ANEMİLERİN AYIRICI TANISI
I-ÖYKÜ:
• yaş,cinsiyet,etnik gurup
• beslenme
• ilaç kullanma öyküsü (Fe , KI supresyonu yapan)
• enfeksiyon varlığı,öyküsü
• önceki kan sayım sonuçları ve tedavi ile değişimi
• aile öyküsü
II-FİZİK İNCELEME:
• Deri rengi, sarılık, peteşi-ekimoz, mukozal lezyonlar, HSM – LAP, hipotansiyon, nörolojik belirti.
III-LABORATUVAR BULGULARI:
A- Tam Kan Sayımı :
1 – izole anemi – bisitopeni – pansitopeni
2 – eritrosit indeksleri:
• normositik anemi (MCV : normal)
• mikrositik anemi (MCV :düşük)
• makrositik anemi (MCV :yüksek)
• RDW : beta- talasemi minor vs demir eksikliği ayırıcı tanısı)
3 – retikülosit :
• kemik iliği aktivitesinin göstergesi
4 – alyuvar morfolojisi :
• normokrom normositer
• hipokrom mikrositer
• makrositer
• polikromazi
şekil bozuklukları:
• sferosit
• eliptosit
• akantosit
• orak hucre
• target hücresi
• şistozit
• miğfer hücresi (keratosit)
• xerosit
• ekinosit
inklüzyonlar:
• bazofilik noktalanma
• Howell Jolly cisimciği
• Sıtma paraziti
B – Heinz cisimciği
C – Sideroblast
D – Orak hücre preparatı
E – tanısal testler:
• İmmünohemolitik anemiler: Coombs testi, antikor tipleme
• Membran bozuklukları: Osmotik frajilite, otohemoliz
• Enzim eksiklikleri : G6PD, pyruvat kinaz pyrimidine % nucleotidase vb) aktiviteleri
• Hb hastalıkları: Hb elektroforezi. Globin zincir sentezi
• Demir eksikliği: serum demiri, serum demir bağlama kapasitesi, ferritin, transferrin reseptörü
• Megaloblastik anemiler: Folik asit ve B12 düzeyleri. Schilling testi, transkobalamin
• Hiporegeneratif anemiler:
kemik iliği ( KI) incelenmesi:
kemik iliği aspirasyon endikasyonları
• Lösemi lenfoma infiltrasyonu
• Aplastik- hipoplastik anemi
• Megaloblastik anemi
• myelodisplazi
• konj diseritropoietik anemi
Biyopsi indikasyonları:
• Aplastik anemi
• Myelodisplazi
F – Ferrokinetik inceleme
G – Genetik analiz : moleküler genetik testler
ANEMİ NEDENLERİ
I – YAPIM AZLIĞI
1 – Eksikliklere bağlı anemiler:
• Demir eksikliği
• Folik asit
• Vit B12
• Vit C
• Protein eksikliği
• Vit B 6 eksikliği
2 – kemik iliği yetmezliği
• aplastik anemi (konjenital / edinsel)
• hipoplastik anemi (konjenital / edinsel)
3 – kemik iliği infiltrasyonu
• lösemi
• osteopetroziz
• myelofibroziz
4 – Kronik renal yetmezlik
5 – kronik inflamatuar hastalık
6 – hipotiroidizm
7 – konjenital diseritropoietik anemi
II-YIKIM FAZLALIĞI:
a – Korpusküler:
1 – membran bozuklukları: HS,HE,HPP
2 – enzim eksiklikleri: G6PD, pyruvate kinase
3 – Hb hastalıkları: talasemiler ve anormal Hb hastalıkları
b – Ekstrakorpusküler:
1 – immünohemolitik anemiler
2 – enfeksiyonlar
3 – mikroanjiopatik hemolitik anemi : DIC , HÜS, kardiyak anemi
4 – yanık
III – KAN KAYBI
• Anemili hastaya tedavi yaklaşımı:
1 – Anemi hastalık değil belirtidir,sebebi belirlenip ortadan kaldırılmalıdır.
2 – Eksiklik anemilerinde kalb yetmezleği olmadıkca transfüzyon verilmez
3 – Kendiliğinden düzelmesi beklenen anemilerde tedavi verilmez: (G6PD krizi, akut kanama, ilaca veya enfeksiyona bağlı baskılanma gibi)
4 – Yavaş gelisen ağır (Hb <4 gr) kronik anemilerde kan volumu normal hatta artmış, kardiak output yüksektir. Hızlı transfüzyon kalb yetmezliği ve ölüme neden olabileceğiinden arsiyel kan değişimi yöntemi uygulanmalıdır.
5 - Kronik hemolitik anemilerde (talasemi) büyüme ve gelişmeyi sağlamak için düzenli transfüzyon (birlikte demir şelaşyonu) yapılmalıdır.
6 - Yerine koyma tedavisi akut hemorajik şok dışında erritrosit suspansiyonu ile yapılmalıdır.