Acil Bakım Ekibinin Yasal Sorumlulukları
Bireylerin birbiri ile olan tüm toplumsal ilişkileri yasalar çerçevesinde gelişir. Toplum düzenini sağlayan genel hukuk kurallarının hasta ile acil bakım ekibi arasında da geçerli olmasının yanısıra , insan yaşamının öneminden dolayı ekip ile hasta arasındaki ilişki, yasal yönden diğer toplumsal ilişkilerden farklı özellik taşır.
Acil durumlarla karşılaşan bakım ekibi birçok yasal soruna yol açabilecek durumlarlada karşı karşıya kalabilir. Bunlardan biri hastanın verilen tedaviden memnun olmamasıdır.
Acil bakım ekip elemanlarının uyguladığı hastanın durumunu kötüleştirecek değerlendirme ve tedavi ihmal sorununu ortaya çıkarabilir. Doğabilecek bütün yasal sorumluluklar bu kısmın temasını oluşturur.
Bölgesel Şartların Oluşturduğu Standartlar
Acil bakım ekibi elemanının yaptığı iş; aynı eğitimi almış, deneyimlerden geçmiş bir başkasının yaptığı iş ile karşılaştırılarak değerlendirilir. Örneğin bir ambulans hizmetindeki sağlık ekibinin işi, karşılaştırma yapılabilecek başka bir ambulans servisindeki sağlık ekibiyle kıyaslanır. Bu standartlar genellikle kabul edilmiş protokollere göre yapılır. Ayrıca sağlık ekibinin işini değerlendirirken acil koşullar olay yerindeki karmaşa, diğer hastaların ihtiyaçları ve eldeki araçlar göz önüne alınmalıdır. Tedavi ve bakımın standardı, benzer eğitim ve deneyimli kişinin aynı koşullarda aynı araçlarla ve aynı yerde nasıl davranacağıdır.
Yasaların Öngördüğü Standartlar
Acil tedavi ve bakım standartları, kararnameler ve yasa ile belirlenmelidir. Bu standartlardan birine uymamak olası ihmal olarak değerlendirilir. Bu nedenle acil bakım ekibi üyeleri kendi standartlarını bilmelidir.
Mesleki Standartlar veya Kuruluşların Standartları
Kanunların öngördüğü standartların yanı sıra mesleki standartlar veya kuruluşlann standartları da acil bakım ekibi üyelerinin yaptığı işlerin değerlendirilmesinde kabul edilebilir. Mesleki standartlar acil bakımda emeği geçen organizasyon ve toplulukların yayınladıkları isteklerdir. Kuruluş standartları acil bakım ekibinin bağlı olduğu ambulans servisi veya organizasyonun kurallarıdır.
İki şey dikkate alınmalıdır. Birincisi ekip üyesi kendi kuruluşunun standartlarını öğrenmelidir. İkincisi kendi mesleki standartlartlannı bilmelidir. Elden gelen en iyisi her ekibin amacı olmalıdır.
İhmal
Standartlara uyulmadığında yasal sorunlarla karşılaşılabilir. Önemli veya gerekli bir iş yapmamak veya bunu dikkatsiz veya beceriksizce yapmak standartlan bozar. Standartlann bozulması hastayı veya yaralıyı daha kötü hale getirmişse mahkeme acil bakım ekibi üyesini ihmalkar bulabilir. İhmal yasal sorumluluklann temelidir.
İhmal ile suçlanıldığında vaka ile ilgili faktörler sunulup dikkatle değerlendirilmeden suçlu bulunamaz. Kişinin yaptığı işin standart tedavi ve bakımla kıyaslanması gerekir. Örneğin hemşirenin yaptığı iş, aklı başında, gururlu ve iyi eğitilmiş bir acil hemşiresinin aynı koşullarda yapması gereken gibi ise, ihmal dolayısı ile suç olmayacaktır. Eğer hemşirenin yaptığı iş dikkatsiz ve beceriksiz ise standartlara uyulmamıştır ve hemşire ihmalkar bulunabilir. Örneğin; çoğu durumda acil bakım ekibi hasta veya yaralı olan birinin yardımına çağırılır. Hastalık veya yaralanma acil bakım ekibi gelmeden önce olduğu için bundan sorumlu tutulamaz. Fakat standartlara uyulmaması sonucu durumunun daha da kötüleşmesinden acil bakım ekibi sorumlu tutulabilir.
İhmal yasasının kişinin davranışını standart bir davranış ile karşılaştırarak değerlendirmeye dayanan bir sistem olduğu hatırlanmalıdır. Eğer davranış uygun bulunmazsa, yasal ceza uygulanabilir. İnsanlarla ilgili hangi konuda olursa olsun her insanın gereksiz tehlikeye atılmama hakkı vardır. Kişi gereksiz yere tehlikeye atılır ve yaralanma olursa veya olan lezyon daha da kötüleşirse bu işe neden olan birey bedelini ödemelidir.
Terk etme
Tedavi ve bakıma başladıktan sonra acil bakım ekibi bütün gerekli ve uygun işleri yapmalıdır. Örneğin hasta hastaneye götümlene veya sorumluluk daha ileri bilgi ve eğitimi olan birine geçirilene kadar hekim veya hemşire tedaviye devam etmelidir, devam etmekten vazgeçilmesi terketme olarak isimlendirilir. Bu yasal veya etik olarak acil bakım ekibinin yapabileceği en kötü iştir.
Rıza Yasası
Rıza yasası her acil bakım ekibi üyesini ilgilendirir. Bu, bireyin rızası olmadan başka birinin ona dokunması veya müdahale etmesinin mümkün olmadığım bildiren bir yasadır.
Rıza alınmadan yapılan iş teknik olarak hatadır. Fakat rıza alınmadan yapılan her işde kanuni sorunlara yol açmaz. Örneğin spor müsabakalarında her çarpışma yasal soruna yol açmaz. Bu durumdaki rıza kişinin o yere kendi isteği ile gelmiş olmasıdır. Bu tür içinde bulunulan durumun yarattığı rıza acil koşullara da uygulanabilir. Kalabalığa giren birine çarpılması nasıl normal ise, acil durumlarda kişinin acil tedaviyi ve hastaneye kaldırılmayı kabul etmesi de normaldir.
Bundan başka rızanın gerçek şekli vardır. Gerçek rıza hastanın, acil bakım ekibinin müdahale etmesini bildirmesi ile olur. Sözel, baş eğerek veya başka bir yolla kabul ettiğini gösterir. Mümkünse ekip üyesi gerçek rızayı almaya çalışmalıdır. Bunun geçerli olması için aynı zamanda hastaya bilgi de verilmelidir. Bilgilendirilmiş rızada hasta kabul etmeden ne yapıldığını anlamış olmalıdır. Bu iş için hastanın şuuru ve aklı yerinde olması gerekir. Hastaneler genellikle bir form imzalatarak hastanın rızasını alırlar. Bu imzalı form hastaya bilgi verildiğinin iyi bir kanıtıdır. Ancak örneğin sağlık ekibinin karşılaştığı durumların çoğunda yazılı rıza alması mümkün değildir. Kanıtlanması zor da olsa sözlü rıza yeterlidir.
İçinde Bulunulan Durumun Yarattığı Rıza
Yasal ölüme veya kalıcı fiziki bozukluklara yol açabilecek durumu önlemek için acil tedavi ve bakıma gereksinimi olan bireyin girişimlere ve hastaneye taşınmaya rıza göstermesi gerektiği öngörülmektedir. Fakat bu gerçek acil koşullarla sınırlıdır. Bu tür rıza hastanın şuuru kapalı ise, konfüzyonu varsa, halisünasyonları varsa yani rıza gösteremeyecek durumda ise uygundur.
Hasta nza gösteremeyecek durumda ise ve yanında sorumluluğu alabilecek bir başkası veya akraba varsa, onlardan rıza almak yerinde olur. Yasa genellikle eş, yakın akraba veya benzeri kişilerin nza veremeyecek hastalar için rıza göstermelerini kabul eder.
Çocukların Tedavisinde Rıza
Yasalara göre çocuklar gerekli rızayı verecek akıl, değerlendirme ve olgunluğa erişmemişlerdir. Bu nedenle çocuk için rıza verecek kişi anne, baba veya buna yakın kişilerdir. Buna rağmen yaşına ve olgunluğuna bağlı olmak üzere bazı durumlarda çocuğun verdiği rıza da geçerli olabilir. Örneğin 17 yaşındaki bir çocuğun rızası 4 ya-şındakinden daha geçerlidir.
Gerçekten acil durum varsa durumun yarattığı rıza ile çocuğa gerekli tedavi ve bakıma başlanır. Fakat olasılık varsa anne babanın da rızası alınmalıdır.
Akıl Hastalığı Olanların Rızası
Akıl hastalığı olan kişi rıza gösteremez. Fakat birey resmi olarak yetersiz kabul edilmedikçe, ne yapıp ne yapamadığı sorunu doğar. Eğer yetersizlik resmen kabul edilmişse, vasi veya bakıcı hasta için gerekli rızayı gösterme hakkına sahiptir.
Hasta tedaviyi reddederse, acil ekibi hastanın zeka özürlü olup olmadığını belirlemeye çalışmalıdır. Şüphe varsa, en iyisi özürlü olarak kabul edip tedaviye devam etmelidir. Hastayı terk edip durumun daha da kötüleşmesine yol açmaktansa tedavi ve bakıma devam etmek yasal ve tıbbi açıdan daha kolay savunulur.
Tedaviyi Reddetme Hakkı
Anne, baba hasta veya yaralı çocuğun tedavisini kabul etmediğinde özel bir durum ortaya çıkar. Acil ekibi acil durumun anne, babanın duyguları üzerindeki etkisini dikkate alması gerekir.
Bu ve benzeri durumlarda sabırla ve sakin sakin ikna etmeye çalışılmalıdır. Fakat hiç bir şekilde ikna edilemiyorsa rededen kişinin, bakıcının veya anne-babanın tedavi ve bakımı kabul etmediğini bildiren bir kağıdı imzalaması istenir. Bu rapor olayı anlatan rapor ile birlikte saklanmalıdır. Tıp ve olay raporunda da tedavinin reddedildiği yazılmalıdır. Kişilerin böyle bir raporu da imzalamak istemedikleri durumlarda her şey açıkça kayıt edilmeli ve saklanmalıdır.
Rıza gösterilmesi gereği ve rıza göstermeyen hasta sorunu bağlantılıdır. Acil tedavi sadece hastanın rızası ile uygulanabilir ve aklı başında erişkin bir kişi tedaviyi reddetme hakkına sahiptir. Bu olaylar çocukların tedavisinde ve mental konfüzyonu olan hastada daha da karmaşık hale gelir. Bu birçok durumlarda rıza göstermeyen hasta, ekibin ikna kabiliyeti ile razı edilebilir.
Diploma ve Sertifika
Diploma bazı işleri yapmak için izindir. Sertifika ise, belli bir eğitimi ve testleri tamamladıktan sonra elde edilen resmi bir belgedir. Diploma ve sertifa, istenilen tedaviyi acil olarak uygulayabilmek için gereklidir. Ayrıca diploma veya sertifika sahibi olmak kişiyi diğer ehliyet ve sertifika sahipleri ile aynı standarda ulaşmaya zorlar.
Cevap Verme Zorunluluğu
Devlete ait bir ambulans hizmeti ile ticari olanlar arasındaki fark cevap verme zorunluluğunda yatar. Devlete bağlı hizmet kendi sınırları içindeki bir çağrıya cevap verme zorunluluğundadır, oysa ticari hizmet verenler, bu işin reklamını yapmamışlar-sa veya diplomaları gereği yapmaları gerekmiyorsa aynı derecede zorunlu değillerdir. Fakat cevap verildikten sonra hangi tip ambulans hizmeti olursa olsun aynı standartta tedavi uygulanmalıdır.
Kayıt ve Raporlar
Toplum devlet aracılığı ile insanlarım korumak için sağlık, tüzük ve kararnameleri ile bir politika geliştirmiştir. Bazı kişiler hastalıklar, kazalar ve acil olaylar hakkında gözlem yapabilme ve bilgi toplayabilme durumunda olduğundan, bu bilgileri belgeleme, belli yerlere rapor etme zorunluluğu getirebilir. Böyle bir talep olmasa bile acil bakım ekibi görevlilerinin olayları iyice belgelemesi önerilir. Birçok tıp ve hukuk uzmanı tam ve doğru kayıtların yasal tazminatlara karşı çok iyi bir koruyucu olduğuna inanır. Kayıt olmaması veya eksik olması acil elamanının olayı, bulguları ve yaptıklarını sadece hafızasına dayanarak anlatması demektir. Sorgulama sırasında sadece hafızaya güvenmek bireyi zor duruma düşürebilir.
Rapor ve kayıtlar hakkında iki kurala uyulmalıdır. Mahkemede de olduğu gibi birinci kurala göre eğer bir hareket veya işlem yazılı raporda belirtilmemişse yapılmamış kabul edilir. İkinci kural eksik ve düzensiz bir rapor yetersiz tedavinin belirtisidir. Her iki durum-danda kesin kayıtlar tutularak kaçınılabilir.