Çocuklara Spor Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?

Kadıköy Şifa Ataşehir Hastanesi Çocuk Sağlığı Kliniği uzmanlarından Dr. Günay Ermergen ebeveynlere çocuklarına spor alışkanlığı kazandırmak için öneriler sunuyor.

Çocuklar becerileri ve ilgileri doğrultusunda spora teşvik edilmeli.

Çocuğun spora ve düzenli egzersizlere özellikle jimnastik ve yüzme gibi sporlara en erken başlama yaşı 4 – 5yaş civarıdır. Ancak bu dönemde çocuğun oyuna olan gereksinimi üst seviyelerde olduğu için oyun ağırlığı daha belirgin spor faaliyetleri seçilmelidir. Aşırı yorgunluk ve bitkinliğe yol açacak çalışmalar, bedensel gelişim kadar ruhsal ve zihinsel gelişimide olumsuz etkileyecektir.

Bu yaştaki çocukların hareket etme isteğinin güçlü olması nedeniyle davranışlarında belirsizlikler bulunur ve atak davranışları zaman zaman sorunlara yol açabilir. Çocuklara sevdikleri sporu yapmalarında izin verilmelidir.

Aile kendi istediği spor dalları için diretmemelidir. Spor alışkanlığı kazandırmak önemlidir. Özellikle okul öncesi yaşlarda çocuğun doğal hareketlerine paralel, spora yönelik hareketlerin geliştirilmesine ve pekiştirilmesine dikkat edilmeli ilköğretim çağında önceden kazanılmış motor becerileri temel alınarak atletizm, jimnastik, yüzme, kayma sporlarının temel hareket formları geliştirilmelidir. 9 – 11yaş grubunda spor dalına özgün temel teknik becerilerin kazanılması ön plana çıkar.

3-5 yaş yürüme, koşma, yüzme, fırlatma, yakalama. 6 – 9yaş yüzme, koşma, jimnastik, giriş düzeyinde futbol, basketbol.

Bir çocuğun organizeli takım oyunlarına katılabilmesi için en azından 6 – 7yaşlarında olması gerekir. Çoğu takım sporları fiziksel temas içermektedir. Bu nedenle 6 – 7yaşından küçük çocukların bu tür yoğun fiziksel temas içeren spor aktivitelerine katılmaları ve bu tür sert temaslara dayanabilmeleri, fiziksel yapıları yönünden uygun değildir. Bu bedensel yaralanmayla beraber duygusal yaralanmalarıda beraberinde getirir.

12 yaş arası genellikle takım sporlarının keşfedildiği zamandır.

Halter gibi ağırlık kaldırma ve başa alınacak darbelere açık spor dallarına katılım ergenlik sonuna kadar önerilmemektedir. Yine uzun mesafe koşuları da ergenlik dönem sonunda önerilir.

Çocuklarda kalbin her kilogram vücut ağırlığı başına atım gücü (1 kasılmada pompaladığı kan miktarı) ve bir dakikada pompalayabildiği kan miktarı yaşla ters orantılıdır. Bu nedenle dinlenme halinde bile çocuklarda dolaşım sistemi, yetişkinlere oranla daha çok çalışarak, vücudun gereksinimlerini karşılamak zorundadır.

9 -13 yaşlarında genç sporcular her kalp atımında yetişkinlerin aldığı oksijenin 1/3 – 1/2’sine yakın oksijen alabilirler ve çocuklar aynı iş yüküne yetişkinlerden daha yüksek kalp atımı ile cevap verirler.

Çocukların kalplerinin belli bir iş yükünü daha fazla çalışarak karşılaması yanında, bu yaşlarda kanın hemoglabin (oksijen taşıyıcı protein) bileşimi de 14 – 15 yaşlarına kadar yetişkinlere oranla daha azdır. Bu nedenle çocuklar oksijen rezervi açısından da dezavantajlı durumdadırlar. Çocuklar dinlenme halinde de yetişkinlere oranla daha fazla oksijen kullanmaktadırlar.

Aynı vücut bölgesine sık tekrarlayan yüklemelerin yer aldığı spor dallarına katılım ve antreman şekli özellikle kıkırdak zedelenmelerine yol açabilir, bu nedenle koruyucu malzemeler kullanılmalıdır. Çocukların seçtikleri spor dalında yaralanmaları önlemek için gerekli koruyucu malzemelerle ilgili bilgi sahibi olmaları da gerekir.

Açık havada ve sıcak ortamda spora katılım, vücut alanları büyüklere oranla daha küçük olan çocuklarda, ısı birikimine bağlı sağlık sorunlarına yol açabileceğinden çalışmalar sırasında sık ve az miktarda su içme ve gölgede dinlenme molaları verilmelidir.

Çocukların teslim edileceği antrenör çocuk antremanı, spor donanımı ve çocukların bedensel, ruhsal ve fizyolojik özellikleri konusunda bilgi sahibi olmalıdır.

Çocukların büyüme ve gelişmeleri devamlı çocuk hekimi tarafından takip edilmelidir.

Beslenmeleri dikkatlice izlenmeli FC ve CQ alımı yeterli olmalı.

Gelişimine bağlı olarak algılama ve hareket yapma sınırlılığı nedeniyle gelişim özelliğine uygun hareketlerin yaptırılması gerekir.

Hareketlerin çok yönlü olmasına dikkat edilmelidir.

Çocuk ve gençlerin oyunsal form içerikli spor antremanlarında, yüklenme ve dinlemeler uzun ve sürekli yüklenimlere imkan verir. Ancak, yüksek yüklenmeli egzersizlerin kesinlikle uygun dinlenim aralıkları kullanılarak uygulanması gerekir

Kaynak: Hastane.com.tr