Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi

Hazırlayan: Dr. Murat Çolakoğlu
Nefroloji Uzmanı

SEKİL 2: Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi amacı ile karın içerisine Tenchff kateteri yerleştirilmesi

Periton dializinde (PD) periton (karın zarı) yarı geçirgen bir zar görevi görür. Karın içinde plazma elektrolit konsontrasyonuna uygun (K ve fosfor dışında) dializ sıvısı verilir. Böbrekle atılamayıp kanda biriken zararlı artık maddeler periton dializ sıvısına geçer. Bu işlem sürekli tekrarlanarak kanda biriken artık maddeler periton dializ sıvısı yoluyla vücuttan atılır. Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi için özel Tenckhoff kateterleri peritona yerleştirilir. Bu kateter yoluyla günde 4 defa plastik torbalardaki 2 Lt’ lik özel dializatlar karına verilir. Dializ solüsyonunu değiştirme sırasında karın boşluğundaki dializ solüsyonu dışarı boşaltılır, yerine yeni bir torba dializ solüsyonu doldurulur. Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi solüsyonlarının glukoz içeriği % 1.5, 2.3, 4.25 yada % 1.36, 2.27, 3.86 olmak üzere değişir.

Glukoz yüzdesi daha çok olan dializatla daha fazla sıvı çekimi sağlanır. Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi ile vücut sıvı hacmi kontrolü daha kolaydır. Atık maddelerin kan seviyesinde Hemodiyalizdeki gibi dalgalanma olmaz. Şeker hastalarında periton içine insulin verilmesi ile kan şekeri daha kolay ve düzenli kontrol edilebilir. Ayrıca şeker hastalarında daha sık damar yolu problemleri (fistülşant) görülmektedir. Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi tedavisinde damar yoluna gerek yoktur.

Kalp damar hastalığı nedeniyle Hemodiyaliz’ e tahammülsüzlük gösteren hastalar için Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi tercih edilen bir tedavi şeklidir. Ayrıca seyahat gerektiren mesleklerde çalışanlar makine bağımlılığından kurtardığından Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi uygulanabilir.

En önemli sakıncası Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi uygulayan hastalarda sık peritonit (peritonkarın zarı-iltihabı) olmasıdır. Son yıllarda Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi bağlantı sistemlerinde yapılan değişikliklerle peritonit oranı hasta başına yılda bire indirilebilmiştir. Peritonitin mümkün olduğunca azaltılması için dializ torba değişimlerinin kurallara uygun yapılması gereklidir. Peritonit periton sıvısının bulanıklaşması, karın ağrısı, karında hassasiyet, bulantı, kusma, ateş, titreme ve kanda lökosit artışına neden olabilir. Ayrıca uzun süreli Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi tedavisinde dializatla sıvı ve atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasında yetersizlik oluşabilir.

Bir çok hasta Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi ile 5-10 yıl başarıyla tedavi edilebilir. Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi hastalarının dializatla protein kaybetmeleri nedeniyle daha fazla protein almalarına izin verilir. Hemodiyaliz hastalarının 0,8-1 gr/kg/ gün protein almaları gerekirken Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi hastaları 1-1,2 gr/kg/gün protein alabilir. Ayrıca Ayaktan Devamlı Periton Diyalizi hastaları gıda ile daha fazla su ve tuz alabilir.