Enfeksiyon Hastalıkları
Aids
AİDS, İnsan immun yetersizliği virüsünün neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Seksüel ya da kan temasıyla (IV ilaç kullanıcılarının enjektörlerini paylaşması ya da kirli kan ürünleri alanlar) bulaşır. Aynı zamanda enfekte bir kadından bebeğine perinatal, natal, postnatal geçiş olabilir. HIV enfeksiyonu daima aynı süreci izlemez ve çoğu yıllar asemptomatik kalabilir. Kuluçka süresi pri-mer bir enfeksiyonda 2-4 hafta olurken, doğumsal enfeksiyonlarda ortalama 9 ay, transfüzyonla kazanılan enfeksiyonlarda ortalama 17 ay olarak bildirilmiştir. Cinsel yolla kazanılan enfeksiyonlar yıllar boyunca klinik belirti vermeyebilir.
Aids Belirti ve Bulgular
AIDS’li birey, pnömoni, pnömoksis karini, streptokok menenjiti ya da serebral toksoplazma gibi fırsatçı bir enfeksiyondan acil ünitesine gelebilir. Aynı zamanda AIDS’li bireyde granülostopeni, trombostopeni ya da intraserebral kanser, 5-10 kilograma ulaşan tartı kaybı, tüm vücudu kaplayan ağrılar, lenf bezlerinde şişlik ve ağrı, dalak ve karaciğerde büyüme, sürekli ishal, kuru ve devamlı öksürük, deride morumsu lekeler veya acil bölümde görülmemesi gereken ağızda mantar enfeksiyonu oluşumu gözlenebilir. Küçük çocuklarda’en önemli belirtiler; büyüme gelişmenin geri kalması, sepsis, pnömoni, menenjit gibi tekrarlayan ve ağır seyreden enfeksiyonlardır. Daha büyük çocuklarda; yaygın lenfodenopati, parotit, tekrarlayan bakteriyal ve viral enfeksiyonlar, nörolojik belirtiler sık olarak görülmektedir. 13 yaşın üzerindeki çocuklardan belirti ve bulgular erişkinlere benzerlik gösterir.
Aids Tanı
HIV antikor tarama testlerinden en yaygın olarak kullanılan se-rolojik test ELISA(enzym-linked immünosorbent assey) ve bunu doğrulayan VVestern Blot Analizidir. ELISA testi pozitif sonuç verdiğinde Vvestern Blot Analizi ile doğrulanır.
Aids Tedavi ve Bakım
AİDS’in spesifik bir tedavisi yoktur. Bağışıklık sistemini etkilediğinden antiviral ve immunodilatatör ilaçlar kullanılır. Hastalık sürecinin ilerlemesini önlemek amacıyla antiviral ilaçlardan zidovudi-ne ve intravenöz gamma globulin birlikte uygulanır. Bu tedavi, fırsatçı enfeksiyonların ve dolayısıyla ölüm oranının azaltılmasında ve hastanın yaşam süresinin uzatılmasında etkili olur. Aynı zamanda kemik iliği transplantasyonu, lenfosit nakli, interferon gibi bağışıklık sistemini uyaran tedavilerde uygulanır.
AlDS’li bireyin bakımında fizyolojik ve psikolojik destek sağlanır, sosyal izolasyon azaltılmaya çalışılır. Ayrıca risk faktörleri, hastalık süreci, tanı yöntemleri, tedavi önlemleri, destek kaynakları ile ilgili açıklama yapılır. İzolasyon ve el yıkama tekniği bireye, aileye ve ziyaretçilere anlatılır. Hastaya yatak istirahati sağlanır, oda nemlendirilir, deri ve mukoz membranlar korunur, aldığı-çıkar-dığı izlenir. Beslenme çok önemlidir, diyet uzmanı ile işbirliği yapılır. Kanama yönünden izlenir, travmalardan korunur.
Aids Korunma
AİDS Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ne bildirimi zorunlu bir hastalıktır. AlDS’li hastaya bakım veren sağlık personelinin yukarıda belirtilen HIV ve HBV ile bulaşmış kan ve vücut sıvıları için alınması gereken önlemlere uyması esastır. AİDS’e yönelik aşı çalışmaları sürdürülmektedir.