Akut Viral Hepatitler Hepatit A

Akut Viral Hepatitler

Karaciğerin viruslara bağlı olarak oluşan akut enflamasyonudur. Akut Viral Hepatit (AVH), yapıları, epidemiyolojik özellikleri, neden oldukları hastalıkların seyri farklı 5 majör virüs ile oluşur. Bunlar Hepatit A Virüsü (HAV) Hepatit B Virüsü (HBV), Hepatit C Virüsü (HCV) Hepatit D Virüsü (HDV) ve Hepatit E Virüsü (HEV)’dür. AVH’ e neden olan diğer virüsler ise, ekzotik virüsler (Marburg, Lassa, Ebola), Epstein-Barr virüsü, cytomegalovirüs, herpes simp-leks ve su çiçeği virüsleridir. Viral etkene göre değişen kuluçka dö­neminin ardından, özellikle karaciğer hasarına ait semptom, klinik ve labaratuvar bulguları izlenir. Ülkemizde yılda ortalama 25 bin ci­varında viral hepatit olgusu bildirilmektedir. Bildirimlerin çok iyi yapılmadığı dikkate alınırsa, gerçek olgu sayısının bunun çok üze­rinde olduğu tahmin edilmektedir.

Hepatit A Virüsü (HAV)

Dünyanın her yerinde yaygın olarak görülen bir enfeksiyondur. HAV enterovirüslere ait çoğu özelliğe sahiptir. En çok okul çocuk-lannda ve genç erişkinlerde yaygındır. Bulaşma genellikle fekal-oral'(dışkı ile bulaşmış yiyecek, su, süt, kabuklu deniz hayvanları) yolla oluşur. Kronikleşmez, insan ve maymun dışı bilinen bir rezer-vuarı yoktur. Bu nedenle en önemli bulaşma kaynağı akut enfeksi­yon geçiren bireylerdir. Tekrarlayıcı epidemiler yapması en önemli özelliğidir. Sağlık koşullarının iyi olmadığı, toplu yaşanan yerlerde daha sıktır. Gelişmekte olan ülkelerde genellikle 15 yaşın altında ve anikterik olarak geçirilir. Kuluçka dönemi 15-50 (ortalama 30 ) gündür.

Belirti ve Bulgular

Ateş, kırıklık, bulantı, kusma, iştahsızlık, koyu renk idrar ve açık renk dışkı görülür. Enfeksiyonun şiddeti yaşla ilgilidir. Çocuk­larda genellikle hafif ve asemptomatiktir.

Tanı

Serolojik olarak spesifik antikorlann taranması ile konur. Virüs semptomların başlamasından hemen önce ve sonra dışkıda izlenir. Transaminazlar en yüksek düzeye çıkmadan önce dışkıda saptana-maz. İlk saptanan antikor Anti-HAV IgM dir. Anti HAV IgM (+) ise tanı %100 HAV dır. Semptomların ardından 2 gün gibi kısa bir sü­rede ortaya çıkabilir. 2-3 hafta içinde en yüksek seviyeye ulaşır. Genellikle 6 ay içinde saptanamayacak düzeye iner. IgG tipi anti­korlar ise semptomlann başlamasıyla yavaş yavaş yükselip, çoğun­lukla hayat boyu kalırlar. Anti HAV IgM akut enfeksiyonun, Anti HAV IgG ise geçirilmiş HAV enfeksiyonunun göstergesidir. AST(SGOT) 40 (normal değerde), ALT(SGPT) 1000-5000 olabilir. Hastalıkla bu değerler arasında bir ilişki yoktur.

Tedavi ve Bakım

istirahat dışında spesifik bir tedavisi yoktur. Enfeksiyonun ön­lenmesinde en etkili yol, enfekte kişilerin su, yiyecek benzeri kay­nakları kontamine etmelerini önlemek ve el yıkamadır. Hastanın tabak, kaşığı ayrılmalı, kullandığı tuvalet sık aralarla kireç kayma­ğı ile dezenfekte edilmelidir. Hasta günlük yaşantısına fazla efor sarfetmeden devam edebilir. Normal diyet almalıdır, bulantı döne­minde antiemetik verilebilir. Hastalığın prognozu çok iyi olup, mor-talite %01’in altındadır. Gebelerde mortalite yüksektir.

Korunma

İnsan serum globulini (İSG) ile pasif, aşılanma ile aktif bağışık-lama sağlanır. İSG birden fazla kişinin plazmasından hazırlanır. Yeterli titrede HAV IgG içerir. HAV ile temastan önce veya temas­tan sonraki 1-2 hafta içinde uygulandığında %80-90 oranında ko­ruyucudur. Ayrıca HAV geçiren bireyin ailesine yapılabilir. Korun­ma süresi kısa olup 4-6 ay kadardır.

HAVRIX olarak bilinen aşısı, daha uzun süreli koruma gerekti­ren çocuklar, kreş personeli, askerler homoseksüeller, endemik böl­gelere seyahat edenler, IV ilaç kullanma alışkanlığı olanlara uygu­lanabilir.