Ağız ve Dil Ağrısının Nedenleri
Pamukçuk: Dudaklarınızda, diş etlerinizde, yanaklarınızın içinde, dilinizde, damağınızda veya boğazınızda küçük, derin olmayan ve çok acı veren yaralar var. Yemek yiyemeyecek kadar acı verebilir. Bir tane olabileceği gibi 10 – 15 tane de olabilir. Pamukçuk çok sık görülen bir şey olmasına rağmen nedeni bilinmez. Tehlikeli değildir ve genellikle birkaç günle 2 hafta içinde kendiliğinden geçer.
Uçuk: Dudağınızda (muhtemelen ağzınızın içinde) kabarcık şeklinde başlayan ve daha sonra patlayan bir yara acı veriyor. “Ateş kabarcıkları”da denen ve çok sık görülen uçuklara herpes simpeks virüsü yol açar; uçuklar rahatsızlık verir, çirkin görünür, ama elinizi yaraya dokundurduktan sonra gözünüze sürmediğiniz sürece tehlikeli değildir; böyle yaparsanız herpetik kornea ülserine yol açarsınız. Bulaşıcı oldukları için başkalarıyla yakın temastan kaçının. Tedavi gerekmez, kendiliğinden yok olur, ama bazen de nükseder.
Travmatik ülser: Yanağınızda veya dilinizin üzerinde bir yara var ve aynı zamanda iyi oturmayan bir takma dişiniz ya da çentik çentik olmuş bir dişiniz var. Ağız yaraları sürekli tahriş ve sürtünmeyle de oluşabilir. Yaradan kurtulmak için sorunu çözmeniz gerekir.
Aft: Yanaklarınızın içinde krem gibi, sarı, hafif pütürlü lekeler var. Diş fırçalarken veya yemek yerken sürtünme olunca ağrıyan, kabar bir bölge oluşuyor. Afta ağzınızda normalde az miktarda bulunan mikro – organizmalardan biri olan Candida albicans adlı mantar yol açar. Ağzınızdaki bakteriler genelde bu mantarın çoğalmasını önler, ama doğal bakteri sayınız azalırsa (örneğin antibiyotik aldığınızda) veya enfeksiyona karşı direnciniz azsa (AIDS’te görüldüğü gibi) düşük olduğunda, bu mantar kontrolden çıkarak çoğalır. İlaç tedavisi görmeniz gerekir.
Diğer Nedenler
B vitamini eksikliği, ağız kuruluğu, dişeti iltihabı, enfeksiyon, allerji, tükürük bezi bozukluğu, lökoplazi, oral liken planus, dil iltihabı, anemi, nevralji, ilacın yan etkisi, ağız kanseri, lösemi.
Kendiniz Ne Yapabilirsiniz?
– Bol su için ve ağzınızı nemli tutun. Kuru ağız bile ağız ve dil yaralarına neden olabilir, ancak başka etmenlerin yol açtığı yaraları da azdırabilir.
– Sigara içmeyin ve tütün çiğnemeyin. Sigara ağzınızın içini bozar, tütün çiğnemek daha da kötüdür.
– C ve B vitaminlerini içeren bir vitamin alın.
– Yemek yerken zorluk çekiyorsanız, soğuk sıvılar ve buz koymak iyi gelebilir.
Önlem
– Dişlere ve dişetlerine iyi bakmak, temiz tutmak, düzenli dişçiye gitmek ağız yaralarını azaltabilir.
– Takma diş kullanıyorsanız, iyi oturmasını, kırılmış veya çatlamış bir dişiniz varsa, çekilmesini sağlayın.
Çocuğunuzun Tedavisi
– Koksaki virüsü enfeksiyonu çocuklarda yaygındır ve genellikle el ve ayaklardaki yaralarla birlikte görülen (el – ayak – ağız sendromu) ağız yaralarına yol açar. Çocuk kendini iyi hissedebilir, ateşi olabilir veya olmayabilir. İltihap birkaç gün veya iki hafta içinde kendiliğinden temizlenir.
– Aft küçük çocuklarda çok sık görülür. Kendiliğinden geçebileceği gibi doktorun ilaç yazması da gerekebilir.