ANNE SÜTÜ

Günümüzde bebeklerin doğumdan başlayarak ilk 6 ay boyunca yalnız anne sütü ile beslenmesi ve bu süre içinde su dahil hiçbir ek besin verilmemesi önerilmektedir. İlk 6 ay tek başına anne sütü ile beslenme ve ardından uygun ek besinlerin verilmesi ile yılda 1.3milyon bebeğin ölümünün önlenebileceği hesaplanmaktadır. Hastalıkları önlemesi ve maliyetinin çok düşük olması nedeniyle anne sütü ile beslenme aynı zamanda en ekonomik ve en çevre dostu beslenme biçimi olarak nitelendirilebilir.

En sıcak iklimlerde bile anne sütü alan bebeklerin ilk 6 ayda su dahi hiçbir ek besine gereksinimleri olmadığı gösterilmiştir. Doğal beslenen süt çocuklarında başta enfeksiyon hastalıkları olmak üzere birçok hastalığın görülme sıklığı azalmakta ve beyin gelişimi daha iyi olmaktadır.Anne sütü ile beslenenlerde ileri yaşlarda alerji,obezite,tip1 diabet, kanser, multipleskleroz, ateroskleroz gibi hastalıklara, alkol bağımlılığı gibi davranış sorunlarına da daha az rastlanmaktadır. Anne sütü ile beslenen bebeklerde zeka gelişiminin de yapay beslenenlerden daha iyi olduğunu bildiren yayınlar vardır. Emziren kadınlarda meme kanseri, yumurtalık kanseri, osteoporoz ve anemi daha az görülmektedir.

ANNE SÜTÜNÜN İÇERİĞİ VE YAPIMI

Anne sütünün bileşimi, D vitamini dışında ilk 6 ayda bebeğin tüm gereksinimlerini karşılayacak niteliktedir. Anne sütü, inek sütü ya da inek sütünden yapılan formül sütlerden çok daha kolay sindirilir ve bu nedenle mide daha kısa sürede boşalır.

Anne sütünün içerği sabit değildir. İçerik , annenin beslenmesinden bağımsız olarak bebeğin gereksinimlerine göre düzenlenir. Her anne bebeği için en uygun sütü üretir. Örneğin, erken doğan bebeklerin annelerinin sütleri preterm bebekler için uygun özeliktedir. Doğumdan sonra ilk 7 gün üretilen süt kolostrum (ağız sütü) olarak adlandırılır. Sarımsı renkte olan bu süt özellikle protein, mineral ve vitaminlerden zengindir. Sarımsı renk yüksek beta karoten düzeyinden kaynaklanmaktadır. Kolostrumun protein içeriğinde bebeği hastalıklara karşı koruyucu antikorlar (özelikle IgA) ve bağırsak epitelinin direncini arttıran maddeler bulunur. Kolostrumun özgül ağırlığı 1040-1060 arasında değişir. Bir öğünde üretilen miktar 2-20 ml arasında değişmektedir. Kolostrumun enerji içeriği 67 Kcal/dl’dir. Doğumdan sonraki 7-15 gün arasında üretilen süt geçiş sütü olarak bilinir. Bu sütte toplam protein miktarı azalırken laktoz, yağ ve toplam kalori içeriği artmaktadır. İlk 2 haftadan sonra anne sütü olgun süt özelliği kazanır.

Anne sütünün içeriği bebek emerken değişir. Emzirmenin başlangıcında karbonhidrattan zengin bir süt (ön süt) , emzirmenin sonunda ise yağdan zengin bir süt (son süt) salgılanır. Emzirme süresince sütün bileşiminin son süte değişme zamanı, bebeğin emme gücüne bağlı olarak farklıdır. Bu nedenle bebeğin yağdan zengin son sütü yeterince alabilmesi için, her öğünde bir memenin bebek tokluk hissedip kendiliğinden ayrılana dek emzirilmesi önerilir.

Anne sütündeki proteinlerin önemli bir bölümünü süt serumu proteinler ( whey proteini) oluşturur. Bu proteinlerden bazıları antienfektif maddelerdir. ( sekretuar IgA, IgM, IgG, bifidus faktörü, lizozim, laktoferrin, B12 vitamini, folat, interferon, makrofajlar ve lenfositler) Bu maddeler süt çocuklarını, en duyarlı oldukları dönemde enfeksiyonlardan korumaktadır. Whey proteini anne sütünde, inek sütünden çok daha fazla miktarda bulunur. Whey proteini inek sütündeki kazeine göre daha kolay sindirilir.

Anne sütünde bulunan yağlar da, sindirimi kolay doymamış yağ asitlerinden oluşmaktadır. Beyin ve sinir dokusu gelişimi için çok gerekli olan esansiyel yağ asitleri anne sütünde, inek sütünden 8 kat daha fazla bulunur.

Anne sütündeki kolesterol miktarı hazır mama ya da inek sütüne oranla daha yüksektir. Yüksek kolesterol düzeyinin, ilk aylarda lipolitik enzim sistemlerinin gelişimini uyarmak ve bu şekilde ileri yaşlarda ateroskleroza yol açan düşük dansiteli lipitlerin birikimini önlemek amaçlı olduğu düşünülmektedir.

Anne sütüyle sağlanan çinko, demir gibi minerallerin bağırsaktan emilim oranlara diğer sütlere kıyasla çok yüksektir. Bu mineraller bebeğin büyüme-gelişmesi için gereklidir. Anne sütünün toplam protein ve mineral içeriği inek sütüne göre daha düşüktür, ancak bu miktarlar bebeğin gereksinimini karşılamaya yeterlidir. Fazla protein ve minerallerin idrarla atılması gerekmediğinden anne sütüyle beslenen bebeklerde böbreklerin yükü daha hafiftir.

Anne sütü(100ml)

Kalori(kal): 67

Protein(g): 1,2

Karbonhidrat(g): 7

Kalsiyum(mg): 33

Demir(mg): 0,15

A vitamini(IU): 2500

D vitamini(IU): 22

İnek sütü(100ml)

Kalori(kal): 66

Protein(g): 3,3

Karbonhidrat(g): 5

Kalsiyum(mg): 125

Demir(mg): 0,10

A vitamini(IU): 1025

D vitamini(IU): 14

Emzirme tekniği

Dğru emzirme tekniğinde anne kucağında bebeğin memeyi kavraması açısından aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir.

Bebeğin başı ve vücudu aynı doğrultuda düz bir hat üzerinde olmalı.

Bebeğin burnu, meme başının hizasında olacak şekilde yüzü memeye bakmalıdır.

Anne bebeği kendi vücuduna yakın tutmalıdır.

Anne işaret parmağı ile memeyi alttan desteklemeli, başparmak memenin üstünde olmalı ve meme ucu ile bebeğin dudaklarına dokunmalı.

Bebek ağzını genişce açtığında, bebeği alt dudağı meme ucunun altına gelecek şekilde çabucak memeye yaklaştırılmalı.

Bebek, ağzı ile yalnız meme ucunu değil etrafındaki kahverengi alanı (areola) da kavramalı, alt dudak dışa kıvrık olmalı, çene memeye dayanmalıdır.

Doğum kliniklerinde Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF tarafından önerilen 10 adım uygulamasına dikkat edilmelidir ;

Başarılı emzirme için 10 adım (WHO/UNICEF, 1998)

Emzirmeye ilişkin yazılı bir politika hazırlanmalı ve düzenli aralıklarla tüm sağlık personelinin bilgisine sunulmalıdır.

Tüm sağlık personeli bu politika doğrultusunda eğitilmelidir.

Hamile kadınlar, emzirmenin yararları ve emzirme yöntemleri konusunda bilgilendirilmelidir.

Doğumu izleyen yarım saat içinde emzirmeye başlamaları için annelere yardımcı olunmalıdır.

Annelere emzirmenin nasıl olacağı ve bebeklerinden ayrı kaldıkları durumlarda sütün salgılanmasının nasıl sürdürülebileceği gösterilmelidir.

Tıbben gerekli görülmedikçe yenidoğanlara anne sütünden başka bir yiyecek yada içecek verilmemelidir.

Anne ve bebeğin 24 saat bir arada kalmalarını sağlayacak bir uygulama benimsenmelidir.

Bebeğin her isteyişinde emzirilmesi teşvik edilmelidir.

Emzirilen bebeklere biberon, yalancı meme veya emzik türünden herhangi bir şey verilmemelidir.

Emzirmeyi destekleyen grupların oluşumu sağlanmalı ve taburcu olan annelerin bu gruplara katılmaları teşvik edilmelidir.

Emzirmede dikkat edilecek noktalar:

Emzirme işlemine geçmeden önce, evde acil yapılacak işleri tamamlamak gerekir.

Örneğin; ateşte yemek olmamalı, özellikle tuvalete gidip mesaneyi boşaltmalıdır.

Emzirmeden önce eller sabunlu su ile yıkanmalıdır.

-Anne rahat pozisyonda oturmalıdır. Sandalyeler emzirmek için yeterince uygun değildir.

Meme başı kaynamış ılık suyla veya % 5 lik karbonatlı su ile silinmelidir. Meme başının dışarıya doğru çıkık olması için meme ucu iki parmakla tutup masaj yapmalıdır.

Bebeğin burnunun açık olup olmadığı kontrol edilmelidir. Meme başı hafifçe bastırılarak burun açık tutulmalıdır.

Bebeğin altı temiz olmalıdır. Bebeğin emmesini engelleyebilecek nedenler ortadan kaldırılmalıdır.

Emzirme bittikten sonra bebek dik olarak anne omzuna yatırılmalı ve sırtına hafif masaj yapılarak gazı çıkarılmalıdır. Bir defa geğirdikten sonra tüm gazın çıktığı sanılmamalıdır. Bu nedenle yatağa yatırıldıktan sonra da, sağ yanına veya yüzükoyun yatırılmalıdır.

Her beslenmede her iki meme de boşaltılmalıdır. Devamlı olarak 10-15 dakika emme bile bir memeyi boşaltmaya yetecek süredir. Eğer bebek, prematüre (erken doğmuş) bebeklerde olduğu gibi bu sürede boşaltamıyorsa, meme tutması iyi olabilir ancak sütü ağız içine çekmesi (aspirasyonu) yetersizdir. Bu durumda mutlak müdahale etmek gereklidir.

Kalan süt sağılarak boşaltılmalıdır. Memede kalacak süt, daha sonra gelecek süt oranını azaltacaktır. Sağılan süt ayrıca bebeğe verilir.

HEPİNİZE SAĞLIKLI YAŞAM DİLERİZ.

KAYNAK:pedi.iletmax.com