Sorumluluk Sahibi Olmak

Karakterin neon ışıklı göstergesi

Sorumluluk sahibi olmak kişinin davranışı hakkında cevap vermesi anlamına gelen geleneksel bir değerdir. Eğer soru sormak gerekirse yada bir şeyler ters giderse, sorumluluk sahibi kişinin üstlenmesi beklenir. “henüz bitmedi” ve “henüz bitiremedim” ifadeleri arasında önemli bir fark var. Yaptıklarınız ve yapamadıkarınız için sorumluluğu üstlenmeniz karakterli olmanın en önemli işaretidir.

Sorumsuz insanlar bahaneler arasında dolanır, başkalarını ve içinde bulundukları şartları suçlarlar, çok az iş üretir, işlerin yürümesini engeller, anlamamış görünür ve yardıma muhtaç insanı oynarlar. Kapılarının, bilgisayarlarının, dosyaların, argonun ve başka insanların arkasına saklanarak bilmiyormuş gibi davranırlar. “Bilmiyordum, “Orda değildim,” “Zamanım yok,” “Benim işim değil ,” Napalım ben böyle bir insanım,” “Kimse bana söylemedi,” “Kimseye zararım yok,” ve “Ben sadece emirleri yerine getiriyorum.” gibi laflar sarfederler. Sorumsuz insanlar hareket etmekte çok yavaş ama şikayet etmekte çok hızlıdırlar. Firmalarda sorumsuzluk oldukça bulaşıcı bir hastalıktır.

Sorumluluk Testi

Şimdi dönüp kendinize bir bakın. Ne kadar sorumluluk sahibisiniz? Duruma göre değişir mi yoksa davranışlarınız ile ilgili olarak her zaman sorumluluğunuzu almaya hazır mısınız? Aşağıda kendinizi tanımanız için küçük bir test sunuyoruz. Her seçeneğe 1 ile 10 arasında bir derece verin (1-“Asla” 10- “Herzaman,” ).

1. İş arkadaşlarımla düzenli olarak iletişim kurarım.
2. Eğer bir şeyi anlamazsam dışardan yardım ararım.
3. Kendi problemlerimi ve koşullarımı üstlenirim.
4. Bir hata yaptığımda itiraf ederim.
5. Gelecekte oluşabilecek problemleri ve ihtiyaçları önceden düşünür, gerekli önlemleri alırım.
6. İşimi yapmam için gereken araçları ve koşulları talep ederim.
7. Çalışmalarımı analiz eder, firma hedeflerine nasıl faydalı olacağını sorgularım.
8. Yaptıklarımı inceler daha fazla ne yapabileceğimi düşünürüm
9. Davranışlarımın arkasında dururum, gerektiğinde rapor vermeye hazırım.
10. Eleştiriyi kabul ederim ve kendimi geliştirmek için kullanırım.
11. Birlikte çalıştığım tüm insanlar için sorumluluğunu üstlenmek konusunda örnek oluştururum.
12. Sorumsuz bir davranışı hemen kişisine bildiririm.

Tabiki puanınız ne kadar yüksek ise o kadar iyi. Bir kaç dakikanızı ayırın ve düşük puanladığınız seçeneklere bakın. Bu alanlarda kendinizi geliştirmek için ne yapabilirsiniz?

“Yol işçilerinden sorumlu yönetici bir gün elemanlardan birini çukur kazarken, ikinciyi ise hemen ardından çukura toprak doldururken görür. Şaşkınlık içinde işçiye yaklaşır ve ne yaptıklarını sorar. “10 senedir ne yapıyorsak onu.”der adamlardan biri. “Ben çukur açarım, arkadaşım da çukurları doldurur.” “Ama bu çok saçma,” der yönetici. “Geçen Ocak ayında üçüncü arkadaşımız emekli olana kadar bir anlam ifade ediyordu çünkü O benden hemen sonra çukurlara ağaç dikerdi.” “Ocaktan beri bunu mu yapıyorsunuz? Niye kimseye bir şey söylemediniz?”der yönetici. İşçi omzunu silker. “Emekli olan arkadaş mektubunu sizden aldı, dolayısıyla bildiğinizi sanıyorduk.”

Pek çok firmada sayısız insan, boşa zaman geçirir ve işe yaramaz çukurlar açmak için kaynakları kullanır. Mantığı bir yana bırakarak, düşüncesizce yapılan işler sorumsuzluğun en önemli göstergesidir.

Sorumluluk sahibi olmak, yalnız kendi işinizi yapmaktan daha fazlası demektir. En iyiye ulaşmak ve çalıştığınız organizasyonun gelişmesi için gerekli adımları atmak, gerekli işlere yatırım yapmak demektir. Eğer güncelliğini yitirmiş yada boşa zaman kaybı olan işler yapmak görevleriniz arasındaysa, bu durumu değiştirmek için adım atmak sizin sorumluluğunuzdur.

İşte bir öneri: Aşağıdaki 3 aktivite arasında ne kadar zaman harcadığınıza bakın.

1. Ana görevlerinize ne kadar zaman harcıyorsunuz? Bunlar iş tanımlarınızda yapmaya mecbur olduğunuz görevler.
2. Ne sıklıkla firma için faydalı olan ama sizden talep edilmeyen ekstra işler yapıyorsunuz
3. Sonuç getirmeyen işler, gereksiz telefonlar ve başkalarına dağıtabileceğiniz görevler gibi önemi tartışılır konular üzerinde ne kadar zaman harcıyorsunuz?

İş yerinizde değerinizi arttırmak için, ana görevlerinizle birlikte ekstra işler için harcadığınız zamanı arttırın ve aynı zamanda sonuç getirmeyen işlere harcadığınız zamanı azaltın. Diğer bir deyimle, iş tanımınızı ve kendinizi biraz esnetin. Sorunları önceden tesbit edip akılcı yollarla çözmeye çalışın. Problemin nerden geldiği önemli değil, sizin yada başkasının alanı olabilir. Esas sorulması gereken önemli soru,

“Siz bu konuda ne yapacaksınız?”İşte kullanabileceğiniz bazı önemli noktalar

• Dinlemek. Dikkatle, aktif olarak dinlemek olayları güncellemenizi, ve sorunları önceden tespit edebilmenize yardım eder.
• Sormak. Çevrenizdekilere sürekli yeni bilgileri ve fikirlerini sorun . Anlamadığınız zaman daha fazla açıklama isteyin.
• Eleştirmek . Birlikte çalıştığınız insanların sizin fikirleriniz ve performansınız üzerinde ne düşündüklerini öğrenin. Aynı şekilde başkalarına içtenlikle yapıcı eleştiriler vererek yardımcı olun. Açık yürekli olun, gerektiği zaman kırıcı olmadan, tehdit etmeden ve saldırganlaşmadan insanları yaptıkları ile yüzleştirin.
• İstemek. İşinizi yapmak için gereken bilgi yada ekstra yardım gibi ihtiyaçlarınızı talep edin. Hayır demekten korkmayın.

Sorumluluk sahibi olmak, insanların saygısını, güvenini ve sevgisini kazanmanın en önemli gereklerinden biridir. Daha önemlisi kendi hayatınızın kontrolünü elinizde tutmanızı sağlar. Yaşamın zorluklarına sorumluluk bilinci ile yaklaşmak size olayları değiştirme gücü kazandırır.