aşılar-erişkinler için

SADECE ÇOCUKLAR MI AŞI OLUR?

Ülkemizde milyonlarca yetişkin gerekli aşıları yaptırmayarak kendilerini boş yere risk altına sokmaktadır. Bu durumun en önemli nedeni de tabii ki bu aşılardan haberdar olmamaktır. Sanırım bir çoğunuza büyükler için gereken aşı hangisidir diye sorsam, aklınıza bir tek grip aşısı gelecektir. Acaba zatürre, hepatit A ve B, difteri, tetanoz, boğmaca, meningokok ve zona ve HPV aşılarından haberiniz var mı? Bunlarında sadece çocuklar için değil, siz yetişkinlerde de gerekli olduğunu biliyor musunuz? Aşılar herkes içindir.

Son yıllarda gençler ve büyüklerde boğmaca vakalarında bir artış olduğu görülüyor. Tetanoz ise herkes için geçerli bir risk. Difteri-tetanoz-boğmaca üçlüsünü içeren tek aşı, bu hastalıkları önlemede çok etkili oluyor. Zona diye adlandırılan, çok ağrılı döküntüler yapan hastalık için de 2006 yılından beri bir aşı mevcut. Özellikle yaşlılarda her yıl milyonlarca zona vakası görülüyor. Bu hastalığın bir kötü tarafı ise, tamamen iyileştikten sonra dahi bir başka derde neden olabilmesi. Post herpetik nevralji dediğimiz, uzun yıllar süren, çok ağrılı ve tedavisi çok zor bir zona kalıntısı. İşte aşı hem zonayı hem de sonrasında gelişebilecek komplikasyonları önlüyor.

Dünyadaki ilk kanser aşısının durumu ise hiç de farklı değil. HPV dediğimiz genital siğiller yapan hastalık aynı zamanda bazı kadınlarda rahim ağzı kanserine de neden oluyor. HPV çok farklı tipleri olan bir virüs ve bu nedenle de buna karşı bir aşı yapmak mümkün oldu. Böylece ilk kanser aşısı da ortaya çıktı. Batı da bazı sosyal nedenlerle, önceleri tartışılan aşı artık genç kızlarda çok yaygın olarak kullanılıyor, yakında erkeklere de verilmesi söz konusu. Ancak Türkiye’de kullanımı neredeyse yok gibi. Unutmayın bu aşı kanseri önlüyor!

Grip aşısında da durum pek farklı değil ancak herhalde en çok bilinen ve kullanılan aşı. Grip aşısı, 50 yaş üzerinde ve beraberinde şeker,kalp, akciğer gibi hastalıkları olanlara, sağlık çalışanlarına, çocuklarla beraber çalışanlara, huzur-bakım evleri sakinlerine öneriliyor. Grip aslında pek de masum bir hastalık değil, mesela prostat kanserinden veya AİDS’den daha fazla ölümlere neden oluyor. Aynı şeyler zatürre için de geçerli. Hasta veya yaşlılarda ölümlere yol açabiliyor ve aşı ile kesin korunmak mümkün.

Hastalık gelmeden önlem almamak aslında hepimizin ortak hastalığı. Ancak, nasıl sağlıklı beslenme ve spor yapmak gibi şeyler bizi onlarca hastalıktan koruyorsa, aynı şekilde uygun aşıları yaptırmak da çok kolay, ucuz ve etkili bir korunma yöntemidir. Yetişkinlerde de aşılar hastalık ve ölümü önler, sağlık masraflarını azaltır.

Uz.Dr.Metin Okucu