Aids Danışmanlığı

AIDS bulaşıcı bir virüs hastalığıdır. Mikrobu HIV adı verilen
virüstür.

HIV girdiği vücudun, mikroplara karşı koyma yeteneğini
sağlayan bağışıklık sistemini etkileyip yok eder. Direnci azalan vücutta, HIV’in
etkisi yanında, çeşitli mikroplar (bakteri mantar,virüs, prozoton)
deri,solunum,sindirim ve merkez sinir sistemi gibi muhtelif doku ve organlara
yerleşip hastalıklara neden olurlar. Ayrıca vücutta bazı kanserler oluşabilir.
HIV bulaştıktan sonra, kişinin yaşam koşullarına ve vücut direncine göre, AIDS
hastalığı belirtileri 3-12 yıl, hatta daha uzun süre sonra ortaya çıkar. AIDS’in
tedavisi için yeni ilaçlar bulunmuş ve kullanılmaya başlanmıştır. Üç ilacın
birlikte kullanımı ile başarılı sonuçlar alınmaktadır. Ancak ilaçlar çok
pahalıdır.

‘HIV pozitif’ denilen HIV taşıyıcısı kişiye virüsün tekrar
tekrar bulaşması AIDS’in daha süratli gelişmesine neden olabildiğinden, yeni
bulaşmalar önlenmelidir. Taşıyıcılarda,düzenli bir yaşam,iyi beslenme,stresten
uzak durma, devamlı tıbbi bakım, AIDS hastalığı belirtilerini yıllarca
geciktirebilir.

HIV NASIL BULAŞIR?

Kan, cinsel ilişki ve
anneden bebeğe olmak üzere üç yolla bulaşır.

KAN İLE
BULAŞIR

AIDS hastasının ve taşıyıcısının kanında HIV bulunur. HIV’li
kanla bulaşma çeşitli şekillerde olur;

*Kontrolsüz kan nakli ile bulaşma
olur.

*Kullanılmış ve dezenfekte edilmemiş; şırınga,iğne,cerrahi
aletler,diş hekimliği aletleri,dövme aletleri,akupunktur iğneleri,jilet,makas
gibi tüm kesici ve delici aletler ile bulaşma olabilmektedir.

*HIV’li
erkek ve kadının cinsel organlarındaki kanamalarının ve adet kanının penise,
vajinaya ve ağıza teması ile de bulaşma olabilir.

*Damar içi uyuşturucu
kullananların paylaştıkları iğne, enjektör ve uyuşturucu madde eritilen kaşıklar
ile bulaşma olmaktadır.

*HIV’li organ,doku ve sperm nakli ile ile de
bulaşma olasılığı vardır.

CİNSEL İLİŞKİ İLE BULAŞIR

HIV
kanda bulunduğu gibi erkeğin sperm sıvısında, kadının vajina salgısında da
bulunur. Cinsel ilişki sırasında; Vajina,penis,anüs mukozasından veya ağızdaki
zedelenmiş doku veya çatlaklardan vücuda girerek;erkekten kadına; kadından
erkeğe; erkekten erkeğe veya kadından kadına bulaşabilir.

AIDS’ten başka
cinsel ilişki ile bulaşan önemli hastalıklar bel soğukluğu (gonore), frengi
(sifiliz),ve Viral hapatittir (bulaşıcı sarılık).

ANNEDEN BEBEĞE
BULAŞIR

HIV,hasta veya taşıyıcı anneden bebeğine gebelik,doğum veya
emzirme sırasında bulaşabilir.

HIV pozitif kadının doğuracağı çocuğa
HIV’in geçme oranı %30 kadardır. Sütle geçebilme oranı fazla olmamakla birlikte
infekte annelere emzirme önerilmez. Gebelik ve HIV ile ilgili bilgiler için AIDS
Danışma Merkezine başvurunuz.

HIV’in Bulaşmadığı
Durumlar

HIV günlük yaşamda,aynı odada bulunma,aynı okulda okuma,aynı
havayı soluma ile bulaşmaz.HIV sağlam deriden geçemez.

*Tükürük,gözyaşı,ter,aksırık,öksürük,idrar,dışkı

*El
sıkma,deriye dokunmak,okşama,kucaklama,yanaktan ve elden öpme

*Yiyecekler,içecekler,çatal,kaşık,bardak,tabak,telefon

*Tuvalet,duş,musluk,yüzme havuzu,deniz,sauna,hamam

*Sivrisinek
ve diğer böceklerin sokması,kedi,köpek ve diğer hayvanlarla yaşamak HIV’in
bulaşmasına neden olmazlar.

AIDS’ten Nasıl
Korunalım?

KONTROLSÜZ KAN NAKLİNE VE VİRÜSLÜ KAN BULAŞMIŞ ALETLERİN
KULLANILMASINA İZİN VERMEYİN.

*Kan naklinde AIDS testi yapılmamış,
kontrolsüz kan asla kullanılmamalıdır.

*Kullanılmış ve dezenfekte
edilmemiş şırınga,iğne,cerrahi aletler,jilet,makas,diş hekimliği
aletleri,akupuntur iğnelerini kesinlikle kullanmayın ve size kullanılmasına izin
vermeyin. Böyle işlemlerde bir kez kullanılıp atılan araç-gereç kullanılmalı ya
da kullanılan aletler kesinlikle dezenfekte ya da sterilize edilmelidir.

**Bedeniniz sizindir.Size uygulanacak işlemler sırasında aklınıza
takılan soruları karşınızdakine sormaktan çekinmeyin.

*HIV pozitif kişi
test sonucunu öğrendaktan sonra kesinlikle kan vermemelidir.

*HIV’li
sperm sıvısı,genital sıvı ve kan bulaşmış alet ve eşyanın yaralı dokuya teması
ile de HIV’in bulaşabileceğini unutmayın. Yaralarınızı bantla kapayarak
kendinizi koruyun.

CİNSEL İLİŞKİ EN ÖNEMLİ BULAŞMA YOLUDUR

Hıv her türlü cinsel ilişki ile bulaşır. Güvenli cinsel yaşam
kurallarına uyularak cinsel yolla bulaşmadan korunulur. Cinsel ilişkide KORUYUCU
KILIF (prezervatif, kondom, kaput) kullanın. Kurduğunuz ilişkinin tehlikeli
olmayacağını düşünseniz bile prezervatif kullanımını ihmal etmeyin. Koruyucu
kılıf en büyük dostunuzdur. Çoğumuz HIV’in fahişelerde,uyuşturucu
kullananlarda,eşcinsellerde bulunduğunu ve kendimize HIV ‘in geçmeyeceğini
sanırız.

Ancak AIDS belirli bir sosyal grubun hastalığı değildir.
Hastalığın mikrobu olan HIV,

Cins,ırk,renk,din,yaş farkı gözetmeksizin
herkese bulaşabilir. HIV, kontrolsüz kan verilmesi,

HIV ile kirlenmiş
alet kullanılması gibi kişinin elinde olmayan nedenlerle ya da kişinin
kendisinin ya da cinsel eşinin HIV pozitif kişilerle prezervatif kullanmadan
ilişki kurması durumunda kişiye ve eşine bulaşabilir .HIV pozitif olan kendisini
ve cinsel eşini korumak için her türlü cinsel ilişkisinde prezervatif
kullanmalıdır.

AIDS’ e Karşı Güvenli Cinsel Yaşam Nasıl
Olmalıdır?

Cinsel yaşamını güvence altına almak isteyenler için
seçenekler:

*HIV taşımayan kişi ile karşılıklı sadakate dayalı ilişki
kurmak.

*Vajinal ,anal ,oral (kadın veya erkek) tüm cinsel ilişkilerde
prezervatif kullanmak.

CİNSEL YAŞAMDA BİLİNMESİ YARARLI BİLGİLER:

*Cinsel eş sayısının fazlalığının HIV bulaşma riskini arttıran bir
unsur olduğu bilinmektedir.

*Kişide cinsel yolla bulaşan bel
soğukluğu,frengi gibi bir hastalık varsa, cinsel ilişki ile hastalığın başkasına
bulaşacağını ve HIV ‘in kendisine bulaşma olasılığının artacağını unutmamalıdır.

*Alkol ve uyuşturucular doğru ve sağlıklı düşünmeyi engelleyerek, cinsel
ilişki sırasında olumsuz davranışlara neden olabilir.

*Başkasının iç
çamaşırlarını kullanmakla AIDS bulaşmaz, fakat bel soğukluğu, mantar
hastalıkları, uyuz böceği, kasık biti geçebilir.

Danışmanlık
Hizmeti

HIV ‘in bulaşması, hastalıktan korunma, test yaptırma, AIDS
hastalığı, hastaların bakım ve tedavisi ile ilgili bilgileri almak isteyenlere
danışmanlık hizmeti verilir. Test yaptırmadan önce ve sonra danışmanlık hizmeti
mutlaka alınmalıdır.

Laboratuvar Tanısı

HIV vücutta
çeşitli hücrelere girerek çoğalır ve vücuda yerleşir. HIV infeksiyonlu kişi
yaşamının sonuna dek ‘’virüs taşıyıcısı’’ olarak kalır ve HIV taşıyan kişiye HIV
pozitif denir. HIV’ karşı, vücutta 2-3 ay içinde antikorlar oluşur. Bu
antikorlar kan serumunda anti-HIV testi (ELİSA) yapılarak saptanır. Antikor
oluşmadan yapılacak testin bir değeri yoktur.

Çabuk tanı için bazı test
kitleri hazırlanmıştır. Bu testler 10 dakika kadar kısa bir sürede sonuç
verebilmektedir. Ancak pozitif sonuçların mutlaka test yapılan bir merkezde
doğrulanması gerekir .Çabuk tanı testi yaptıracak olanlar testten önce ve
testten sonra mutlaka danışmanlık hizmeti almalıdır. Danışmanlık hizmeti almadan
testin yapılması yanlıştır. Danışmanlık hizmeti ilgili kuruluşlarda
verilmektedir.

Test yaptırmak isteyen bilgi almalı ve kendi iradesi ile
test yaptırmaya karar vermelidir.

Testin sonucunun pozitif olduğuna
karar verilirse bu kişiye ‘ seropozitif’ denir. Test sonucu

Pozitif olan
kişilere AIDS için doğrulama testi de mutlaka yapılmalıdır. Seropozitif kişi
aynı Zamanda ‘ HIV pozitif’ tir. HIV pozitif kişi hastalık belirtileri 3-12 yıl
sonra ortaya çıkıncaya kadar sağlıklı görünür, gerekli önlemleri almazsa
hastalığı başkalarına bulaştırabilir.

AIDS Hastalığı
Belirtileri

Vücut direnci zayıflayan hastada normalde zararsız olan ,
hafif geçen ya da ender rastlanan bazı hastalıklar belirir. Ayrıca lenf
bezlerinde büyümeler, ağız, yemek borusu

Ve deride tekrarlayan inatçı
uçuk, pamukçuk,yara ve lekeler nedeni bilinmeyen uzun süreli ateş, gece
terlemeleri, kilo kaybı, ishal, öksürük, cinsel organlarda uzun süre iyileşmeyen
yaralar, tüberküloz, akciğer hastalıkları, zona gibi belirtiler ortaya çıkar.
Kişide bu belirtilerin

Ancak birkaç tanesinin bir arada bulunması
durumunda AIDS düşünülmelidir. Kesin tanı

İçin anti-HIV testi yapılır.
Kaposi sarkomu , bazı lenfomalar , beyin, akciğer ve göz iltihapları da HIV
enfeksiyonunu düşündüren önemli belirtilerdendir.

HIV’ in
Dezenfeksiyonu

Spermdeki ve vajina salgısındaki HIV dış ortamda
birkaç saatte, kuruduğunda yarım saatte ölür. HIV kurumuş kanda da kısa zamanda
ölür.

Hastanın yada seropozitif kan, sperm ve vajina salgısının
bulaştığı eşyadaki hıv’ in öldürülmesi :

*Birkaç dakika kaynatarak yada
60 C de 30 dakika ısıtarak virüs öldürülür.

*Sulandırılmış çamaşır suyu
temas ettiği HIV’i 30 dakika içinde öldürür. Sodyum hipoklorit,

çamaşır
suyunda bulunan etkili maddedir, içinde klor vardır. Çamaşır suyu şişesinin
üzerindeki tarifeye göre ( genellikle 10 kez ) sulandırılarak kullanılır.
Sulandırılan çamaşır

suyunda klor kokusu bulunmalıdır. Çamaşır suyu
kullanılacağı zaman sulandırılmalıdır,

durmakla bozulur. Çamaşır suyu
madensel eşyaya zarar verir.

Derinin HIV ‘ den
Arındırılması

Su ve sabunla iyice yıkama ile bütün mikroplar gibi HIV
de deriden uzaklaştırılır. Yıkandıktan sonra derinin alkol ile temizlenmesi
uygun olur.

Yaralanma olduğunda yara yeri önce sabun ve su ile yıkanmalı
, ardından tentürdiyot veya betadin gibi bir antiseptik ile
temizlenmelidir.

EĞER AİDSLİ İSENİZ:

En yakınlarınızın
hatta sağlık personelinin sizlere gösterdiği olumsuz tutumu anlamaya çalışın,
onlar bu konuda bilgisiz, ve siz onlara kendi ölüm korkularını hatırlatıyorsunuz
ve sizi anlamaya çalışmak onlara çok acı geliyor olabilir. Unutmayın siz bu
şartlarda kendinizle birlikte çevrenizi de eğitmek zorundasınız. Çevrenizdekiler
hastalığı tanıdıkça siz daha rahat edeceksiniz.

TEST ÖNCESİ HIV
DANIŞMANLIĞI

1-Öncelikle pozitif sonucun ne anlama geldiğini
tartışıp, netleştirin (örneğin pozitif sonucun aids hastalığı anlamına gelmediği
ancak virüsle karşılaşıldığını gösterdiği gibi)

2-Negatif sonucun ne
anlama geldiğini tartışın (virüsün tespiti için bir süre geçmesi gerektiği yakın
zamandaki şüpheli ilişki için tekrar tetkik gerekebileceği)

3-Korku ve
kaygılarınızı tartışın (gerçekçi olmayan korkuların giderilmesi)

4-Test
yptırmanın avantajlarını anlamaya çalışın

5-Testin pozitif çıkması
halinde gerekli önlemleri alın.

6- Geçmişte yaşanmış ciddi stresleri
hatırlayın ve kaldıramayacak gibiyseniz yardım arayın.

7-Test
sonuçlarının gizlilik durumunu tartışın, kimlerin sonuçları gördüğünü sorun.
Eğer kurumu gizlilik sağlayamıyorsa, test sonuçlarını gizliliğini sağlayan ve
gizli aids danışmanlığı veren kurumları bulun.

8-Seropozitifliğin sosyal
durumunu nasıl etkileyecebileceğini tartışın (iş durumu sosyal güvencenin durumu
gibi)

9-Yüksek riskli davranışları ve bunların azaltılmasına yönelik
önerileri öğrenmeye çalışın.

TEST SONRASI DANIŞMANLIK

1-Test sonuçlarının yorumlanması:

Yalnış anlamaları
gidermeye çalışın (“negatif sonuç sizin bağışık olduğunuz anlamına gelmez,
bundan sonrada virüsü alabilirsiniz”).

2-Bulaştırmanın önlenmesine
yönelik önerileri dinleyin (yüsek riskli davranışlar ve bulaştırmayı önleyici
ilkeleri anlayın)

3-Kan verme sperm ve organ bağışından kaçınılmasını ve
üzerine kan bulaşabilecek traş bıçağı, manikür aletleri gibi aletleri kimseyle
paylaşmamasını önerilerini akılda tutun.

4-Uygun tıbbi ve psikolojik
destek noktalarına yönelin.

5-Aile, arkadaş ve derneklerin desteğini
sağlayın (işyerinde en güvenilir arkadaşla konuşulabilirsiniz,Aile,
öğretmenlerle, danışman birlikte görüşme yapabilir).

6-Latent dönemin 15
yıldan fazla sürebileceği, tedavideki yeni gelişmelerle belkide kür (tam tedavi)
şansı olabileceği gibi optimistik(iyimser) hayaller kurmanızın gerçekten sizi
hayata daha fazla bağlayacağını ve vucut direncini arttıracağını unutmayın.

Danışmanlık mümkünse hastayla birlikte aileye, işçevresine ve okul
çevresine de sağlanmalıdır.

İntahar girişim riskinin seronegatif olup
aynı yaş ve sosyal konumdaki gruba oranla 30 kat fazla olduğunu unutmayın.

Karşılaşmadan hemen sonra yapılacak engelleme “post exposure”
tedavisinin, HIV le karşılaşma riskini %80 azaltabileceğini unutmayın. Perinatal
bulaşmanın önlenmesi için yapılacak proflaktik yaklaşımın çocuğun hayatını
kurtarabileceğini unutmayın.

Aidsle ilgili olarak kullandığınız
ilaçların depresyon, sıkıntı gibi bozukluklara neden olabileceğini unutmayın.