İnflamasyon Donemi Yara İyilesmesi

Yazar:   Tarih:   Kategori: Genel Sağlık 

Yara İyileşme Dönemleri

Yara iyileşmesi, travma ile başlayan düzenli sıralı hücresel, da­marsal ve biyokimyasal olayların yeni doku oluşumu ile sonuçlan­masıdır.
Yaralanma şekli ne olursa olsun bütün yaralarda iyileşme süre­ci aynı sırayı izler. Ancak iyileşme dönemleri ile ilgili değişik düşün­celer vardır. Bazı yazarlara göre yara üç bazılanna göre de dört aşa-

Acil Yara Değerlendirme Kriterleri

Yaranın büyüklüğü,
Yaranın anatomik olarak lokalize olduğu yer, Yaranın rengi, (kırmızıları, siyah), Granülasyon yada epitelial dokunun olup olmadığı, Yara içinde boşluklar /sinüsler var mı? varsa eldiven giyip sınırlarının belirlen­mesi, Yarada enfeksiyon belirlileri var mı? Yarada drenaj var mı? Yara çevresindeki cildin durumu nasıl?
mada iyileşir. Bu bölümde inflamasyon, proliferasyon ve olgunlaş­ma (maturasyon) olmak üzere yara iyileşmesi üç dönemde ele alı­nacaktır.

İnflamasyon Dönemi Yara İyileşmesi

Yaklaşık 0-4 gün devam eden bu dönem iyileşmenin niteliğini belirleyecek kadar önemlidir. Bu dönemin seyrini etkileyen her du­rum yara iyileşmesini tehlikeye sokar. İnflamasyon döneminde ya­ralanmaya karşı damarsal ve hücresel yanıtlar oluşur.

Damarsal Yanıtlar

Travmaya karşı görülen ilk fiziksel yanıt vazokonstriksiyondur. 5-10 dakika süren vazokonstrüksüyon ve trombositlerin yaralı böl­geye giderek yara yüzeyinde birikmesiyle pıhtı oluşur, kan kaybı önlenir. Fakat vazokonstriksiyon aynı zamanda kapsamı alanında­ki dokunun oksijenlenmesini de baskılar. Yarada oluşan hipoksi ve laktik asidin makrofajlan uyararak doku onarım sürecini başlattığı düşünülmektedir.

Vazokonstrükyon ve hemostazı izleyerek kapillerde vazodi-latasyon ve permeabilite artışı olur. Yaralanan bölgedeki mast hücrelerinden serbestleşen histamin de vazoaktif bir maddedir ve mikrosirkülatüvar permeabiliteyi doğrudan arttırarak venüllerin diletasyonuna yol açar. Gittikçe artan vazodilatasyon sonucu yarada protein miktarı ve savunma hücrelerinin sayısı artar.
Damarsal tepkilerin sonucunda eritem, sıcaklık, ödem ve ağrı gi­bi tipik inflamasyon belirtileri görülür.

Hücresel Yanıtlar

Hücresel yanıt travmadan ve damarsal yanıtlardan hemen son­ra başlar. Kapiller vazodilatasyon nedeniyle artan geçirgenlik, fibri-nojen içeren plazma ve polimorf nükleuslu nötrofıllerin intrasellüler alana sızmalarına neden olur. Nötrofıllerin temel işlevi, bakteriyel enfeksiyonu önlemektir. Enfeksiyon yoksa nötrofıl düzeyi yaralan­madan 48 saat sonra düşer ve alanda makrofajlar ve lenfositler gö­rülmeye başlar.

Makrofajlar, fagositoz yoluyla yarayı temizledikleri gibi, ay­nı zamanda kollajen oluşumunu stimule ederek, yaralanmış do­kunun onarımını stimüle eder, angiogenezis faktörünü ise sek-rete ederek iyileşme sürecindeki en önemli hücre olma özellikle­rini sürdürürler.
Yara eksudası, fagositik hücrelerin parçalanması sonucu açığa çıkan hücre içi enzimler ile ölü dokulardan oluşur, ste­rildir.

Proliferasyon Dönemi

Fibroblastların hızlı kollajen sentez etmesiyle ve yeni kapiller oluşumuyla karakterize olan bu dönem yaralanmadan yaklaşık 3 gün sonra başlar ve 21. güne kadar devam eder. Bu sürede epi-tel hücre hareketleri ile yara tümüyle kapanır. Epitel örtü, elekt­rolit ve sıvı kaybını önler, yarayı çevreden gelebilecek etkilerden korur.

Yaralanmanın 2-7. günlerine denk gelen fıbroblast göçünden hemen sonra hızla gerçekleşen angiogenezis iyileşmekte olan do­kuya besin sağlanmasına yardımcı olur.

Proliferasyon döneminde yarada kollajen sentezi ve kapiller büyü­me nedeniyle kırmızı ve üzeri pürtüklü bir granülasyon dokusu oluşur.

Bu dönemde; yaralanmanın 5-15. günleri arasında fıbrab-lastlar yaraya gerilim gücünü kazandıran kollajeni hızla sentez ederler. Besleme yetersizliği durumlarında kollajen yıkım hızı, sentez hızını aşarsa yara gerilim gücünü kaybeder.

OLGUNLAŞMA DÖNEMİ
Yaralanmadan 21 gün sonra başlar ve yaşam boyu sürer. Bu dönemde fıbroblastlar ve damarlanma azalır. Ancak kollajen lifler daha organize bir yapıya dönüşürler. Fakat optimum iyileşmenin sağlandığı durumlarda bile yara hiç bir zaman eski kuvvetinin % 80’inden fazlasına ulaşamaz.

İnflamasyon Donemi Yara İyilesmesi adlı konuya yorum yapmak ister misin? Etiketler

*

*

Yorum yapmak ister misin?

Acilservis.pro - Hakaret, imla kurallarına uymayan ve konu ile alakasız yorumlar kesinlikle onaylanmayacaktır.