Aidsten Korunma Yolları
AlDS’den korunmada genel ve sağlık personeline özel önlemler aşağıda verilmiştir.
Kontrolsüz kan, kullanılmış ve dezenfekte edilmemiş kesici alet, iğne, enjektör, jilet, makas, diş hekimliği aleti, dövme aletlerinin kullanılmaması,
Kan ve kan ürünlerinin kullanılmadan önce, kesinlikle test edilmesi,
Risk gruplarının HIV (+)’lık yönünden araştırılması, Jilet, enjektör, iğne vb. aletlerin bir kullanımlık olması ve kullanımdan sonra delinmeye dayanıklı poşet ya da kutu içinde toplanarak yakılması, Makas, törpü gibi madeni aletlerin kullanıldıktan sonra 100 “C’de
5-10 dakika kaynatılması ya da fırında 170 °C’de 1 saat bekletilmesi,
Kanla bulaşmış masa üstleri ve yerlerin çamaşır suyu ile dezenfekte edilmesi,
Jilet, makas, kontakt lens, diş fırçası ve tıbbi aletlerin ortak kullanılmaması,
Kuaför ve berberlerin her müşterinin kanında mikrop varmış gibi davranması, kendilerini ve müşterilerini korumak için önlemler alması,
Bol su ve sabunla sık sık elleri iyice yıkama alışkanlığının, tüm mikropları olduğu gibi AİDS mikrobunu da sağlam deriden kolaylıkla uzaklaştırdığının unutulmaması,
HlV’in oldukça dayanıksız bir virüs olduğu ve basit dezenfeksiyon yöntemleri ile kolaylıkla yok edilebildiğinin, su, sabun ve deterjanlarla mekanik temizlik ile kolaylıkla ortamdan uzaklaştırılabildiğinin bilinmesi,
Kan ile kirlenmiş metal olmayan eşyaların temizlenmesi için, kolay, ucuz ve etkili virüs öldürme yolu olarak kaynatılması ve sonra çamaşır suyunda yarım saat bekletilmesi ve daha sonra eldiven giyilerek bol su ve sabunla yıkanması,
Kan ile bulaşmadan kişinin kendisini koruması, yara, kesik, zedelenme gibi cilt bütünlüğünün bozulmuş olduğu bölgenin kan ile temasına engel olması gerekir. Kan ile bulaşma halinde bol su ve sabunla bulaşma bölgesinin iyice yıkanması, yaralanma varsa yerine derhal tentürdiyot ya da betadin gibi bir antiseptik sürülmesi gereklidir.
Sağlık personelinin HIV seropozitif ve AIDS’Iİ kişilerle enfekte olma riski oldukça düşüktür. Literatürlerde bu oran % 0.2 olarak verilmektedir. HIV bulaşma riski sağlık personeli içinde kan ve kan ürünleri ile yakın çalışan dişçi, laborant, hekim ve hemşirelerde daha fazladır.
Gerçekte AİDS’in diğer bulaşıcı hastalıklardan ayrı ele alınması gereksizdir. HIV taşıyıcılığı çoğu kez bilinmediğinden sağlıklı görünen kişilerin dahi gizli enfeksiyonlu olabileceği düşünülerek tüm kan ve vücut sıvıları enfeksiyöz olarak kabul edilmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır.
Kan ve vücut sıvıları ile doğrudan temas durumunda mukoza ve deri bütünlüğü bozulmuş hastalarda bakım verirken, kan ve vücut sıvıları ile kontamine olmuş yüzeyleri elleme durumunda, IV enjeksiyon benzeri girişimlerde kalın ve dayanıklı cinsten steril olmayan eldiven giyilmelidir.
Eksüdatif lezyon ve dermatitli sağlık personeli doğrudan hasta bakımında ve kontamine hasta bakım malzemeleri ile ilgili işlerde çalıştırılmamalıdır.
Deride çizik, çatlak gibi lezyon varsa kapatılmalı ve eldiven kullanılmalıdır.
Ağır derecede AlDS’li hastalar HIV taşıyıcılarına göre enfeksiyon bulaştırma riski daha yüksektir. Bu hastaların idrar, dışkı ve tükrük-lerinde yüksek titrasyonda sitomegalovirus bulunabilir. Bu etken, gebelerde konjenital anomalili doğumlara neden olduğundan, gebe sağlık personeli AlDS’li hasta bakımında görevlendirilmemelidir. HIV/AIDS enfeksiyonu olduğu düşünülen veya bilinen hastalarla çalışanlarda düzenli aralıklarla antikor kontrolü yapılmalıdır.