ANKİLOSTOMİYAZ

Kancalıkurtun (Ancylostoma duodenale) ya da Amerika kancalıkurdunun (Necator americanus) ince bağırsakta meydana getirdiği hastalık. Bu hastalığa en çok tropikal ve subtropikal ülkelerde rastlanır. ABD’nin bu nitelikteki bölgelerinde çok yaygındır. Toprak altındaki tünellerde çalışan maden işçileri de bu hastalığa çok yakalanırlar.

Erişkin kancalı kurtlar yaklaşık olarak 12 cm. uzunluğunda olup, ince bağırsağın üst bölümlerinde kancalarıyla bağırsak duvarına tutunarak yaşayan asalaklardır. Meydana getirdikleri çok sayıda yumurta, dışkıyla vücuttan çıkar; bunlar nemli bir ortama ulaşabilirse larvalar gelişir ve yumurtadan ayrılırlar. İnsan vücudu dışında aylarca yaşayabilen bu larvalar, yalınayak dolaşan kimselerin derisini delerek vücuda girerler, kan dolaşımı yoluyla akciğere ve oradan da solunum borucukları yoluyla yutak borusuna ulaşırlar. Buradan da ince bağırsağın üst bölümüne gider ve erişkin hale dönüşürler. Bu kurtların insan vücudunda birkaç yıl süreyle yaşayabildikleri sanılmaktadır.

Vücutta bu kurtların bulunması çok defa kansızlığa yol açar. Hastalar bu nedenle soluk görünürler, kendilerini zayıf hissederler ve sık sık bağırsaklarından şikayet ederler. İştahın bulunmasına rağmen halsizlik, kaşıntıya yol açan kızarıklar, mide bozuklukları, karın ağrıları, ateş yükselmesi, albümin işeme ve şişme (ödem) sık görülür.

Antihelmintik ilaçlar alınarak kurt düşürülür; kansızlığı giderecek ilaçlar da verilir. En etken antihelmintikler arasında tetrakloroetilen ve befenyum hidroksinaftoat vardır. Bunlardan birincisi daha çok Amerika kancalıkurduna, ikincisiyse kancalıkurda karşı iyi sonuçlar verir. Ankilostomiyaz vakalarında görülen kansızlığın iyileştirilmesi, sürekli kan kaybı olduğundan güçtür. Demir, karaciğer özü ve B vitaminleri bu konuda yararlı olur. Gereğinde kan da verilebilir. En önemli konu; kişinin yaşama koşullarının düzeltilmesi, dışkıların lağımlara akıtılarak, larvaların insan vücuduna girişinin engellenmesidir.