|
Kadında adet düzeni hypothalamus ve hipofiz bezi (beynin tabanında yer alan nohut büyüklüğünde bir organ) tarafından kontrol edilir. Hipofiz bezi Folikül Uyarıcı (FSH) ve Luteinize edici Hormon (LH) adları verilen iki hormon salgılar. Bu hormonlara gonadotropinler denilir. Bu hormonlar, gonad adı verilen kadında yumurtalıkları, erkekte testisleri uyarıcı ve kontrol edici etki yapar.
|
Şekil: Kadın üreme sisteminin şematik görüntüsü
|
FSH özellikle adetin ilk 2 haftasında salgılanır ve yumurtalıktaki folikül adı verilen kist içerisinde yer alan yumurtanın büyüyüp gelişmesini sağlar. Yumurtalıklarda her 4 haftada bir FSH etkisiyle 1 adet yumurta hücresi gelişir .
|
Şekil: Hipofiz hormonlarının aylık seviye değişiklikler
|
Folikül denilen kist duvarındaki bazı hücreler aynı zamanda östrojen denilen kadınlık hormonunu üretir. Östrojen rahim içerisini kaplayan endometrium denilen tabakanın gelişmesini ve ekilen döllenmiş yumurtanın beslenebileceği hale gelmesini sağlar.
|
Şekil: Yumurta Hücresinin yapıs
|
Östrojen,rahmin ağzındaki sümüksü maddenin (müküsün) kıvamını etkileyip spermlerin rahim içine geçişini artırarak gebe kalmayı kolaylaştırıcı bir rol oynar.
|
Şekil: Bir adet döneminde yumurtalıklarda hormonal değişiklikle
|
Adet döneminin ortalama 2. haftasının sonuna gelindiğinde hipofiz bezinden ani olarak yüksek miktarlarda LH hormonu salgılanır. LH piki denilen ani LH artışı sonuncunda olgunlaşmış yumurta kisti çatlayarak yumurtayı içerisinden atar. Bu olaya yumurtlama (ovulasyon) denir.
|
Şekil: FSH etkisiyle yumurtanın gelişimi ve yumurtlama
|
Yumurtlama sonrası yumurtalıklarda kalan hücreler corpus luteum-sarı cisim- denilen bir yapıya dönüşür. Bu yapıdan progesteron denilen başka bir hormon salgılamaya başlar. Progesteron hormonu endometriumu besleyerek, döllenme olması halinde buraya yerleşecek olan embriyonun ekilmesine uygun hale gelmesini sağlar. Progesteron hormonu ayrıca (bazal) vücut ısısının yarım derece yükselmesini sağlar. (Bazal vücut ısısı sabah uyanıp, yataktan kalkmadan ölçülen vücut ısısıdır.) Bazal vücut ısısı hesaplaması için tıklayınız.
|
|
Kısırlık : Üremenin Erkek Fizyolojisi
