Dislerin gelisimi sirasinda yapi ve dizilis bozukluklari meydana gelir.Normal olarak agiz kapatildigi zaman cenelerin durumu ust disler onde alt disler arkada olacak bicimdedir.Bunun tersi durumlarda dislerde kapanma hatasi olusur.Yine dislerin duzensiz siralanmasi sonucunda da kapanma hatasi meydana gelir.Kapanma hatasi sonucunda besinleri cigneme guclugu olustugu gibi bu durum dis eti sagliginin da bozulmasina neden olur.Duzensiz dislerin en onemli nedeni sut dislerini zamanindan once kaybedilmesidir.Bunun sonucunda kalici disler birbirinin uzerine gelecek sekilde dizilir.
cesitli nedenlerden dolayi dislerde renk bozukluklari meydana gelir.ornegin;sigara dislerde renk degisikliklerine neden olur.Sigara icenlerin disleri kahverengimsi bir renk alir.Yine canliligini kaybetmis olan disler gri renkte gorulur.cocukluk doneminde alinan antibiyotikler de dislerde renk bozukluklarina neden olabilir.Gebelikte ya da kucuk yaslarda gecirilen hastaliklardan kaynaklanan yuksek ates,dislerde renk ve yapi bozukluklarina neden olabilir.İcme sularindaki fluorun azligindan disler cururken,sulardaki fluorun fazlaligi ise dislerin sararmasina neden olur.
Ağız ve diş sağlığı nasıl korunur
* Agiz ve dis sagliginin korunmasinda beslenmenin onemli bir yeri vardir.Alinan besinler kalsiyum,fosfor ve fluor minerallerini yeterince icermelidir.Dislerin gelisimi sirasinda bu mineraller alinmalidir.Yine alinan besinler dis eti ve dis sagligi icin A,D,C vitaminlerini icermelidir.Belirtilen mineraller ve vitaminleri karsilamak icin yeterince et,sut,sut urunleri,yumurta ile sebze ve meyve tuketilmelidir.
* Dis curumelerinin onlenmesi icin disler duzenli olarak yemeklerden sonra teknigine uygun fircalanmalidir.
* ogun aralarinda ozellikle sekerli yiyecek ve icecekler tuketilmemelidir.sekerli besinlerin tuketilmesi durumunda fircalama imkani yoksa en azindan agiz suyla calkalanmalidir.Ayni durum kola gibi asitli icecekler icin de gecerlidir.
* Sert cisimleri isirma,parmak emme,tirnak yeme ve kurdan kullanma gibi aliskanliklar dislerde gelisme bozukluklarina,duzensiz dislere ve dis eti hastaliklarina neden oldugundan bu durumlardan kacinilmalidir.
* Dislerde curuk olusumu basladiktan sonra aylarca surer.Bu nedenle yilda en az iki defa dis hekimine giderek sorunlar buyumeden erken tani konularak,tedavisi yapilmalidir.Boylece sorunlar buyumeden durum duzeltilir.
* Agiz kokusu oldugunda nedeni arastirilarak dis curuklerinden mi yoksa sinuzit,bademcik iltihaplari,seker hastaliklari gibi rahatsizliklardan dolayi mi olustugu belirlenerek gerekli tedavi yapilmalidir.
* Dis aralari sert cisimlerle karistirilmamali ve dis iplikleri kullanilmalidir.Dis eti hastaliklarinin olusmasinin baslica nedeni dislerin kurdanlarla temizlenmesidir.
* Dislerle ceviz,findik gibi sert kabuklu yiyeceklerin kabuklari kirilmamalidir.
* cok soguk ve cok sicak yiyecekler artarda yenildiginde dis minesini catlatabileceginden bu gibi durumlardan kacinilmalidir
* Surekli yumusak besinlerle beslenilmemelidir.Havuc,elma,armut,ayva gibi meyveler isirilarak yenmelidir.
* cocuklardaki sut disleri de dahil olmak uzere hekim onerisi olmadan disler cekilmemelidir.
Ağız ve dişlerin temizliği
curuklerin , dis eti hastaliklarinin ve dis taslarinin nedeni ; yemeklerden sonra dislerimizin uzerinde biriken yemek artiklari ve bakteri tabakasinin ( bakteri plaginin ) iyi bir sekilde temizlenmemesidir.
Yeterli siklikta , surede ve sekilde dislerin temizligi yapilmazsa bir takim sorunlarla karsilasilmasi kacinilmazdir.
Yemeklerden sonra yeterince temizlenmeyen bakteri plagi ; zaman icerisinde agiz ortaminin ” asit ” hale gelmesine neden olarak bakteri uremesine dolayisiyla da curuklere ve dis eti hastaliklarina neden olur. Dis taslari ; zaman icerisinde tukurugun icerisindeki minerallerle birlesen bakteri plaginin sertlesmesiyle olusur. Diseti tedavisi ile temizlenir.
Agiz ve dislerin iyi bir sekilde temizlenebilmesi icin
1. Her yemekten sonra disler fircalanmalidir ( gunde en az 3 kere )
2. Dislerin fircalanmasi dogru bir sekilde ve en az 3 dakikada yapilmalidir.
3. Gece yatmadan once mutlaka disler fircalanmalidir
4. Gunde bir kere ” dis ipi ” kullanarak , dislerin aralari temizlenmelidir
5. Gunde en az bir kere agiz calkalama solusyonlari ile gargara yapilmalidir
6. Diş eti cekilmesi olanlar veya protez kullananlar ” ara yuz fircasi ” ile temizlik yapmalidir
7. Agiz ve dislerin temizliginde uygulanan yontemler:
Dis Fircalama
* Disler dis yuzeyleri , 45 derecelik bir aciyla dise yaklastirilmali ve dis etinden bakteriler uzaklastirilarak fircalanmalidir.
* Dislerin İc yuzeyleri , ozellikle on bolgeler dar oldugundan firca dik olarak sokularak fircalanmalidir.
* Dislerin tum yuzeyleri , ic ve arka taraflarda tam olarak fircalanmalidir. Genellikle sadece on dislerin on yuzeyleri fircalandigindan curukler daha cok arka bolgelerde olusmakta , dis taslari ise cok az fircalanan alt on bolgede olmaktadir…
Dis ipi kullanimi
* Belirli duzeyde dis fircalayanlarda curukler genellikle ara yuzlerde ( dislerin birlesim yerlerinde ) olusmaktadir.
* Ara yuz curukleri sadece dis ipi kullanilmasiyla onlenebilir.
* Kolay kullanim amaciyla mumlu dis ipleri tercih edilir..Ayrica florlu dis ipleri de tercih edilebilir..
* Dis ipi her iki elimizin isaret parmagina dolanarak ve bas parmagimizin yardimiyla kullanilir.
Ara yuz fircasi kullanimi
* Dis eti cekilmesi olanlar mutlaka ara yuz fircasi kullanmalidir. Disetinin cekilmesiyle olusan bosluklar bakteriler icin uygun birikme ve cogalma alanlaridir.Bu nedenle mutlaka her yemekten sonra dis aralari temizlenmelidir.
* Porselen kopru kullananlar her yemekten sonra koprunun altini temizlemelidir. cunku porselen kopru altindaki bosluklar yemek artiklarinin birikmesi ve bakteri uremesi icin uygun alanlardir.
* Ortodontik tedavi gorenlerde genellikle dis fircasi yetersiz kalmakta ve ara yuz fircasi ile tellerin arasinin temizlenmesi gerekmektedir.