Anemiler, Anemi Nedir
Tanım ve Nedenleri
Anemi; eritrosit sayısının, hemoglobin ve/veya hemotokrit düzeyinin normalden az olması durumudur.
Anemiler, eritrosit yapımındaki yetersizliğe veya eritrosit yıkımının artmasına bağlı olarak gelişebilir. Anemi oluşmasında en yaygın neden akut ya da kronik kan kayıplarıdır.
Diğer etyolojik faktörler; demir ve diğer besin maddelerinin eksikliği, herediter faktörler ve kronik hastalıklardır.
Hipoksiye bağlı nefes darlığı, taşikardi, çabuk yorulma, iştahsızlık Hafif ateş bulunabilir.
Anemilerde Hemşirelik Girişimleri
Anemiye neden olan faktör, kontrol altına alınır ve elimine edilir (etkisizleştirilir).
Oksijen gereksimini azaltmak için; günün belirli saatlerinde dinlenme zamanları planlanır, halsiz hastalara yemek yerken, banyo yaparken ve diğer GYA’de yardım edilir.
Doku hipoksisi, dekibitus ülserlerine yol açacağı için cilt bakımı yapılır.
Diyet; yüksek protein, demir ve vitamin içermelidir. İştahsız olan hastalara öğünler, 6 küçük öğün şeklinde verilir. Ağzında ve boğazında yara olan hastalara sıcak, baharatlı ve asitli yiyecekler verilmemelidir: Yemeklerden önce ve sonra ağız bakımı yapılır. Ciddi anemili, tüm hastalar için özel ağız bakımı gereklidir. Dişler yumuşak diş fırçası ile ya da aplikatör ile temizlenir.
Hasta ağızını iki saatte bir alkali bir solüsyonla çalkalamalıdır.
Dudakların kuruluğunu önlemek için mineral vazelin, yağlı krem sürülmelidir.
Hastalar, soğuktan ve yanmalardan korunmalıdır. Hastalar, olası enfeksiyon kaynaklarından izole edilmelidir. Ters izolasyon teknikleri kullanılmalıdır.
Semptomlar
Anemilerin ortak semptomlarına ek olarak: dil atrofiktir, yutma güçlüğü vardır, tırnaklar düzleşmiş ya da çukurlaşmıştır (kaşık tırnak).
Tedavi
Demir eksikliği anemisinin tedavisi, nedenin saptanıp tedavi edilmesidir.
Ağız yoluyla ferro sülfat verilir.
Ağız yoluyla tolere edemiyen hastalara parenteral yol ile demir preparatları verilir.
Hemşirelik Girişimleri
Anemilerdeki genel hemşirelik girişimlerine (Sf. 150) ek olarak; Demir ilaçları istenildiği şekilde verilir. İlacın etkinliğini saptamak için kan değerleri izlenir. Demirden zengin diyet alması için hasta özendirilir. Ağız yoluyla demir ilaçları alan hastalara defekasyonun siyah olacağı söylenir.
Parenteral (İM) yol ile demir ilacı uygularken aşağıdaki konulara dikkat edilir:
Enjektöre ilaç çekilen iğne değiştirilir.
Enjektöre 0.5 mi. hava çekilir.
İlacın derine enjekte edilebilmesi içi 5 cm. uzunluğunda iğne kullanılır.
İlacın cilt altına sızmaması için enjeksiyon “Z tekniği” ile yapılır. (Bu metod ilacın doku içine sızmasını önler).
Enjeksiyondaki ilaç, içindeki hava ile birlikte yavaşça verilir ve iğneyi çekmeden önce birkaç saniye beklenir.
İM tedavi süresince, enjeksiyon bölgesi ağrı ve steril abse yönünden gözlenir.
Hasta Eğitimi
Ağız hijyeni, saç ve tırnak bakımı gibi genel hijyenik konular hakkında bilgi verilir.
Süt, yumurta, üzüm gibi demirden zengin yiyecekleri yemesi konusunda bilgi verilir. Tedavi planını izlenmesi konusunda bilgi verilir.