Aids Korunma Yollari Yontemleri

Aids Korunma Yöntemleri, Aids Korunma Yolları

AİDS bulaşıcı bir hastalıktır.Âmili olan LAV/HTLV-III virüsü cinsel temasla, kan ve kan ürünlerinin alınmasıyla ve hamile kadından çocu­ğuna intikal suretiyle geçer. Avrupa’da virüs özellikle iki yoldan geç­mektedir:

a) Homoseksüel erkeklerin biribirleriyle temasları sonucu,

b) Damar yolundan uyuşturucu kullanan toksikomanların iğneleri ve şırıngaları müşterek kullanmaları sonucu.
Heteroseksüel geçiş şekli henüz Avrupa’da pek önemli değildir.
Bugün Avrupa’da 100 bin kişinin bu virüsle enfekte olduğu tahmin edilmektedir. Bunların ne kadarının ileride AİDS hastalığına tutulaca­ğı bilinmemektedir. Hastalığın ne kadar zaman sonra ortaya çıkabileceği de bilinmemektedir. Yine tahminlere göre, enfekte yani seropozitif kişilerin yıllar boyunca yüzde 5-20 oranında hastalığın çeşitli kli­nik formlarına tutulabileceği hesaplanmaktadır.
Böyle bulaşıcı, yüksek ölüm oranı gösteren ve hasta sayısı git­tikçe artan bir hastalığın koruyucu hekimlik ve halk sağlığı açısından büyük önemi olduğu kuşkusuzdur. Birçok ülkelerde bu yüzden panik olmuş, âcil önlemler istenmiştir. Tıbbî yönü yanında hastalığın eko­nomik yönü de önemlidir ve çok masraflıdır. Bunu da hesaplamak ge­rekir. Meselâ, ABD’de AlDS’li hastaların tedavi masraflarıyla toplum­da alınan önlemlerin toplam maliyetinin 1.5 milyar doları aştığı tah­min edilmektedir.
Avrupa’da en önemli noktalardan biri, virüsün yayılmasını önlemek için çalışmaktır. Bu maksatla, birtaraftan toksikomanlar ve homosek­süeller üzerinde çalışılırken bir taraftan da halk kitlelerieğitilmektedir. Önce bazı bilgilerin halka verilerek panik havasının önlenmesi la­zımdır. AİDS virüsü vücut dışında dayanıksız bir virüstür. Bu nedenle,

AİDS, GRİP, KABAKULAK YA DA SARILIK GİBİ HALLERİN AKSİNE, KOLAY BULAŞMAZ.

EL SIKMAKLA, KAPI TOKMAKLARINI TUTMAKLA, TUVALETE OTURMAKLA, SOFRADA, YEMEKLE AİDS BULAŞMAZ.

Bununla beraber, aşağıdaki önlemlerin alınmasında büyük yarar­lar vardır.
Sayın okuyucular,
Gördüğünüz gibi AlDS’den korunmanın yolları vardır. Temiz, dik­katli ve titiz yaşamak pek çok sorun gibi, AİDS sorununu da büyük öl­çüde çözmektedir.

1. Homoseksüel ve biseksüel erkeklere, AİDS enfeksiyonunu azal­tacak önlemler öğretilmeli, duyurulmalıdır.
2. Cinsel eş sayısının azaltılarak asgariye indirilmesinin enfeksi­yon riskini azaltmada çok etkin olduğu belirtilmelidir.
3. Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanılması tavsiye edilmeli­dir.
4. Homoseksüel faaliyetin azaltılarak yok edilmesine çalışılmalı­dır. Aynı şekilde oral-anal ve oral-genital\ilişkilerin de zararları anlatıl­malıdır.
5. Diş fırçası, tıraş makinesi gibi şahsi eşyaların paylaşılmasının çok sakıncalı olduğu belirtilmelidir.
6. Damar yoluyla ilaç kullanan toksikomanlara iğne ve şırıngaları paylaşmamaları tenbihlenmelidir.
7. Yüksek risk grubundaki kişilerin, kan, plazma, nakil organları ve sperma bağışlamaları önlenmelidir.

1. Kişilerde LA V/HTLV-III virüsüne karşı antikor testi yapılırken, ön­ce muvafakatname alınmalıdır.
2. Seropozitif kişilere (erkek ya da kadın) cinsel temasla, kan ve sperma (meni) yollarıyla virüsü başka kişilere geçirebilecekleri söylen-melidir.Seropozitif kadınlara hamile kaldıklarında,doğuracakları bebe­ğin AİDS riskinde olacağı anlatılmalıdır.
3. Cinsel eşlerine durumlarını açıklamaları gerektiği kendilerine ha­tırlatılmalıdır.
4. Cinsel temas sırasında prezervatif tavsiye edilmelidir.
5. Kan, plazma, diğer kan ürünleri ve sperma bağışı yapmaları ön­lenmelidir.
6. Tıraş makinesi ve diş fırçası gibi eşyaları başkalarıyla birlikte kul­lanmamaları gereği anlatılmalıdır.
7. Hastanelere ve diğer sağlık kuruluşlarına (özellikle cefrahi ve diş hekimliği), her ne sebeple olursa olsun başvurduklarında, kişiler, AİDS’e karşı seropozitif olduklarını bildirmelidirler.
8. Bu insanların çalışmalarını engellemek gereksizdir.

1. Yüksek risk gruplarına giren kişilerden (özellikle homoseksüel­ler ve toksikomanlar) kan alınmamalıdır. Bunlarda AİDS virüsü olma­sa bile diğer birçok virüs ve bakteri esasen bulunabilir.
2. Alınan bütün kanlar ELİSA testiyle kontrol edilmelidir. Pozitif olanlar atılmalıdır.
3. LAV/HTLV-III virüsünün az bulunduğu toplumlarda (meselâ şim­dilik ülkemizde), ELİSA ile yanlış pozitif testler fazlaca çıkacağından, pozitif bulunan her kan bir başka metotla (meselâ, VVestem blot tek­nikle) tekrar kontrol edilmelidir.
4. Kanı pozitif bulunan kişiler, kan merkezi veya ilgili bir başka ku­ruluş tarafından durumdan haberdar edilmeli, onlara yardımcı olunma­lıdır. Bu kişiler muayeneden geçirilerek AİDS belirtilerinin varlığı araş­tırılmalıdır (lenf bezlerinde büyüme, ağızda pamukçuk, zayıflama, Ka-posi sarkomu varlığı gibi). AİDS belirtileri gösterenlerin yurdumuzda Sağlık Bakanlığı’na ihbarı mecburidir.

1. Biseksüel erkeklerle cinsel temasta bulunan kadınlarda AİDS ih­timali artar.
2. Erkek toksikomanlarla cinsel temasta bulunan kadınlarda AİDS ihtimali artar.
3. Hayat kadınlarıyla temasla bulunan erkeklerde AİDS ihtimali ar­tar.
4. Mutlak olmamakla beraber, prezervatif kullanımı tehlikeyi bir mik­tar azaltır.

2. AlDS’lilere bakan hastane ve laboratuvar personelinde seropozitivite (virüsle bulaşma) yok.
3. AlDS’lilerin bulunduğu hastane servislerindeki diğer hastalar için de tehlike yok.
4. Bununla beraber, hastanelerde bazı önlemlerin alınması gerek­lidir. (Tıpkı sarılıklı hastalar için olduğu gibi).

1. AlDS’li hastalardan gelen materyelin başka kişilerin açık yara­lama teması önlenmelidir.
2. AlDS’li hastalarda kullanılmış makas ve bisturi gibi aletlerin baş­ka kişilere değmesi önlenmelidir.
3. AlDS’li hastaların kanı, cerahati, salgıları, dışkısıyla bulaşmış mal­zeme ve satıhlara dokunmadan evvel eldiven takmalıdır.
4. Yine böyle mikroplu maddelere dokunmak ihtimali olduğundan ayrı önlük giymelidir.
5. AlDS’li hastanın odasından çıkarken önlük ve eldivenler çıkarı­lıp eller iyice yıkanmalıdır. Eğer hasta kanına dokunulmuşsa eller yi­ne yıkanmalıdır.
6. Hastaların kan örnekleri taşınmadan önce ikinci bir kutu veya torba içine koyulmalıdır. Kan ve diğer numunelerin koyulduğu kapla­rın üzerine AİDS rumuzu konulmalıdır.
7. Kanla bulaşmış her yer derhal %0,5’lik sodyum hipoklorit (ça­maşır suyu) gibi bir dezenfektanla silinmelidir.
8. Hastanın kanlı ve diğer ifrazatıyla bulaşmış maddeler ve malze­meler sağlam torbalara konulup, hastanenin diğer enfekte maddele­riyle birlikte tahribe gönderilir.
9. Hastalarda plastik enjektörler kullanılmalı ve sonra iğnelerle bir­likte atılmalıdır Eğer cam enjektörler ve madeni cihazlar kullanılacaksa, sonra sterilize edilmelidirler.

1. AlDS’li hastaların sıvı materyeli ve kanı mekanik pipetlemeyle manipüle edilmelidir. Ağızla pipetleme yapılmamalıdır.
2. İğneler ve şırıngalar cetvel XV’deki gibi kullanılmalıdır.
3. Eldivenler ve özel önlükler, enfekte materyelle çalışırken kulla­nılmalı ve laboratuvarı terkederken çıkarılıp dikkatle saklanmalıdır.
4. Personel eldiven giymek suretiyle cildini, hastaların kan ve sıvı­larından ve bunlarla bulaşmış materyelden korumalıdırlar.
5. Laboratuvar masaları, tezgâhlar ve diğer yüzeyler sodium hipok­lorit (%0,2-0,5) eriyiğiyle silinmelidir. Tıbbi cihazlar %25 etanol (alkol)
ile sterilze edilebilir. Diğer malzeme otoklavda sterilize edilip kullanı­labilir.
6. Personel, işleri bittiğinde ellerini yıkamalıdır.

1.AİDS virüsü gözyaşında da bulunduğu için, bu yoldan bulaşma ih­timaline karşı, bazı önlemler gerekebilir. Burada anlatılanlar, sağlık ku­ruluşlarında, kişiler arası buluşmayı önlemek içindir. Kişinin evinde, kendi lensiyle uğraşması sırasında önlem gerekmez.
2. Hastaların gözlerini muayene eden hekim ve diğer personel mu­ayeneden önce ve sonra ellerini yıkamalıdır. Derideki muhtemel sıy­rıkları korumak için eldiven takılabilir. Maske ve özel gömlek gerekmez.
3. Göz muayenesi sırasında kullanılmış olan aletler 10 dakika ka­dar %3’lük tazı hidrojen peroksid eriyiğinde veya %0,5’lik sodyum hipoklorit eriyiğinde veya 10 kere sulandırılmış çamaşır suyunda, ya da %70 etanol içinde tutulduktan sonra yıkanıp kullanılabilir.
4. Denemelerde kullanılacak sert kontakt lensler 80 derecede 10 dakika tutularak temizlenebilir. Yumuşak lensler özel hidrojen perok­sid eriyiğinde temizlenirler.