Ağrının Değerlendirilmesi
Hastayı tıbbi tedaviye yönelten nedenlerin başında gelen ve insanın hayatında çok önemli olumsuz etkileri olabilen ağrının ortak bir dil ile, ağrının ve tedavi yöntemlerinin değerlendirilmesi açısından önemlidir. Ancak sübjektif bir deneyim olan ağrının değerlendirilmesi oldukça güçtür.
Ağrı değerlendirilmesinde kullanılan tek boyutlu yöntemler; Kategori Skalaları: Bu tip skalaların sözel yanıtlı olanlarında hastadan ağrısının şiddetini tanımlayan sözcükler seçmesi istenir. Örneğin Melzack ve Targerson ağrının şiddetini tanımlamak için hafif, can sıkıcı, rahatsız edici, berbat, çok şiddetli sözcüklerini kullanmışlardır. Bu çeşit kategori skalaları sadece kelimelerle sınırlı değildir. Örneğin; ağrının değerlendirilmesi için yüz ifadelerini resimleyen bir skala geliştirilmiştir.
Sayısal Skalalar: Nümerik Rating Scala (NRS) Sübjektif ağrı değerlendirilmesinde en basit ve en sık kullanılan ölçüm şeklidir. Hastalar sıfırın ağrısızlığı, 10’un olabilecek en şiddetli ağrıyı ifade ettiğini bilir ve buna göre 0-10 arasındaki bir diğer skalada ne şiddette bir ağrı duyduğunu ifade eder. Bu tip skalalar hasta tarafından kolay anlaşılır. Hem yazılı hem de sözlü olarak uygulanır. . Vizüel Anolog Skala (VAS): Sayısal skala kadar basit ve yararlı bir yöntemdir. Bir ucunda ağrısızlık, diğer ucunda olabilecek en şiddetli ağrı yazan 10 cm. bir cetvel üzerinde hastadan kendi ağrısını işaretlemesi istenir. Bu yöntemde hastaya; iki uç nokta olduğunu ve bu noktalar arasında herhangi bir noktayı işaretlemekte özgür olduğu belirtilir. Bu skalalar oldukça yararlı olmasına karşın, hastalar tarafından pratik olarak uygulanamamaktadır ve kronik ağrılı hastalarda VAS ölçümü yeterli değildir.
Ağrı ölçümünde kullanılan çok boyutlu yöntemler; . Mc Gill Ağrı Soru Formu (MPG): Ağrıyı sensoryel, affektif ve değerlendirme yönünde inceleyen 20 takım soru içeren bir ölçektir. Hastaya ağır bir zorlama getirmektedir. Hastanın ağrısına uyan takımı seçmesi ve takım içindeki uygun ağrı sözcüğünü işaretlemesi istenir. Formun uygulanması 5-15 dakika sürer. Formun aile üyelerinden biri ile doldurulması daha iyi sonuç verir. . West Hoyen Yale Çok Boyutlu Ağrı Soru Formu: Bu form 3 bölümden oluşur ve 52 maddesi vardır.
Kısa Ağrı Soru Formu: Bu form ile çok yönlü ve hızlı bir ağrı değerlendirilmesi yapılır.
Memorial ağrı değerlendirme kartı: Ağır hastalarda analjezik etkinliğinin test edildiği bir yöntemdir. Kısa zaman diliminde uygulanabilir.