Bademcik hastalıkları

Bademcik dokusunun görevi tam anlamıyla anlaşılmamıştır. Girintilerine yakalanmış olan bakterilere karcı bağışıklık cisimleri meydana getirilmesinde rol oynadığı sanılmaktadır. Bebeklerde ve çocuklarda bademcikler erişkinlerinkinden daha büyüktür. Eskiden bu dokuların boyutlarının alışılmışırikinden büyük olması, ameliyat edilip çıkarılmaları için yeterli bir sebep sayılırdı. Ergenlik devrinde boyutlarının küçüldüğü anlaşıldığından, çocukluk yaşlarındaki normal üstü boyutları artık bir ameliyat nedeni olarak kabul edilmemektedir.

Başta stafılokoklar ve streptokoklar olmak üzere, birçok bakteriler ve virüsler bademciklerde yangı oluşmasına yol açabilir. Sığırdan geçen verem mikrobu türünün giriş kapısı da bu dokulardır; ancak bu türün yol açtığı verem hastalığı gittikçe azalmaktadır. Sığırdan geçen verem mikrobu önce bu dokulara yerleşir, sonra boyunda süreğen lenf dokusu yangıları meydana getirir.

Bademciklerde ivegen yangılar genellikle yutak yangısıyla bir arada görülür. Boğaz ve yutağı döşeyen mukus zarın kızarması ve şişmesi dikkati çeker. Virüslerin yol açtığı soğuk algınlıklarında da aynı bulguya rastlanır. Antibiyotikleri kullanmakla kısaltılamayan bu virüslü soğuk algınlıkları, genellikle birkaç günde kendiliğinden geçer. Bu süre zarfında aspirin gibi ağrı gidericilerle hastalığın belirtilerini gidermek en olumlu sonucu sağlar. Ancak, bademciklerin yüzeyinde cerahat birikirse, bu elverişli ortama bakteriler yerleşebilir. Bu durumda antibiyotik kullanılması iyileşmeyi çabuklaştırır.

Bademcikler çevresinde oluşan apse, boğazın yumuşak dokusunda birikip yutağı daraltabilir. Böyle bir durumda hemen cerrahi girişime başvurulması gerekir. Bazı çocuklarda sık sık boğaz yangısı görülür. Bu yangının sıklığı nedeniyle okula gidebilme süreleri kısıtlanan ve vücut gelişimleri engellenen çocuklarda bademciklerin ameliyatla alınması doğru olur.

Bademcik ameliyatında yutak bademcikleri çıkarılır. Bu amaçla iki ana cerrahi girişim yönteminden yararlanılır. «Giyotin» tekniğinde fazla doku hızla kesilip alınır. Son yıllarda anestezinin sağladığı olanaklar geliştiği için daha rağbet gören ikinci yöntemdeyse, bademcik tümüyle yerinden çıkarılır. Eğer adenoidler de büyümüşse bunlar da çıkarılır. Ameliyattan önce ve ameliyat sırasında boğazın iç kısmının elden geldiği kadar mikropsuz bir durumda bulundurulmasına çalışılır. Ameliyattan sonra hastaların boğaz ağrılarını gidermek için birkaç gün sureyle ağrı giderici ilaçların ve gargara yapılmak için hazırlanmış eriyiklerin kullanılması uygundur.

Bademcik ameliyatı basit bir işlem olmakla birlikte, zaman zaman ölüme bile yol açabileceğinden küçümsenmemelidir.