
• Hızlı kilo artışı
• Pıhtılaşma bozuklukları
• Karaciğer hasarı
• Mevsimsiz kalp atakları ve kalp atışları
• Kolesterol seviyesinin yükselmesi
• Zayıflamış sinirler ve refleksler
Ergenlik çağdaki gençler için özel tehlikeler
Anabolik steroidler, gençlerde büyümeyi erkenden durdurabilirler.
Davranışsal yan etkiler
Anabolik steroidler şiddetli ruhi sallanmalara neden olabilir. İnsanların psikolojik durumları her çeşitten olabilir. Depresyon nöbetleri veya aşırı alınganlıktan, yenilmezlik duygusuna ve sınırsız saldırganlığa kadar gidebilir.
Anabolik steroidler alışkanlık yapıyormu?
En son kanıtlar göstermişti ki uzun müddet steroid kullananlar steroid kullanımını durdurmadaki güçlük ve uyuşturucudan kesilince oluşan belirti olan şiddetli özlemi kapsayan bağımlılığın klasik özelliklerine maruz kalabilir.
Türkiye’de satışı yasak, yurda kaçak getiriliyor
Yurtdışında reçeteli satıldığı halde Türkiye’de her yerde kolaylıkla bulunan bazı ilaçlar kaslı bir vücut vaat ederken ölüme sebep olabiliyor. Sporcuların kullandığı gıda takviyeleri artık marketlerden, spor salonlarına pek çok yerde satılıyor. ‘Kas yapan, enerjiyi artıran, yağ yakımını hızlandıran’ bu ürünler, bilinçsiz kullanıldığında tehlike saçıyor. Reçetesiz satılan bu ürünler, böbrek hastalıklarından cinsel rahatsızlıklara kadar pek çok soruna sebep oluyor, ölüme götürebiliyor. Türkiye’de yasak olduğu halde internet üzerinden sipariş edilen ürünler de her geçen gün artıyor. Uzun süre kullanıldığında erkeklerde göğüsleri büyültüyor, kadınlarda kıllanmaya yol açıyor. ‘Testosteron ve anabolik steroid’ adıyla satılan ilaçlar, sporcuların doping suçlamasıyla karşı karşıya kalmasına da sebep olabiliyor.
Hormon ilaçlarının çoğunun insan vücuduna zarar verdiği ve bunun yıllardır bilinmesine rağmen herhangi bir tedbir alınmadığı bilinmektedir. Bu ilaçların denetiminin Tarım Bakanlığı yerine Sağlık Bakanlığı tarafından veya her ikisinden oluşturulacak ekiplerce yapılması gerekmektedir. Bu ilaçların içlerinde sağlığa ciddi boyutta zarar verenlerin bulunduğu belirtilmesine karşılık. Ne kadar kullanılacağını bilmeden, daha fazla kas yapmak için daha fazla dozda alınıyor. Bu da kötü sonuçları hızlandırıyor.
Amino asitli ilaçlar
Daha güzel ve kaslı bir vücuda sahip olmak isteyen gençler tarafından da kullanılan diğer bir ilaç gurubu da protein takviyesi adı altında çeşitli amino asitlerini ve detayları tam olarak bilinmeyen katkı maddelerini içeren preparatlardır. Bize gönderilen maillerde ticari isimleri ile bildirilen, all stars, life time, multipower, weider, universal nutrition, ultimate nutrition ve hard line başak bu guruba giren ilaçlardır. Tam olarak steroid gurupta nitelenmeseler de az çok benzer sonuçlar verebilen preparatlardır.
Ayrıca bu preperatların ana unsurları olan amino asitlerin çoğunluklukla bulundukları gurublar hayvanlar olduğu için kabuklu deniz hayvanlarından, domuza kadar çeşitli hayvanların ekstratları, kemik ve kıkırdak kitleleri kullanılabilmektedir. Bu preparatlardan yaygın olarak kullanılan, MULTIPOWER PROFESSIONAL GLUCOSAMINE & CHONDROITIN ilacının etiketinde içindekiler kısmında yazılı maddeler “Glucosamine Sulphate, Gelatine, Chondroitin Sulphate, Zinc Gluconate, Vitamin C, Anti-Caking Agents: Silicon Dioxide and Magnesium Salts from Fatty Acids, Vitamin E, Colour: Titan Dioxide and Quinoline Yellow”.
Bu maddelerin bazıları için yaptığımız araştırmalarda şu bilgilere ulaştık:
Glocosamine sulphate için, wikipedia ansiklopedisinde, Ticari olarak kabuklu deniz hayvanlarının kabuklarından elde edildiği belirtilmektedir(It is produced commercially by the hydrolysis of crustacean shells)
Chondroitin Sulphate ise hayvan nefes borusundan veya kıkırdaklarından elde ediliyor.
Gelatine, sitemizde yayınlanan hayvan kökenli katkı maddeleri listesinde, E441 başlığında verilen bilgi şöyle: “Koyulaştırıcı, sabitleştirici, homojenleştirici ajan; domuz sığır, kanatlı,balık gibi hayvanların deri, bağ dokuları ve kemiklerinden sıcak işlem uygulanaral elde edilir. Alerji ve astıma sebep olabilir. Domuz ve eti helal hayvanların kesim usulü bakımından dikkatli olmamız gerekir.”
Zinc Gluconate’ın yan etkileri; Titremeler; devam eden ülserler veya ağızda veya boğazda ağrılar, ateş, mide ekşimesi, hazımsızlık, mide bulantısı, boğaz ağrısı, şiddetli bir yorgunluk ve zayıflık. Aşırı doz kullanımında, göğüs ağrısı, baş dönmesi, baygınlık, nefes darlığı, kusma, gözde veya ciltte sarılık. (Chills; continuing ulcers or sores in mouth or throat; fever; heartburn; indigestion; nausea; sore throat; unusual tiredness or weakness.Symptoms of overdose; Chest pain; dizziness; fainting; shortness of breath; vomiting; yellow eyes or skin (http://www.drugs.com/cons/zinc-gluconate.html ))
Magnesium Salts from Fatty Acids, Yağ asitlerinin Magnezyumla yaptığı tuzlar, sitemizde hayvan kökenli katkı maddelerinde verilen bilgiler;“E470b Homojenleştirici, bitki ve hayvan kökenli olabilir. Hayvansal yağların da kullanılabildiği, stearik asit, oleic asit, palmitik asit ve mayrestinik asit gibi doğal yağ asitlerinin tuzları kullanılır. Kimyasal olarak bileşiğin orijinini tayin emek mümkün değildir, ancak üretici firma bilebilir. Müslümanlar, Museviler ve Vejeteryanlar sakınmalıdır.)
Bu tür ilaçlarda çok yaygın kullanılan “Creatine ve Creatine monohydrate” için verilen yan etki bilgileri de şöyle; kilo artışı, kastaki fazla sudan ve zayıf kas dokusundaki artıştan dolayı su kaybı, kas krampları, mide bulantısı, ishal,sindirim sistemi sıkıntıları ve felç, böbrek ve idrar yolları bozuklukları. (The most common side effect is weight gain due to more water in the muscle and increase in the lean-muscle tissue. Other side effects observed were dehydration, muscle cramps, nausea, diarrhea, gastrointestinal distress and seizures. For persons with existing kidney or renal disorders, creatine was found to cause renal stress because of more stress on the kidneys.
Bir başka amino asit için verilen bilgi de şöyle; “Yüksek miktarda homosistin tipi aminoasitin, alzheimer hastalığı riskini iki kat artırdığı belirlendi. New England Journal of Medicine’in son sayısındaki makaleye göre, 1986 yılından sonra izlemeye alınan 1092 kişi üzerinde yapılan araştırma sonuçları.”
NETİCE
Bu örneklerde görüldüğü gibi çoğunun kaçak olarak yurda sokulduğu iddia edilen çoğu kez üretimleri hakkında, katkı maddelerinin kökenleri hakkında doğru ve yeterli bilgilerin satıcılar tarafından dahi bilinmediği bu preparatların hem sağlığa, hem de dini inançlarımıza zararları ortadadır. Bu preparatların faydalı olduğunu ister sanal ortamda, ister gerçek ortamda savunanlarda, bu ilaçları imal edenler, satıcılar ve spor salonu yöneticilerden başka ortalıkla pek kimse gözükmüyor. Bu tür kontrolsuz satılan ürünlerin zararları uzun seneler sonra ortaya çıkmakta ve o zaman da iş içten geçmiş olmaktadır.
Nüfusumuzun en kıymetli kısmını teşkil eden gençlerimizin bilinçsiz bir şekilde ileriye dönük zayıf ve güçsüz duruma düşürülmesine müsaade edilmemelidir. Bu tür ürünlerin sadece Tarım Bakanlığının denetimi ile kontrol edilemediği açıkça ortadadır. Devlet, başı bozuk ve neslimize zarar verecek büyük tehlikelerle dolu bu sahada daha etkin tedbirler almak zorundadır. Gerekirse Sağlık Bakanlığının da devreye sokulması, cezai yükümlülüklerinin artırılması cihetine gidilmelidir. Gençlerimizin de bilgilendirilmeleri ,bilinçlendirilmeleri konusunda medya ve sivil toplum kuruluşları görev almalıdır. Vücut yapma sporuna yönelmiş gençler de Allah’ın kendilerine verdiği aklı kullanarak ileride ölüme kadar götürebilecek, sağlıklarını tehlikeye atabilecek , dini emirlere uymayan bu tür preparatlara karşı bilinçli olmalılar ve bunlaradan uzak durmalıdırlar.