yüksek tansiyon

YÜKSEK TANSİYON (HİPERTANSİYON)

Yüksek tansiyon ne sıklıkla görülür?

Ülkemizde 30 yaşı aşmış yetişkinlerin yaklaşık %40 ında yüksek tansiyon mevcuttur.Başka bir deyişle de 5 milyon erkek ve 7 milyon kadın yüksek tansiyon hastasıdır(TEK HARF çalışması, 2002).Şehirler arasında en yüksek oran doğu Anadolu illerinde, kırsal kesimde ise en çok Karadeniz de rastlanmaktadır.

Yüksek tansiyon tedavisinde evde ölçümlerin yeri nedir?

İyi ve kontrol edilmiş cihazlar ile evde yapılan tansiyon ölçümlerinin gereği, faydaları ve ileriye dönük bilgi verdikleri artık kabul edilen bir gerçektir. Hatta son yıllarda evde yapılan ölçümlerin hastanın gerçek durumunu daha iyi yansıttığı söylenmektedir.Bunun çeşitli nedenleri vardır;

a. doktora giden kişilerin üçte birinde muayane sırasında yapılan tansiyon ölçümlerinin yanlış olarak yüksek bulunmaktadır. Buna “beyaz önlük” tansiyonu denir ve ortamın gerginliği, stres ve muayene heyecanın rol oynadığı kabul edilir.

b. Doğru tansiyon ölçümü kuralları hastane poliklinik ortamında pek işlemez; önceden dinlenmiş olmak, aç olmak, birden fazla ölçüm veya her iki koldan ölçüm gibi.genellikle bunlara zaman yoktur veya önem verilmez.

c. Tansiyonun birden fazla kez ve günde ölçülmesi ve ortalamanın alınması daha doğru zira tansiyon devamlı değişken ve kişinin ruh hali, öfke-korku anları ve hatta bir kalp atımından diğerine değişmesi söz konusu.Tek bir ölçüm çok yüksek bulunmadıkça yanıltıcı olabilir, bun bakarak teşhis komulmamalı ilaç tedavisi başlanmamalıdır.

d. Evde ölçümler hastayı daha bilinçli ve ilgili yapar(abartmamak şartı ile! Günde iki ölçüm yeterlidir.)

Gün içinde hastalar için en kritik saatler hangileridir?

Tansiyonumuz daha bizler gece uykusunda uyanmadan yükselmeye başlar ve öğleden sonra en yüksek durumun alır.ancak günün saatleri tansiyon hastalığında kritik durum yaratmaz.

Tansiyon tedavisinde kişi doktoruna neler sormalıdır?

a. tansiyon rakamları ne anlama gelir?

b.tansiyon hedeflerim nedir, büyük küçük ölçümlerim kaç olmalı

c.tedavi için ne seçeneklerim var, ilaçlı ilaçsız

d.tansiyonum ne sıklıkla ölçülmeli

e.evde ölçüm yapabilirmiyim, hangi aletler ile

f.diyetim nasıl olmalı, tuz kullanabilirmiyim

g.ne tür ilaç alacağım,yan etkileri var mı

h.ilaç almayı unutursam ne yapmalıyım

ı.yasak yiyecek ve ilaç var mı

j.ilaçlarımı ne süre ile alacağım

Tansiyon ile ilgili yapılan yanlışlar nelerdir?

İkiye ayırmak gerekir; doktor ve hastanın yanlışları:

Doktorun yanlışları: teşhis kesin olduktan sonra, tedavie başlamının yaşı yok.”bu yaşta vücut ilaca alışmasın” denmemeli.

Tek bir ölçüm ile teşhis ve tedavi kararı verilmemeli.

Hastaya özel hedef değerler söylenmeli ve hedef ulaşıldığı mutlakak görülmeli.

İlaç tedavisinin dışındaki tedavi yöntelerine yeterince önem verilmeli zaman ayırmalı.

Hastanın yanlışları: tedavi önerilerine kesin uyulmalı, düzensiz veya kısa süreli kullanıp kesilmemeli, tedavi ömür boyudur!

Her şikayet tansiyona bağlanmamalı ve o an koşup ölçüm yaptırmamalı, yanlış olarak yüksek çıkacaktır.Panik içinde acile vaya bir eczaneye gidilirse kesinlikle yüksek buluınacaktır.

Başkalarının önerileri, ilaçları alınmamalı.ilaç seçimi kişiye göre yapılmıştır.

Kadınlarda neden daha sık görülüyor?

Ülkemiz için geçerli nedenler kadınlarda fazla kilo sorunu daha çok ve doktora daha az gidiyorlar.

Tansiyon tedavisinde bir hedef var mıdır?

Evet her hasta grubu için farklı hedefler vardır.hedef denilen hastanın tedavi ile tansiyonun inmesi gereken rakamdır.şeker hastaları, felçli hastalar, kalp damar hastaları için farklı hedef rakamlar belirlenmiştir ve bu hedefler erişene kadar doktor kontrolü devam etmeli, ilaç ayarları yapılmalı ve son saptanan dozlar ömür boyu kullanılmalıdır.

Uz.Dr. Metin Okucu