Ağrısız (epidural) doğum, gerçek doğum sancıları başladıktan sonra, hastanın belinden iğne ile girilerek omurilik zarının dış bölgesine uyuşturucu karakterde ilaç vererek, bu bölgenin alt kısmında ağrı duyusunu ortadan kaldırmak suretiyle doğumun gerçekleşmesini sağlamaktır. Belden yapılan iğneden sonra hasta yürüyebilir. Motor fonksiyonlar bozulmaz, sadece ağrı duyusu ortadan kaldırılmış olur. Bu teknik anestezi uzmanı tarafından uygulanır.
Anestezi uzmanı omurilik zarının dış bölgesine iğneyle girdikten sonra o bölgeye kateter dediğimiz boru yerleştirir. Bu şekilde anestezik madde, bu kateter vasıtasıyla doğum sonrasındaki dönemde de ağrıyı engellemek amacıyla verilebilir. Fakat anestezi uzmanının da bu teknikle ilgili eğitimi olması gerekir. Bu teknik onun tarafından yapıldıktan sonra, doğum kadın doğum uzmanı tarafından gerçekleştirilir.
Epidural anestezi ile hasta sezaryen olacaksa, doğum sancılarını beklemeye gerek yoktur. Fakat normal doğumda, gerçek doğum sancıları başladıktan sonra (rahim ağzı 4 cm açıldığında) epidural anesteziyi uygulamak gerekir.
Çünkü gerçek doğum sancıları başlamadan uygulanırsa, epidural anestezi doğumu durdurabilir. Bu yüzden gebe, gerçek doğum sancılarına kadar olan hafif ağrıları hissettikten sonra epidural anestezi uygulandığından, aslında ismi ağrısız doğum olsa da yine de hafif ağrılar hissedilmiş olur. Fakat uygulandıktan sonra asıl yüksek şiddet ve sıklıktaki doğum sancıları hissedilmez.
Epidural anestezi erken dönemde uygulandığında doğumu durdurabilir. Ayrıca doğumun ilerlemesini yavaşlatabilir. Epidural anestezinin istenmeyen etkileri olmaması açısından belli dozda uygulanır. Bu etkili dozda çoğu zaman doğum sancıları hissedilmezken,ağrı eşiği düşük olan gebelerde yine de hafifde olsa ağrı hissedilir. Gebenin normal doğumda sabırlı, istekli olması ve doktoruyla uyumlu olması gerekir.
Çünkü normal doğumda gebenin doktoruyla koordineli çalışması ve doktorunun istediklerini yapması ve özellikle doğumun ikinci safhasında doğum için iyi ıkınması gerekir. Bu safhada fazla doz epidural anesteziden dolayı gebe iyi ıkınamazsa doğum için vakum ihtiyacı doğabilir. Epidural anestezi, uygulandıktan sonra hamilede tansiyon düşüklüğü olabilir. Fakat bunun çözümü vardır. Gebenin yan yatırılması ve serum desteği ile bu sorun ortadan kaldırılır.
Epidural anestezi ile doğum sancıları hissedilmeyecektir.Sancılar hissedilmeyeceğinden gebenin heyecanı ve stresi daha az olacaktır. Dolayısıyla bebeğinden stresi daha az olur. Anne ve bebeğin stresi daha az olduğunda doğumun sezaryenle gerçekleşme ihtimali daha azdır. Çünkü genelde ağrılara dayanılamadığı için gebeler sezaryen istemektedirler. Ağrı olmadığı için doğum daha konforlu olur.
Normal planlandığı halde, sezaryen gerektiren durum meydana gelmişse, bu anestezi ile sezaryen doğuma geçilebilir. Epidural anestezide, anestezi uzmanı o bölgeye bir kateter uyguladığı için, bu kateterden verilen ilaçlar vasıtasıyla doğum sonrası dönemde de ağrı problemi ortadan kaldırılmış olur.
Doğumda epidural anestezi,normal doğurmak isteyen ve doğumunu ağrısız yani epidural anestezi ile yapmak isteyen herkese uygulanabilir. Kadın doğum açısından negatif bir durum yoktur. Fakat gebede trombosit düşüklüğü, kanamaya eğilim, uygulanacak bölgede enfeksiyon veya nörolojik hastalık mevcutsa anestezi doktorunun yetkisinde bu yöntem uygulanmaz.
Op. Dr. Hakan Peker
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Kaynak: Hastane.com.tr
