Burkulmalarda İlk Yardım, Ayak Burkulması
Burkulma, bir eklemin normal olarak yapmış olduğu germe, bükme, rotasyon, inversiyon, eversiyon, supinasyon, pronasyon gibi fizyolojik hareketlerin sınırlarını aşması ile eklem yüzeylerinin ani olarak yer değiştirip geri eski konumuna gelmesine denir. Yani eklemlerin normal hareket genişliğinin ötesine geçilmesidir. Belirtiler burkulmanın şiddetine göre değişir. Her türlü burkulmada yüksek bir ağrı vardır. Eklem hemen şişer hareketleri güçleşir ve morluk oluşur.
İlk yardım olarak, yapılacak uygulama eklem çevresinde şişmeyi ve şişmenin nedeni olan eklem içine ve çevresine kan infiltrasyonunu (sızma) önlemek olmalıdır. Bunun içinde burkulma geçiren en rahat bir duruşa getirilir. İlk 24 saat içinde yalnızca soğuk su ve buz uygulaması yapılır. Bu arada eklem elastik bir sargı ile tespit edilir. Sargı hafif sıkılıkta olmalıdır. Sargı flasterle desteklenir. 24 saatten sonra eklem hareket edemiyorsa sıcak komprese geçilir. Eklemin alt ve üst kısımlarındaki kaslara hafif masaj yapılır.
Zorlama ve İlk Yardım, Bilek Burkulması
Kaslar, esneklik sınırlarının ötesinde zorlanacak olursa, kası oluşturan liflerin (kas tendo ve fasiansı) bir bölümü yırtılabilir. Zorlama daha şiddetli ve ileri olursa kasları kemiklere bağlayan insertion (yapışma) ve origosu (çıkış yerleri) kemiklerden küçük parçalar kopararak ayrılabilir. Ağır yük kaldırmaya çalışmak ve ağırlığın birden bire elden düşmesi gibi nedenlerle gelişebilir. Belirti olarak da sakatlanama anında ani ve keskin bir sancı ve yanma duyulur. Özellikle bel zorlamalarında bacaklara doğru yayılan bir ağrı oluşur. Bacaklar, zaman geçtikçe ve kaslar soğudukça sertleşir, hareket güçleşir. İleri derecede zorlama oluşmuş ise ayakta iken oturmak otururken kalkmak şiddetli ağrıya neden olur. İlk yardım olarak hasta en rahat ettiği pozisyona getirilir. Genellikle yaslanarak oturmayı tercih eder. Hastanın dizleri altına bir yastık koyarak belin gerginliği ortadan kaldırılmaya çalışılır. Sıcak uygulama ile ağrı kesiciler verilir. Hasta rahatlayınca da hastaneye sevk edilir.
Kas Krampları ve İlk Yardım, Ayak burkulma
Kramp, iskelet kaslarının grup halinde ya da demet halinde kasılması uyarıl-maması olarak tanımlanır. Aynı grup kasın uzun süre aynı hareketi yapması sonucu meydana gelir. Yüzücüler ve işçilerde çok görülür. Kasın uygun olmayan ortamda çok çalıştırılması aşırı yorgunluk, aşırı su ve tuz (elektrolit) kaybı, kasın yetersiz kondisyonu gibi nedenlerle gelişir.
Kasılmış ve sertleşmiş kas demetleri, şiddetli ağrı ve hareket edememe gibi belirtiler görülür.
Kas kramplarında, ilk yardım olarak kramplı bölgeye sıcak uygulanır, kaslara masaj yapılabilir, masaj ile birlikte açma ve kapama hareketleri yaptırılır, kramp bölgesi ovulur, çimdik atılabilir, su ve tuz kaybını giderme için sulu içecekler verilebilir ve en yakın sağlık kuruluşuna götürülür.
