HEPATİT NEDİR,NASIL BULAŞIR?
Hepatit nedir? Hepatit karaciğerin iltihabına denir. Bu iltihaba virüsler, alkol, bazı ilaçlar, kimyevi maddeler veya çevresel zehirli maddeler neden olabilir. Bazen vücudumuz başka bir dış neden olmadan da, kendi kendine karaciğer iltihabı yaratabilir. Hepatitler akut ve kronik diye ikiye ayrılır. Akut olanlar yavaş veya hızla başlar, genellikle iki aydan kısa sürer, kalıcı karaciğer hasarı azdır ve ender olarak ölümle sonuçlanır. Kronik olanlar ise uzun yıllar devam eder, hafif ve sessiz de kalabilir ancak siroz,kanser veya ölümle de sonuçlanabilir.
Hepatit virüsleri. Halk arasında sarılık olarak geçen hepatitler genellikle virüslerin yaptıklarıdır. Bilinen 9 çeşit hepatit virüsü vardır ancak bazı nedeni bilinmeyen iltihaplara da henüz tanınmayan virüslerin sebep olduğu düşünülmektedir. En çok bilinen virüsler Hepatit A, B, C ve E’dir.
Belirtiler nelerdir? Hepatitler çok yaygın bir sağlık sorunudur. Herkesin birkaç hepatit hastası tanıdığı vardır. En sık görülen ve en tipik belirti sarılık olduğundan, halk arasında adını da buradan alır. Diğer belirtiler, yorgunluk, karın ağrısı, koyu renkli idrar, iştahsızlık ve bulantıdır. Ancak kronik hepatit hastalarının veya taşıyıcıların genellikle hiç bir şikayetleri yoktur. Bu konu bulaşıcılık ve korunma yolları yönünden büyük önem taşır.
Hepatit nasıl bulaşır? Hepatit A: Mide bağırsak yolu ile bulaşır. Yani virüsün bulaştığı maddelerin ağız yolu ile alınmasından olur. Sağlık ve hijyen koşullarının kötü olduğu ülkelerde çok sık görülür. Hepatit B: Virüs taşıyan kişinin kan, ter, gözyaşı, tükrük, sperm, vajinal salgılar ve adet kanaması ile bulaşır. Eskiden en sık kan nakli ile geçerken, artık nakilden önce yapılan testler sayesinde bu yolla bulaşma engellenmiştir. Ancak, enjektörlerin ortak kullanılması, dövme veya piercing, cerrahi işlemler ve cinsel ilişki ile bulaşabilir. Doğum sırasında anneden bebeğe geçebilir. Hepatit C: Kan yolu ile bulaşır. En sık cerrahi işlemler, dövme ve piercing, damardan uyuşturucu kullanımı ile geçer. Cinsel ilişki ve doğum sırasında geçiş daha az ve zordur. Diğer virüsler de B ve C gibi bulaşır.
Hepatit olduğunuzu veya virüs taşıdığınızı nasıl öğrenebilirsiniz? Kan tetkikleri sayesinde hasta, taşıyıcı veya virüse karşı korunmalı olduğunuz kolayca anlaşılır.
Hepatitden korunmak mümkündür. Bazı türleri için aşılar vardır ve hastalığın tedavisinde de önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Bu konuları bir başka gün konuşmak üzere hoşçakalın.
Dr. Metin Okucu
