Septik Abortus – Anne ölümlerinin önemli bir nedeni
[/b]
Yazan: Dr.alper mumcu Septik abortus, enfeksiyon komplikasyonu
ortaya çıkan düşük olayı olarak tanımlanabilir ya da br
başka deyişle ister kürtaj isterse kendiliğinden olan
düşükler sonrasında gebe kadının rahminde meydana gelen
düşükler septik abortus olarak adlandırılır.
Septik abortus anne ölümlerinin en önemli nedenlerinden
biridir.
Neden olur?
Normalde hamile bir kadının rahim ağzında bulunan
sümüğümsü tıkaç rahim içini dışarıdan gelebilecek
mikroorganizmalara karşı korur. Bakterilerin bu mukus tıkacı
aşarak içeri girmeleri durumunda enfeksiyon meydana gelir.
Bakteriler kendiliğinden olan bir düşük sonrası
girebileceği gibi septik abortusta çoğu zaman altta yatan
neden kürtaj sırasında steril olmayan kirli aletlerin
kullanılmasıdır.Enfeksiyon dokularda ilerleyerek karın
boşluğuna ve kana kadar ilerleyebilir. Bu durum son derece
tehlikelidir.
Olguların %60’ında yetkisiz kişiler tarafından yapılan ya
da yapılmaya çalışılan kürtajlar sorumludur. Kürtajın
yasal olmadığı ülkelerde sık karşılaşılan bir durumdur.
Öte yandan kürtajın yasal olduğu ülkelerde de bilgisizlik,
cahillik ya da ücretlerin pahalı olması nedeni ile kişiler
çok ucuza kürtaj yapan bazı kişi ve hastaneleri tercih
etmekte ya da kendileri bazı maddeler kullanarak bebeği
düşürmeye çalışmaktadırlar. Ülkemizde de septik abortus
olgularına ve buna bağlı ölümlere çok sık
rastlanmaktadır. Bebeği düşürmek amacıyla ******ya örgü
şişinden tavuk tüyüne kadar pekçok yabancı cisim sokulmakta
ve sonuçta pekçok kadın pisi pisine hayatını kaybetmektedir.
Septik abortus olgularının ve buna bağlı ölümlerin %1’i
gelişmiş ülkelerde kalan %99’u ise gelişmekte olan ya da
kalmış ülkelerde görülmektedir.
Dünyada 40-60 milyon; diğer bir deyişle, her 1000 canlı
doğuma karşı, 300-500 yasal ve yasal olmayan düşük
yapıldığı tahmin edilmektedir.Pek çok gelişmekte olan
ülkede yasa dışı düşük komplikasyonu olarak septik abortus
ve buna bağlı anne ölümleri ciddi boyutlardadır Anne
ölümlerinin 1/4 – 1/3’ü güvenli olmayan düşük
komplikasyonlarına bağlıdır. Dünya nüfusunun yüzde 25’i
(52 ülke) oldukça katı kürtaj yasalarının bulunduğu
ülkelerde yaşamaktadır. Bu da yasa dışı ve güvenli olmayan
düşük işlemlerine başvuruyu artırmaktadır
Risk faktörleri
En önemli risk faktörü yetkili ve tecrübeli olmayan
kişilerce temiz olmayan aletler ile düşük yaptırılmaya
çalışılmasıdır. Bunun yanı sıra düşük ya da kürtaj
sonrası içeride parça kalması ve cinsel yolla bulaşan bir
hastalık varlığı da diğer risk faktörleridir.
En sık karşılaşılan etken
mikroorganizma nedir?
Pek çok değişik mikroorganizma septik abortusa neden olabilir.
Bunlar arasında en sık karşılaşılanlar Escherichia coli,
Group B beta-hemolitik streptoklar, Stafilokoklar ve gonore
olmakla birlikte asıl büyük tehlike clostridium türleridir.
Bunlar gazlı gangren ve tetanoza
neden olan mikroplardır.
Belirtileri nelerdir?
Septik abortus durumunda hastanın genel durumu çok kötüdür.
Sık karşılaşılan bulgular şunlardır:
Ateş, titreme, halsizlik, baygınlık hissi
Akyuvar sayısında artış (lökositoz)
Şiddetli karın ağrısı
Kötü kokulu akıntı
******l kanama
Kan basıncında düşme
İdrar miktarında azalma
Nefes alma güçlüğü
Sarılık
Kanama bouklukları
Şok
Ölüm
Olay ilerleyip şok ortaya çıktığında çoğu zaman
kişinin hayatını kurtarmak mümkün olmamaktadır.
En önemli ölüm nedeni sepsis yani enfeksiyonun kan
dolaşımına yayılması ve böbek yetmezliğidir.
Tanı
Tanı hastanın öyküsü ve kliniğinin ****rada
değerlendirilmesiyle konur. Yukarıdaki bulgular saptanan bir
hastada son zamanlarda hamilelik ve düşük yaşayıp
yaşamadığı, kürtaj olup olmadığı ya da ******ya yabancı
bir cisim sokup sokmadığı mutlaka sorgulanmalıdır. Çoğu
zaman hastalar korktukları ya da utandıkları için durumu
itiraf etmek istemezler ancak bu korkunun yaşamlarına mal
olabileceği mutlaka hastaya belirtilmelidir.
Tedavi
Septik abortusun tedavisi mutlaka hastane şartlarında
yapılır.
Hastaya damar yolu açılarak sıvı desteği
sağlanır. Eğer rahim içinde parça varsa mutlaka kürtaj
yapılarak temizlenir. Karın boşluğu içinde abse varsa
ameliyat edilerek boşaltılır. Enfeksiyonun kontrol
edilemediği durumlarda rahimin alınması gerekebilir.
Hastaya yoğun ve güçlü bir antibiyotik
tedavisi başlanır.
Hastanede yatış süresi enfeksiyonun şiddetine
göre 7 gün ile 3-4 ay arasında değişmektedir.
Septik abortus geliştiğinde ölüm oranı
%20’lere kadar çıkmaktadır.
Özet
Septik abortus ne yazik ki bizim de içinde bulunduğumuz
gelişmekte olan ülkelerde kadın hayatını tehdit eden ciddi
ve nadir olmayan bir sağlık sorunudur. Önlenebilir kadın
ölümleri arasında ilk 5 içinde yer alan bu durumun en önemli
nedeni uygunsuz şartlarda ve kişilerce yapılan gebelik
sonlandırma girişimleridir. Kullanılan aletlerin temiz
olmamasının yanı sıra akla hayale dahi gelmeyecek tavuk
tüyü,çakıl taşı gibi yabancı cisimlerin ****** içine
sokulması kadınların hayatına mal olmaktadır.
Ne acıdır ki temel nedeni eğitimsizlik olan bu
uygulamalara evli kadınlar şaşırtıcı derecede daha fazla
başvurmaktadırlar. Uygunsuz koşullarda, güvenli olmayan
şekilde hamileliklerini sonlandırmaya çalışan kadınların
%80’i evli ve çocuk sahibi kişilerdir.
Ülkemizde kürtaj 10 haftaya kadar yasaldır.
Herkes istenmeyen gebeliğinin yetkili kişilerce ve uygun
sterilite koşullarında sonlandırılabileceği kendi
bütçesine göre bir sağlık kurumu bulabilir. Hayatı riske
atmanın anlamı ve gereği olmadığı gibi telafisi de yoktur.[/b]
Düşükler
(Abortus) Genel bilgiler
Düşük tehdidi
Tekrarlayan Düşükler
Kürtaj
Kaynak: Dr.Alper Mumcu