Akciğer cerrahisi

Yazar: Ebru Yılmaz Tarih: 05 Kasım 2010 Kategori: Alternatif Tıp

AKCİĞERLERİNİZDE BİR SORUN MU VAR:
Doktorunuz akciğerinizdeki sorun nedeni ile akciğer ameliyatı olmanızı önerdi. Bazı akciğer hastalıkları sadece ameliyat ile tedavi edilebilir. Ameliyattan sonra başka tedavi yöntemlerine başvurmak ta gerekebilir. İki tür akciğer cerrahisi vardır: Torakoskopi ve Torakotomi. Cerrahınız sizin için uygun olan ameliyat şeklini önerecektir. Bu ameliyat konusunda biraz endişelenmek gayet normaldir. Ameliyatın sağlığınızı nasıl etkileyeceğini ve gelecekten neler beklemek gerektiğini düşünebilirsiniz.

AKCİĞER CERRAHİSİ BANA NE KAZANDIRIR:
Doktorlarınız size akciğer ameliyatı önermiştir çünkü akciğerinizdeki hastalığın tedavisinın en iyi yolu ameliyat iledir. Akciğer ameliyatı akciğerlerde tetkiklerle ortaya çıkan herhangi bir anormal bulgunun araştırılması ve nedeninin açığa çıkarılması için yapıldığı gibi çeşitli nedenlerden dolayı akciğerinizin bir kısmını veya tümünü almak için de uygulanabilir. Doktorunuz size bu konuda daha ayrıntılı bilgi verecektir.

AKCİĞER CERRAHİSİ NEDİR:
Akciğer cerrahisi göğüs duvarının açılarak içinde bulunan akciğerlere müdahele etmek için yapılan bir ameliyat türüdür.
Torakoskopi, birkaç tane küçük kesi ile yapılan ameliyattır. Cerrah bu ameliyat sırasında göğsün içine ince bir kamera yerleştirir ve ameliyat kapalı devre bir televizyon sistemi ile gerçekleştirilir.
Torakotomi, göğüste yapılan daha büyük bir kesi yardımı ile yapılır. Bu yöntemle cerrahınız akciğeri direk olarak görür ve ameliyatınızı açık olarak yapar.

AMELİYATTAN BAŞKA TEDAVİ YÖNTEMLERİ DE VAR MI?
Doktorunuz size ameliyattan önce cerrahi yöntemin neden sizin için en iyi tedavi yolu olduğunu detaylı olarak anlatacaktır. Size ameliyat hakkında ve ameliyat sonrası iyileşme dönemi hakkında bilgi verilecek ve ameliyattan sonra neler beklemek gerektiği açıklanacaktır. Doktorunuz size diğer tedavi yöntemleri hakkında da ayrıntılı bilgi verecektir. Eğer sorularınız veya endişeleriniz varsa bunları bir yere not ederek bir sonraki doktor vizitesine getirmeniz sizin için yararlı olacaktır.

NORMAL AKCİĞER NASIL BİR ORGANDIR:
Size ameliyatın nasıl yardımcı olacağını anlamak için önce akciğerlerin nasıl organlar olduğunu anlamak gerekir. Akciğerler sağ ve sol göğüs kafesinin içinde yer alır ve “LOB” denilen bölümlere ayrılmıştır. Sağ akciğerde üç, sol akciğerde iki lob bulunur. Hava akciğerlere nefes borusu ve bunun dalları olan daha küçük hava yolları yardımı ile girer. Akciğerlerdeki oksijen ve karbondioksit değişimi akciğerin en küçük ünitesi olan “alveol” larda olur. Nefes borusu ağız ve burundan havayı akciğerlere taşır. Küçük hava yolları ana nefes borusunun dallarıdır ve akciğerlerdeki hava değişim ünitelerine havanın ulaşmasını sağlar. Loblar akciğerlerin parçalarıdır. Göğüs kafesi kaslardan ve kaburgalardan oluşur. Plevra boşluğu akciğerler ile göğüs kafesi arasındaki boş alandır. Lenf bezleri akciğerlerin etrafında yer alır ve akciğerlerden gelen enfeksiyonlara karşı vücudun savunmasında rol oynar. Mediasten denilen yer de iki akciğeri birbirinden ayıran alandır.

AKCİĞER CERRAHİSİNİN NEDENLERİ:
Akciğerlere cerrahi girişim bazen akciğerleri daha yakından inceleyebilmek için bazen de burada bilinen sorunların tedavisi için yapılır. Eğer akciğerlerde bir kitle bulunmuşsa, bu kitlenin nedeni ameliyat ile anlaşılabilir. Eğer gerekirse, kitle ameliyat sırasında çıkartılabilir. Akciğer cerrahisi göğüs içinde su toplama gibi başka bazı hastalıklar için de yapılabilir.

AKCİĞERDE KİTLE:
Eğer akciğerde bir kitle bulunmuşsa, bu kitlenin kanser olup olmadığını anlamak için akciğer biyopsisi yapılir. Eğer kitle kanserse, kitlenin boyutları, akciğerdeki yeri ve yayılıp yayılmadığının da ameliyattan önce belirlenmesi gerekir. Akciğerin bir bölümünün veya tamamının alınmasına rezeksiyon adı verilir.

AKCİĞERİN SÖNMESİ:
Akciğerin incelmiş bir bölümün göğüs içine hava sızdırması sonucu akciğer fonksiyonunu yitirir ve bir balon gibi söner. Bu sorunun tedavisi göğüs içine bir tüp yerleştirmek yolu ile ciğerlerin yeniden şişirilmesini sağlamaktır. Eğer durum düzelmezse cerrahi yöntemlerle akciğerdeki delik onarılır ve sorunun tekrarı önlenmiş olur.

CERRAHİ GEREKTİREN DİĞER AKCİĞER SORUNLARI:
Akciğerlerin etrafında göğsün içinde su toplanabilir. Bu problem genellikle akciğerdeki enfeksiyon nedeni ile olabileceği gibi bazen de ameliyatlardan sonra veya kanser yayılımı nedeni ile olur. Göğüs içine yerleştirilen tüpler yardımı ile su boşaltılır. Sorunun tekrarlanmaması veya tam boşaltmayı sağlamak için ameliyat gerekebilir.

TETKİKLER:
Doktorunuz ciğerlerinizdeki sorunu açığa çıkarmak için çesitli tetkikler isteyebilir. Bu testlerden bazıları cerrahınızı görmeden yapılmış olabilir, bazı testler de ameliyattan önce istenir. Cerrahınız bu tetkiklerin sonuçlarına göre sizin için en uygun tedavi yöntemini belirler.

Radyolojik Tetkikler:
Bu tetkiklerle akciğerlerdeki kitleler, enfeksiyonlar veya anormal akciğer sönmesi halleri kolayca anlaşılır. Ancak bu testlerle akciğer kitlelerin kanser olup olmadıkları anlaşılamaz. Bu radyolojik tetkikler şunlardır: Akciğer filmi, Komputerize Tomografi, Manyetik Rezonans Görüntüleme, PET CT.

Akciğerin içini direk olarak görüntülemekte kullanılan tetkikler:
Bu tetkiklerle akciğerlerinizin içi direk olarak görülebilir ve akciğerlerinizin biyopsisi yapılabilir.

Bronkoskopi: Ucunda ışık ve video kamera olan uzun ve ince bir tüpün ağızdan veya burundan solunum yollarına yerleştirilerek bu yapıların incelenmesi için kullanılır.
Mediastinoskopi: Göğüste iman tahtasının üzerine yapılan bir ameliyat ile buradaki yapıların incelenmesidir.
İgne Biyopsisi: Doku biyopsisi için kaburgaların arasından veya bronkoskopi yardımı ile bir iğne ile doku elde edilmesine denir.

DİĞER TESTLER:
Akciğerlerinizin ne durumda olduğunu öğrenmek için başka tetkikler de yapılabilir.

Spirometri: Bu testle akciğerlerin solunum kapasitesi, nefes alma ve nefes verme sırasında akciğerlerdeki giren ve çıkan hava miktarı ölçülür.
Oksimetri: Bu testle kanınızdaki oksijen miktarı ölçülür.
Atardamardan Kan Tetkiki: Bu tetkikle de kanınızdaki oksijen ve karbondiyoksit miktarı kesin olarak belirlenir.

AKCİĞER KANSERİ İÇİN TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR:
Eğer akciğer kanseri tanısı konmuşsa, doktorunuz size tedavi şeklini anlatacaktır. Tedavi yöntemi akciğerdeki kanserin yerine, yayılma derecesine ve evresine göre belirlenir. Kanserin evresi de kanserin büyüklüğüne, bulunan kanser hücresinin çeşidine ve kanserin uzak dokulara yayılıp yayılmadığına göre saptanır. Erken teşhis konulan kanserler akciğerin sadece küçük bir bölümünü kapsarlar. Daha sonraki evre kanserler akciğerin içinde yayılır ve akciğer dışındaki lenf bezlerine de sıçrar. Buradan da vücudun değişik yerlerine yayılmış olabilir. Hastalığın evresi belirlendikten sonra bu evreye en uygun tedavi yöntemi seçilir. Doktorunuz size en uygun tedavi yöntemini belirleyecektir.

Akciğer kanserinin üç ana tedavi yöntemi vardır:

Cerrahi: Ameliyatla akciğerin bir kısmı veya tamamı alınarak kanserin çıkarılmasına çalışılır.
Radyasyon Tedavisi: Kanser hücreleri ışın tedavisi ile imha etmek için yapılır.
Kemoterapi: Kanser hücrelerinin kontrol altına alınması için çeşitli ilaçlar kullanmak yolu ile yapılır.

TORAKOSKOPİ:
Torakoskopinin çok olarak kullandıldığı bir alan anormal olarak sönmüş bir akciğerin tedavisi içindir. Ayrıca akciğer kitlelerinin evrelendirilmesi veya akciğerler etrafında su toplanması durumunda da kullanılır. Bu ameliyat sırasında cerrahınız göğüs kafesi içine ve akciğerlerinize bakabilir ve gerekli girişim küçük ameliyat yaraları yolu ile yapılır. Eğer bu yöntem ile gerekli girişim yapılmazsa bu ameliyat açık ameliyata dönüştürülür.

Ameliyata hazırlık:
Doktorunuza ameliyatla ilgili herhangi bir sorunuz varsa ameliyattan önce sorunuz. Eğer sigara içiyorsaniz hemen bırakınız. Doktorunuza aldığınız bütün ilaçların listesini miktarları ile birlikte getiriniz. Ameliyat günü gece yarısından itibaren hiçbirşey yiyip içmeyiniz. Ameliyat için hastaneye zamanında geliniz.

Ameliyat:
Ağrısız bir ameliyat için ve ameliyat sırasında tam olarak uyuyabilmeniz için anestezi doktorunuz size genel anestezi verecektir. Tam olarak anestezi altına girdikten sonra yan tarafınıza yatırılırsınız. Göğsün yan tarafına birkaç tane küçük insizyon yapılır. Cerrah bu sırada ucunda küçük bir video kamera bulunan bir tüpü göğsün içine yerleştirir. Bu kamera vasıtası ile cerrahınız akciğerinizi ve göğsün içindeki diğer organları bir televizyon alıcısında izler. Gerekli ameliyat da diğer insizyonlar kullanılarak yapılır. Ameliyat bittikten sonra göğsün içinde geçici olarak bir tüp bırakılır. Ameliyat yaraları dikişlerle kapatılır.

Ameliyatın Riskleri ve Olası Komplikasyonlar:

Yara enfeksiyonu
Kanama
Akciğerlerden uzun süreli hava sızıntısı
Yara yerlerinde ağrı veya uyuşukluk

Hastanede yatış:
Ameliyattan sonra ayılma odasında uyanacaksınız. Uyanma sırasında uyuşuk ve susamış olabilirsiniz. Bir damar yolu ile gerekli sıvılar ve ağrı kesici ilaçlar, kalp ve akciğerlerinizi takip için monitorler görebilirsiniz. Akciğerlerinize yeteri kadar hava aldığınızı kontrol etmek bu konuda size yardımcı olmak için her saat başı hemşireleriniz size derin nefes almanızı ve öksürmenizi söyleyeceklerdir. Ameliyatın türüne göre hemşireleriniz sizi ameliyattan kısa süre sonra ayağa kaldırıp yürüteceklerdir. Torakoskopiden sonra hastanede yatış süresi ortalama 2-4 gün arasındadır. Eğer göğüs tüpleriniz varsa taburcu olmak için bu tüplerin çekilmesi gerekir.

Taburcu Olduktan Sonra:
Evinize döndükten sonra yara yerlerinizin ve akciğerlerinizin iyileşmesi için doktorunuzun verdiği talimatlara tam olarak uymanız gerekir. Bunun için ihtiyacınız olduğu zaman ağrı kesici ilaçlarınızı alınız, bu ilaçlar sizin derin nefes almanızı ve hareket etmenizi kolaylaştırır. Kan dolaşımınızı düzenlemek ve kaslarınızı kuvvetli tutmak için bol bol hareket ve yürüyüş yapmayı ihmal etmeyin.

Doktorunuzu ne zaman aramalısınız:
Nefes darlığı, yarada kızarıklık ve akıntı, çok keskin göğüs ağrısı, 38 dereceyi geçen ateş, normalden çok ve değişik renkli balgam çıkarma hallerinde hemen doktorunuzu arayınız.

TORAKOTOMİ:
Bu ameliyat sırasında cerrah akciğerleri ve etrafındaki dokuları direk olarak görür ve müdahele eder. Bu ameliyat sırasında akciğerin bir kısmı veya tamamı alınabilir.

Ameliyata Hazırlık:
Doktorunuzun önerdiği sekilde kan tetkiklerini ve diğer tetkikleri yaptırınız. Eğer sigara içiyorsanız hemen bırakınız. Doktorunuza aldığınız ilaçları ve miktarlarını belirtiniz. Ameliyat günü gece yarısından sonra hiçbirşey yiyip içmeyiniz.

Anestezi:
Bu ameliyat genel anestezi ile yapılır. Anestezi doktorunuz “Epidural Anestezi” denilen bir yöntem de kullanabilir. Bu yöntemle sırtınızın üst kısmına çok ince bir plastik tüp ağrı kesici ilaç vermek amacı ile yerleştirilir. Bu teknik ile ameliyat sonrası ağrılarınız en az düzeye indirilir.

Ameliyatın Riskleri ve Olası Komplikasyonlar:
Torakotomi Risklerinin başlıcaları şunlardır: Genel anesteziden kaynaklanan sorunlar, yara enfeksiyonu, kanama, akciğer enfeksiyonları, akciğerden uzun süreli hava sızıntısı, hareketsizlik nedeni ile bacaklarda veya akciğerlerde kan pıhtılaşması.

Akciğerlerinize ulaşmak:
Genel anestezi verildikten sonra rahat bir şekilde yan tarafınıza yatırılırsınız. Ameliyat yeri göğsünüzün yan tarafında kürek kemiğinizin altındadır. Kaburga kemiklerinizin arasından akciğerlere ulaşılır.

AMELİYAT:
Üzerinde ameliyat yapılacak olan akciğer ameliyatı kolaylaştırmak için anestezi doktoru tarafından devre dışı bırakılır. Bu sırada gerekli incelemeler yapılır ve yapılacak ameliyat türüne karar verilir. Eğer gerekiyorsa akciğerin bir kısmı veya tamamı etrafındaki lenf bezleri ile alınır. Ameliyat bittikten sonra göğsün içine bir veya iki göğüs tüpü yerleştirilir. Bu tüpler ameliyattan arta kalan sıvıların ve akciğerden sızan havanın dışarı alınmasını sağlayacaktır. Kaburga kemikleri ve yaranın geri kalan kısmı kapatılır.

Aile ve refakatçılara öneriler:
Bütün ameliyat hazırlıklar da dahil 2-4 arasında sürebilir. Ameliyattan sonra hastanız ayılma odasına alınacaktır. Hastanızı ameliyattan bir iki saat sonra görebilirsiniz. Hastanızı tüpler ve damar mayi yolları ve sondalarla çevrilmiş olarak göreceksiniz. Hastanız solgun ve yorgun görünecektir. Bu tamamı ile normaldir. Ağrı kesici ilaçlar hastanızın ağrısını keserken aynı zamanda onun uykulu olmasına ve aklının karışık olmasına yol açacaktır.

Hastanede Yatış Süresi:
Ameliyattan sonra yakın takip edileceğiniz bir ayılma alanına alınacaksınız. Buradan da ya bir devamlı bakım ünitesine ya da monitörlü bir odaya gönderileceksiniz. Ağrınız için gerektiğinde ağrı kesici ilaçlar verilecek, derin nefes almanızı ve akciğerlerinizi yeteri kadar hava ile doldurmanızı sağlamak için solunum egzersizleri yapacaksınız. Torakotomiden sonra hastanede yatış süresi hastadan hastaya değişebilir ancak genellikle bir hafta veya daha uzun süreli olabilir.

Ameliyattan Hemen Sonra:
Anesteziden uyandıktan sonra susamış ve üşümüş olabilirsiniz. Ayrıca bir süre anestezinin kalan etkisi ile uyuşukluk olabilir. Eğer hala solunum makinesine bağlı olarak nefes alıyorsanız bu süre içinde konuşmanız mümkün olmayacaktır. Göğsünüze yerleştirilen tüpler ameliyattan kalan drenajı ve havayı boşaltarak rahat nefes almanıza yardım eder. Damar yolları size gerekli sıvıları ve ilaçları vermek için kullanılır. Birtakım monitörlerle kalp ritminiz ve kanınızdaki oksijen miktarı yakından takip edilir. Bir veya birkaç gün yoğun bakım ünitesinde yatabilirsiniz. Daha sonra yine monitörlü bir hasta odasına alınırsınız.

Ağrı Kesici Tedaviler:
Ameliyattan hemen sonra hareket etmeye başlamanız önerilir. Böylece hem kaslarınızın güçlü kalması sağlanır hem de vücudun kan dolaşımını düzenlenir. Hemşirelerinizin yardımı ile önce yatakta oturmaya sonra da kısa mesafe yürümeye başlayacaksınız. Ağrı kesici ilaçlar sayesinde bu hareketleri yapmanız kolaylaşacak. Ağrı kesici ilaçları size hemşireniz verebileceği gibi bir düğmeye basmak süreti ile ihtiyacınız olduğu zaman kendinizin kontrol edeceği bir cihaz vasıtası ile de alabilirsiniz. Eğer ameliyattan önce sırtınıza Epidural adı verilen bir kateter yerleştirilmişse bu da ağrınızı önemli ölçüde azaltacaktır.

Solunum Egzersizleri:
Ameliyattan hemen sonra hemşireleriniz size akciğerlerinizi temizlemek ve solunum kaslarını güçlendirmek için ve akciğer enfeksiyonlarını önlemek için derin nefes alma ve öksürmeyi öğreteceklerdir. Bu önerileri hakkı ile yerine getirmeniz hastanede yatış sürenizi azaltır ve bir sorun çıkmadan taburcu olmanıza yardım eder.

Vücut Hareketleri:
Ameliyattan sonra düzenli olarak yapacağınız bazı vücut hareketleri kaslarınızı güçlendirmeye ve omuz ekleminin işlevinin korunmasına yardımcı olacaktır. Bu egzersizler size hemşireniz ve fizik tedavi uzmanları tarafindan gösterilecektir.

Taburcu Olmak:
Taburcu olmadan önce doktorunuz sizinle ameliyat ve patoloji bulguları hakkında bilgi verecek ve eve döndükten sonra iyileşme döneminde neler beklemek gerektiğini anlatacaktır. Ayrıca doktorunuz size herhangi bir ek tedavi yönteminin gerekli olup olmadığı konusunda da ayrıntılı bilgi verecektir.

İyileşme Dönemi:
Ameliyattan sonraki birkaç hafta içinde yavaş yavaş kuvvetiniz yerine gelecek ve enerjinizin arttığını hissedeceksiniz. Başlangıçta derin nefes almakta biraz güçlük çekebilirsiniz. Aktivite derecesini yavaş yavaş artırmak ve vücudu çok zorlamadan yorulduğunuzda dinlenmek çok önem verilmesi gereken bir noktadır.

Yara Bakımı:
Doktorunuz size ne zaman banyo yapabileceğinizi söyleyecektir. Duş yaparken yara üzerini hafifçe ılık su ve sabun ile yıkayınız. Yara civarında morarma, kaşıntı, ağrı ve uyuşukluk normaldir ve ameliyattan sonra birkaç hafta devam edebilir.

İlaçlarınız:
Doktorunuzun önerisine göre ağrı kesici ilaclarınızı geciktirmeden saatinde alınız. Bu ameliyattan sonra bir süre için devamlı oksijen kullanmak ta gerekebilir.

Aktivite Derecenizi Artırmak:
Ameliyattan sonra 6 veya 8 hafta süresince ağır işler yara yerinin gerektiği gibi iyileşmesini önler. Buna karşın, yürüyüş gibi hafif egsersizler kan dolaşımını düzenler, akciğerlerin çalışma kapasitesini artırır ve vücudu güçlendirir. Egzersiz yapmaya başlamadan önce ağrı kesici ilacınızı almanız nefes almanızı kolaylaştıracaktır. Birkaç hafta süre ile nefes darlığı hissetmek normaldir ve zamanla geçer. Yavaş yavaş eski gücünüzü topladığınızı hissedeceksiniz. Doktorunuz size normal aktivitelerinize ne zaman başlayacağınız ve işinize ne zaman döneceğiniz konusunda bilgi verecektir.

Doktorunuzu Hemen Arayın:
Eğer şu şikayetlerden biri varsa hemen doktorunuzu arayınız:

Yarada aşırı kızarıklık ve akıntı
Ani ve ağır derece nefes darlığı
Ani ve çok keskin göğüs ağrısı
38 dereceyi aşan ateş
Hızlı kalp çarpıntısı

Gelecekte Neler Ummalı:
Böylesine büyük bir ameliyattan sonra iyileşme dönemi hem fiziksel açıdan hem de duygusal açıdan kolay olmayabilir. Eğer kanser tanısı konmuşsa bu da ek stress ve endişe yaratır. Doktorunuz ile bu konuları açık açık konuşmaktan çekinmeyin. Aileniz ve yakın arkadaşlarınız size bu zor dönemlerde destek olacaklardır.