Adet kanamaları ile ilgili şikâyetleri iki grupta toplayabiliriz:
1- Adet arası ağrılar: İki âdet kanamasının tam ortası olan 14. günde ve bunu takip eden 24 saat içinde, karın alt bölgesinde ve belde ağrılar ortaya çıkar. Ağrılarla birlikte ufak kanamalar da görülebilir. Ayrıca ağrılara bulantı da eşlik edebilir.
Bu şikâyetlere, hekimlik dilinde “yumurtlama sendromu” denir. Genellikle, rahim enfeksiyonu (mikrobik hastalık) geçiren kadınlarda görülür.
Ne Yapmalı?
• Eğer hâlâ rahim enfeksiyonu ve buna bağlı iltihaplar var ise; öncelikle bunların tedavisi yoluna gidilmeli; bilahare gerekirse âdet döneminin 2. yarısı boyunca progesteron ve türevleri verilmelidir.
2. Kanama Öncesi Ağrılar:
Kanamalardan bir hafta önce başlayan ve kanama ile birlikte ortadan kalkan şikâyetlerdir. Memelerde, leğende ve bazan vücudun her yerinde kan toplanması ve su birikimi görülür. Sıkıntı ve deprasyonla birlikte memelerde ağrı olur ve meme derisi gerginleşir. Ayrıca memelerin hacmi de büyür.
Karında da şişlik görülebilir. Fakat, hasta, her tarafının şiştiğini hisseder. Leğende ağırlık duygusu buna eşlik eder. Şikayetlerle birlikte mizaçta değişme olur; kadın şüpheli, kaygılı ve sinirli görünür. Uyku bozukluğu başlar.
Sebepleri çok çeşitli olan kanama öncesi şikâyetlerinde öncelikle kontrol edilecek muhtemel bozukluklar şunlardır:
• Kalp, damar, solunum bozuklukları.
• Alerji kaynaklıbozukluklar.
• Karaciğer, safrakesesi ve böbrek yetmezlikleri.
• Ruhsal gerginliğe yol açan ailevi sebepler.
Adet Dışı Kanamalar
İlk belirtileri, 25-30 yaşa kadar ağrısız olan kanamaların sancıh şikâyetlere dönüşmesidir. Bu sancılar, kanamanın 2. ve 3. gününde başlayarak son günlerde hat safhaya ulaşır. Kadın, ağrılı cinsel münasebetten ve münasebet sonucu kanamalardan şikâyet eder.
Rahim yolu, parmakla muayene edildiği zaman ağrı uyarılır ve kadın rahatsız olursa; dölyatağı mukozası bozukluğundan şüphe etmelidir. Mukoza parçalanmış; parçaları döl yatağı boşluğuna ve rahim yoluna yapışmıştır. Yapıştığı yerde yerleşen mukoza parçaları, küçük adacıklar oluşturur. Adacıkların içerisi kanla doludur.
Dölyatağı borularının, karın zarının, yumurtalıkların üzerinde yerleşen mukoza adacıkları, katran mavimsi ya da çikolata renginde düğümcükler olarak teşhis edilirler. Mukoza adacıkları, ufak bir zorlamada patlayarak kanamalara yol açarlar.
Ne Yapmalı?
• Şikâyet biçimi, bir ipucu vermekle beraber, karşıt madde verilerek dölyatağı filmi çekilmeli, teşhisi garanti etmek için karm içine bakma muayenesi yapılmalıdır.
• İlaç tedavisinin netice vermediği ileri vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
• Tedavinin şekli, hastanın gebelik isteyip istemediğine bağlıdır. Cerrahi müdahalede, mukoza adacıkları kazınırken dölyatağı borularının zedelenmemesine dikkat edilir.