Süper meyve olarak tanıtılan Acai, küçük, yuvarlak, siyaha yakın mor renkli, üzüme göre etli kısmı daha az olan bir meyvedir. Güney Amerika’da yetişen bir böğürtlen çeşididir. Acai meyvesi yüksek antioksidan içermektedir. Bu meyvenin kökeni Brezilya’ya dayanmaktadır. Çikolata soslu çilek tadında olan acai, Rio de Janerio’da günde ortalama en az 2 avuç içi kadar tüketilmektedir. Acai meyvesinin yapısında; antosiyanin, polifenol, fitosterol, omega 3, omega 6, omega 9, diyet lifi, A-E-C-B vitaminleri, kalsiyum, fosfor, potasyum ve demir bulunmaktadır. Meyve suyu şeklinde veya tatlı ve dondurmalarda tüketilir. Zengin besinsel bileşimi ve enerji verici özelliği olduğundan Brezilyalılar yorgunluklarını gidermek amacıyla gün içinde sıklıkla acai suyunu tercih ederler.
Antioksidan kaynağı olarak Acai: Antioksidanlar, yaşlanma ve hastalıklar üzerinde önemli etkiye sahiptir. Acai meyvesi hem etli kısmında hem de çekirdeğinde yüksek miktarda antioksidan içermektedir. Antioksidan kapasiteyi ifade etmek için kullanılan “ORAC değeri (Oxygen Radical Absorbance Capacity- serbest Radikalleri emme Kapasitesi)” olarak adlandırılan değer, açai meyvesinde kırmızı üzüme göre 30 kat daha fazladır. Açai meyvesinin antioksidan düzeyi üzümdekinin 10, yabanmersininin 2 katıdır. ORAC birimi ile antioksidan kapasite narda 160/g iken, açaide 472/g’dır. Açainin içerdiği antosiyanin miktarı, kalp hastalıklarına karşı koruyucu olarak gösterilen, kırmızı şaraptakinden 10–30 kez daha fazladır. “Acai” şu an bilinen en yüksek antioksidan içeriğine sahip besindir.
ACAİNİN BİLİNEN ETKİ MEKANİZMALARI
Acai ve kolesterol ilişkisi: Bitkisel steroller, kolesterolün ince barsaklardan emilimini azaltmaktadır. Acai meyvesinin doğal yapısında bitkisel sterol ve stanolleri içerir. Bitkisel sterollerden kolesterolü düşürmeye yardımcı olan Beta Sitositerol bu meyvede bulunmaktadır. Acai meyvesi bugüne kadar bilinen bitkisel sterollerden zengin, yüksek antioksidan içeren ve sağlığın devamlılığı için vücudun ihtiyacı olan diğer besin bileşimlerini de içeren tek besindir.
Özellikle taze olarak tüketildiğinde acai meyvesi kötü huylu kolesterol düzeyini düşürücü özelliği vardır. Enfeksiyonlarla savaşma sırasında da vücutta immün (bağışıklık) sisteminin güçlendirilmesine yardımcıdır. Prostat büyümesinin önlenmesinde ve kalp sağlığı açısından da son derece önemli etkileri bulunmaktadır.
Acai ve Lösemi ilişkisi: Henüz kesin bir kanıt bulunmamakla beraber, Florida Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmanın sonucuna göre, lösemi hücrelerini %86 oranında azalttığı bulunmuştur.
Acai ve kilo verimi üzerine olası etkileri:
Acai meyvesi kilo verimi için sihirli bir besin olarak adlandırılmamalıdır. Ancak kilo verimi sırasında uygun diyet ve fiziksel aktiviteye ek olarak açai meyvesinin tüketilmesinin de önemli olabileceği belirtilmektedir. Acai meyvesinin doğal antioksidan içeriği, yapısındaki fitosteroller, esansiyal yağ asidi örüntüsü, amino asit kompozisyonu vücut fonksiyonları için gerekli olup, metabolizmayı düzenleyebilmektedir.
Acai, içerdiği omega-3 ile sağlıklı beslenmede önemli yere sahip olan balık, zeytinyağı ve keten tohumundaki ile uygun yağ asidinin vücuda alınmasına katkı sağlar. Bu yağ asitleri vücut tarafından üretilememektedir ve besinlerle alınması gereklidir. Bu yağ asitleri vücutta yağ olarak depolanmaktan çok karaciğer tarafından kullanılarak metabolizma üzerinde itici güç oluşturabilmektedir. Özellikle kilo verimi sırasında vücudun adaptasyonunun gerçekleşip, kilo veriminde duraksama yaşandığı durumlarda açai meyvesinin tüketimi bir destekleyici faktör olarak değerlendirilebilmektedir.
Acai meyvesi aynı zamanda zengin bir posa kaynağıdır. Acai gibi posadan zengin olan besinler, bireylerin daha çok doyum hissetmelerine yardımcı olarak, ara öğünlerde atıştırma isteği ve gece yemelerine engel olabilecek niteliktedir.
Amino asit içeriği de yüksek olan açai, fiziksel aktivite yapan bireylerde kasların fonksiyonu ve gelişmesi için de önemlidir. Acai meyvesinin yağ asitleri ve amino asit bileşimi bireylerde yağ yakımını destekleyip, kas gelişimine destek sağlayabilmektedir. Bireylerin kas kitlelerini arttırmaları vücudun harcadığı enerjide artış yaratacağı için bu yolla kilo kaybının tetiklenebileceği de öne sürülen görüşler arasındadır.
Özellikle Brezilyalı futbolcular, maç öncesinde sıklıkla güç ve dayanıklılık için, iştahı da baskılayabilen ve kas yapımına yardımcı olabilen besinsel destek olarak, açai meyvesini tercih etmektedirler.
Özetle kilo verimi ve açai meyvesi arasındaki ilişkiye bakıldığında, her ne kadar açai meyvesi kilo verimi için temel çözüm olarak sunulamasa da, bilimsel verilerle kilo verimi üzerine olumlu etkileri olan birçok besinsel desteği içerisinde bulundurmaktadır.
Acai Meyvesinin Fazla Tüketiminin Sakıncası Var mıdır?
Acai, Flavonoid formda C vitamini ve E vitaminince zengindir. Yüksek doz C vitamini alınmasının ortak oluşturduğu durum, ağızda asidik bir tat oluşumu ve dışkı yapısında değişikliktir. Dr. Andrew Schauss, açai meyvesin üzerinde incelemeler yapan ilk kişidir. Dr. Schauss incelediği kan örnekleri doğrultusunda, açai meyvesinin tüketiminden sonra 2 saate kadar geçen sürede antioksidan bileşiklerin çok güçlü olduğunu ancak 3. saatte bu bileşiklerin azalmaya başladığını belirtmiştir. Buna göre, içilecek açai suyunun tek bir seferde değil, her 3 saatte bir içilmesi en iyi antioksidan alımını sağlar sonucuna varılmıştır.
SELAHATTİN DÖNMEZ