Amanita Pantherina Zehirli Mantarlari

Amanita Pantherina FRIES 1821 (Delirtici Zehirli)

Mantarın Özelliği

Şapka rengi, sarımsı kahverengiden koyu kahverengiye kadar değişebilir. Bu renkler üzerinde daima beyaz renkli le­keler görülür. Şapka kenarları çizgili, sapta yaka, sapın top­rak içindeki kısmını bir volva muhafaza eder.

Morfolojik Özellikleri

Şapka: Genç mantarlarda beyaz renkli örtü tarafından kuşatılır. Gelişme başlayınca yarım küre şeklini alır, nihayet şapka şemsiye şeklinde açılır. Genç mantarı örten, beyaz örtü parçalanır. Ve bu beyaz renkli örtü artıkla­rı kahverengi şapka derisi üzerine yapışır.

Şapkanın etli kıs­mı özellikle kenarlarda az olduğundan lameller kenarlarda çizgi gibi görülür. Büyüklüğü: 5-10 cm. çapındadır. Lamel­ler: İnce, sık ve sapa doğru daralır. Genç mantarlarda be­yaz, gelişmiş mantarlarda ise sarımsı beyaz renge dönerler, bütün gelişim safhalarında daima kadife gibi yumuşaktır. Sapı: Genel olarak silindir şeklinde, toprak içinde volva (ça­nakçık) içinde bulunurlar. Sap şapkaya birleşirken genişler. Genç mantarlarda içi dolu, gelişmiş mantarlarda içi oyulur. Sapın etli kısmı lifî yapılıdır. Genç mantarlarda lamelleri ör­ten örtü, gelişen mantarlarda sapın şapkaya yakın kısmında yaka şeklinde toprağa doğru sarkar. Sapın hakim rengi sa­rımsı beyazdır. Büyüklüğü: 4-10 cm. boyunda ve 1 – 2 cm. çapındadır. Sap, toprak içinden çanakçığı (volva) ile birlikte çıkarılırsa şişkin olduğu görülür. Volva (Çanakçık): Genç mantarları bütünüyle örten örtünün, toprak içinde kalan kıs­mı sapı muhafaza ettiği gibi beslenmesinede yardım eder. Beyaz ve gri renklidir, genç mantarlarda yumuşak ve bol et­li, gelişmiş olanlarda ise sarımsı renkli ve deri şeklindedir. Mantarı tanıtan önemli özelliklerindendir. Etli kısmı: Az, gevrek ve beyaz renklidir. Tadı hoş, bir parça mantar par­maklar arasında ezilip koklanırsa açıkça turp kokusu duyu­lur. Sporları: Küre veya biraz oval şekilli ve şeffaf görünüş­lüdür. Büyüklüğü: 8,5 x 12,2 mikrondur.

Yetişme Yeri Özellikleri

Mantar, Haziran ayından Ekim ayına kadar özellikle kumlu topraklarda bulunan çam ve kayın ormanları altında, bunun yanında diğer yerlerde de rastlanabilir. Bir sınırlama veya genelleme yapmak zordur.

Diğer Özellikleri

Bundan önce tanıtılan Amanita muscaria mantarına için­deki maddeler yönünden yakın benzerliği vardır. Bu man­tarla olan zehirlenmede de hastada zaman zaman gülme ve ağlama durumları dikkati çeker. Göz pupilaları (Göz bebeği) farkedilir derecede büyür. Tedavide ATROPİN kullanılacak­sa çok dikkatli hareket etmelidir. Çünkü mantarın içinde ye­teri kadar atropin olduğu düşünülmelidir. Amanita pantheri na mantarından olan zehirlenmelerde belirtilen ilk yardım ve klinik tedavisi yapılmazsa 12-24 saat sonra özellikle çocuk­larda ölüm olayı görülür. Yetişkinlerde daha sonraki günler­de ölüm olayı görülür. Bu iki mantar zehirlenmesinde zehirlenme belirtisinin yemeğin hemen ardından görülmesi, hastalanan şahsı istifraya zorlaması nedeniyle ölüm oranı düşüktür. Avrupa devletlerinde; Amanita muscaria ve Ama­nita pantherina mantarlarından ölüm olayları çok ender gö­rülen olaylardandır.