Anus Kanseri, Rektum Kanseri Ve HPV

HPV anüs (makat) kanseri yapar mı? Tabii ki HPV enfeksiyonu anüs ve rektum kanseri için en önemli risk faktörlerinden biridir. Anal seks  bu riski daha da fazla arttırmasına rağmen normal cinsel hayatı olan fakat HPV enfeksiyonuna maruz kalmış kadın ve erkeklerde de bu risk fazladır.

Kadınlarda rahim ağzı kanserine neden olan HPV virüsünün yol açtığı anüs kanseri cinsel yönden aktif her yaştaki kadın ve erkeği tehdit etmektedir. Rahim ağzı kanserinin erken teşhisinde önemli rol oynayan  ve kadın için hayat kurtarıcı olan “rahim ağzı pap smear” testi gibi, erkeklere de yapılan “anal smear” anüs kanserinin erken teşhisinde çok önemli rol oynayabilmektedir.

Anüs kanserinin görülme sıklığının rahim ağzı kanseriyle neredeyse aynı oranda olduğunu göz önünde bulundurmak gerekmektedir. Anüs kanseri anüs yoluyla cinsel ilişkiye girenlerde, toplumun diğer kesimlerine oranla 35 – 40 kat daha sık gelişmesine rağmen  bu şekilde ilişkiye girmeyen diğerlerinin riskten muaf olduğu anlamına gelmemektedir. Rahim ağzı kanserine milyonda 400 oranında rastlanırken anüs kanserinde bu oran heteroseksüel kadın ve erkeklerde milyonda 8, eşcinsellerde milyonda 350 sıklıkla görünmektedir. Araştırmalar kadınlarda meme kanserinden sonra en çok görülen kanser tipinin rahim ağzı kanseri olduğunu da göstermektedir.

Anüs kanseri erken evrede hastada hiçbir rahatsızlık oluşturmamaktadır. Ne yazık ki hasta, ancak kanser ilerlediğinde anüste kanama, ağrı ve kitleyle karşı karşıya kalmaktadır. Bu aşamada başarılı cerrahi tedavi şansı kaybedilmiş olmakta çünkü anüs kanseri henüz oluşmadan, kanser öncüsü hastalık aşamasında veya kanserin yeni oluştuğu erken evrede saptandığında cerrahi tedavi başarılı sonuç  vermektedir.

Anal smear, anüs kanserine neden olabilecek hücresel değişiklikleri saptamak ve gerekli önlemleri alarak, kanser gelişmesini önlemede etkili tek yöntemdir. Çünkü kolonoskopi anüs kanserini erken evrede yakalamada başarılı değildir. Araştırmalar rahim ağzı smear testinin, rahim ağzı kanserinin gelişmesini yüzde 95 azalttığını ortaya koymaktadır. Anal smear testi de anüs kanserinin gelişmesini önlemede aynı oranda olmasa da yüksek oranda  etkilidir. Üstelik anal smear sayesinde mantar ve uçuk virüsü gibi mikrobik hastalıkların tanısı da konabilmektedir. Anal smear sayesinde tıpkı servikal smear testinde olduğu gibi HPV etkisi gösteren hücreler, displastik hücreler ve kanser hücreleri saptanabilmektedir.

Danimarka’nın Statens Serum Enstitüsünün Uluslararası Kanser dergisinde yaptığı yayında, yüksek riskli gruptan 151 kadın hastada HPV hastalığı saptamak amacıyla, rahim ağzı smear ve anal smear testi yaptılar. Bu smear testlerinde anüste de rahim ağzında da eşit sıklıkta kanser öncüsü hastalık saptamışlardır. Bu çalışmada, rahim ağzında kanser öncüsü hastalık saptanmasının aynı anda anüste de kanser öncüsü hastalık oluşma riskini 3 kattan fazla arttırdığı gözlenmiştir. Sonuç olarak araştırmacılar, rahim ağzı HPV enfeksiyonu ile anüsün HPV enfeksiyonunun sıklığının aynı olduğunu bildirmektedirler. İsviçre’nin Cenova Cantonal Üniversitesinin  Uluslararası Kolorektal Hastalıklar dergisinde yayımlanan makalelerinde anüs kanseri olan 41 kadın hastada HPV DNA’sını araştırdılar. Bunların 17’sinde (yüzde 42) HPV DNA’sını saptadılar. Anüs kanserli olan hastaların 38’inde de rahim ağzı smear testi yapmışlar, bunların da yüzde 18’inde rahim ağzı kanseri saptanmıştır. Araştırmacılar, Genital HPV enfeksiyonu sadece rahim ağzı kanserine değil, aynı zamanda anüs kanserine de zemin hazırladığını iddia etmektedirler.

HPV enfeksiyona bağlı anüs ve rektum kanseri homoseksüel erkeklerde daha sık görülmesine rağmen normal cinsel hayat yaşayan (heteroseksüel) çiftlerde de komşuluk yolu ile genital bölgeden anüs-makat bölgesine HPV yayılarak bu bölgede  genital siğiller  ile birlikte anüs ve rektum kanserine sebep olmaktadır. Bu sebeple HPV enfeksiyonunun hem erkekte hem de kadında doğru tedavisi ve takibi çok önemlidir.