Akut Abdominal Ağrı
Akut abdominal ağn acil bölümlerde en önemli şikayetlerden birisidir. Çeşitli nedenleri vardır. “Akut kann ” terim olarak akut abdominal ağnyı tanımlamak için kullanılmaktadır. Cerrahi girişim gerektiren akut abdominal ağrılı birçok hasta tam değerlendirilebilmek için bir süre gözlem altında tutulabilir. Bununla birlikte aort anevrizması rüptü-rü gibi bir introabdominal felaket bir kaç dakika içinde ölümle sonuçlanabileceğinden erken tanımlanmalı ve kontol altına alınmalıdır.
Akut Abdominal Ağn Nedenleri
İnflarnatuar hastalıklar,
Obstriksiyonlar,
Kunt ya da penetran abdominal travmalar,
Gastrointestinel kanama ,
Perforasyonlar,
Ürolojik hastalıklar,
Vasküler hastalıklar,
Jinekolojik hastalıklar.
TANI
Akut abdominal ağrıya neden olan hastalık ya da travma en kısa sürede belirlenip tedavi edilmelidir. Ağrının giderilmesi dikkatli bir tanılamayı gerektirir. Tanılamada öncelikle hastanın öyküsü ve ağrıya ilişkin bilgiler elde edilerek “ağrı” tanımlanır.
Akut abdominal Ağrı Öyküsü
Ağrının yeri, süresi, şiddeti ve niteliğine bakılır, abdominal travma olup olmadığı araştırılır,
Ağrıyla birlikte bulantı kusma, oluyor mu? Şayet kusma varsa özellikleri, miktarı iştah kaybı var mı?
Barsak alışkanlığında değişiklik var mı? Normal mi? Dışkının karakteri, hastanın en son ne yediği, öğrenilir,
Kadınlarda ağrıyla birlikte vaginal akıntı olup olmadığı, menst-rasyon zamanı,
Ağrıyı geçirmek için ilaç ya da ilaç dışı yöntemlere başvurmuş mu? Ağrı için düzenli aldığı bir ilaç var mı?
Ağrıyı arttıran ya da azaltan durumların olup olmadığı öğrenilir,
Fizik Muayene
İnspeksiyon, oskültasyon, perküsyon ve palpasyon yöntemleri kullanılarak abdominal bölgenin tüm kadranları muayene edilir
Önce hasta gözlenir, hastanın genel görünümü, pozisyonu değerlendirilir. Ağrıda hasta rahat edebileceği pozisyonda yattığı için yatış şekli bize ağrı nedenine ilişkin ipuçları verebilir. Peritonitte
Viseral ağrının kaynağı yüzeyel ise ağrının daha iyi lokalize olmasına karşın organlardaki sinir uçları az olduğundan derin viseral ağrıların hasta tarafından lokalize edilmesi güçtür. Viseral ağrı keskin, zonklayıcı ve kramp şeklinde tanımlanır.
Somatik Ağrı
Abdominal somatik ağrılar pariyetal peritondan kaynaklanır. Hasta tarafından iyi lokalize edilemez ve zonklama, bıçak batar gibi ya da basınç hissi şeklinde tanımlanır.
Somatik ağrı penetran ve kunt travmalarda ısı artışlarında, inf-lamatuar hastalıklarda görülür.
Yansıyan (refere) Ağrı
Uyarının olduğu bölgeden başka bölgelere yansıyan ağndır. Bu yansıma genellikle ağnnın kaynağı olan yapının embriyonel segmen-tine ya da organ hasarlanna bağlı ağnnın deri yüzeyinden hissedil-mesidir.
Abdominal ağrılarda ağrının torakstan, pelvisten ya da verteb-.alardan da abdominal bölgeye yansıyacağı unutulmamalıdır. Olası yansıma alanlan/bölgelerinin bilinmesi tanı koymayı kolaylaştırır.
Akut Abdominal Ağrıyla Birlikte Olan Belirti ve Bulgular
Bulantı Kusma ve İştahsızlık: Hastalar bazan ağrı ile birlikte bulantı kusma ve iştahsızlıklarından yakınırlar. Bu belirtilerin değerlendirilmesi abdominal ağrı nedeninin belirlenmesinde ipucu verebilir. İleus, gastrit, gastroenterit ve pankreatitte genellikle ağrıya bu belirtiler de eşlik eder. Kusmukta feçes bulunması intestinal obstriksiyonu, kan görülmesi ise GİS kanamasını düşündürür.
Diyare, Konstipasyon ve Dışkı Rengi: Diyare genellikle inf-lamatuar hastalıklarda, konstipasyon ise barsak peristaltizminin yavaşladığı ya da durduğu durumlarda görülür. Her ikiside abdominal ağrıya neden olur. Safra yollan obstriksiyonlarında dışkı renksiz, GİS kanamalannda siyahtır.