Doğum Takibi ve Yardımı
Dogum sekli , dogum öncesi muayene ve kontroller sırasında ortaya çıkan bulguların ışıgında belirlenir.Tüm dünyada , halen ev dogumları yapılmakta olup tehlikeli dogumlara aday olan gebeler dogum öncesi seçilmeli ve gerekli yardımın yapılabilecegi tam donanımlı hastanelere sevk edilmelidir.
Dogum sırasında , önceden tanımlanamayan,ne zaman ortaya çıkacağı belli olmayan pek çok sorun ortaya çıkabilir.Bu sorunların bir çoğu ciddi yasamsal sıkıntılara neden olabilecek türdendir.Bu yüzden dogum yapacak anne adayı bu olası sorunlar hakkında bilgilendirilerek dogum yapacagı yeri kendisinin seçmesi saglanmalıdır.
Bazı anne adaylarında dogum sekli bebek veya anneye ait nedenlerle sezeryen olacaktır. Halen dünyada ve ülkemizde (annenin istegi ile yapilan sezeryenler dışında ) gebelerin yaklaşık %20’si sezeryan ile dogum yapmaktadırlar. Eger anne kendi istegi ile sezeryan olmak istiyorsa her iki dogum seklinin fayda ve zararları hakkında bilgilendirilmeli ve doktor diger faktörler (zaman,para vb) nedeniyle hastayı yönlendirmemelidir.
Özel Bakım Gerektirecek Gebeler
· 30 yasini geçmis ilk gebeligi olan
· Boyu 150 cm den kısa olan
· Pelvis (legen) kemiginde darlık tespit edilen
· Kalça çıkıgı,kazaya baglı kemik ameliyatı geçiren
· Önceden veya gebeliginde kalp,damar,böbrek ve akciger hastalıgı geçirmis
· 4 çocuktan fazla dogum yapmış
· Önceden sorunlu ,zor dogum yapmıış kadınlar mutlaka hastahane sartlarında dogurtulmalıdırlar.
Dogum öncesi takibini yapan saglik personeli bu konuda gebeyi uyarmalıdır. Ayrıca her hastanın kendine özgü kosulları oldugu, “hastalık yok hasta vardır” deyimi unutulmamalıdır. Muayene bulgularına bakarak normal dogum bekledigimiz bir anne adayının bile dogumun herhangi bir devresinde ciddi bir sorunla karsılaşabileceğini unutmamak gerekmektedir.Gebelik ve dogum sırasında bildirilen tüm görüsler belli bir oranda dogrudur ama her zaman yanılma olasılığı vardır.Anne ve bebek hastaneden taburcu edilene kadar, hatta dogum sonrasi 6 hafta içinde ( kırk çıkana kadar !!) gebelik ve doguma bagli ciddi hastalık ve komplikasyonların görülebilecegi akılda tutulmalıdır.
Gebelerin Doğuma Hazırlanması
Yukarıda saydığımız dogum isaretleri oldugunda hekiminizle yada dogumu yapmak istediginiz hastahane personeli ile görüsmeli ve siz ve bebeginiz kontrol altına alınarak;
· Kardiotokografi,
· Elle vaginal muayene ile dogumun baslayıp başlamadıgı saptanmalıdır.
Doğumun Seyri ve Olası Risk Faktörlerinin Tanımlanması
· Geçirilmis dogum operasyonlarının ögrenilmesi (mümkünse bir epikriz)
· Kan uyusmazlığı varlığı
· Seker yükleme testleri
· Hepatit taşıyıcılığı testleri
· Bebek gelisiminde gerilik veya iri bebek olup olmadığı
· Tansiyon yükselmesi,idrarda albumin çıkması,ödemin fazlaca olması
· Daha önceki muayenelerde plesentanın yeri,bebegin gelis sekli,kilosu,başın çapı,ayak kemiginin uzunlugu gibi daha önce yapılmış testlerin sonuçları ve annenin muayene bulgularının bilinmesi önemlidir.
Bu yüzden bir gebelik karnesi seklinde kayıtların küçük bir kitapçıkta tutulup hastanın yanında olması dogum ekibinin isini kolaylastırır.
Dogum odasına girerken, genel vücud temizligi, saçların toplanması, genital (cinsel organlarin) bölgenin temizligi agrılar başlamadan yapılırsa daha faydalıdır.Dogum odasında lavman yapılır,genital bölge antiseptik bir solusyonla temizlenir. Genel muayene sonrası nabız sayısı, tansiyon ölçümü, vücud ısısı, agrı sıklıgı için gebe odasında takibe alınır.2-3 saatte bir arter basıncıölçülmeli,mesanenin bos olması için sık idrara çıkması tesvik edilmelidir.
Yorulan ve bitkinlesen annede hipoglisemi (kan sekerinde düsme ) ve asidoz baslar.Bu da agri zaafına yol açabilir.Gebenin çok yorgun düsmesi sakıncalıdır.Bu gibi hastaların yatakta agrı çekmeleri tesvik edilmeli,gebe rahmin büyük damarlara yaptığı basıncın oluşturdugu tansiyon düsmelerinin anne ve bebekte bazen problemlere yol açabileceginden gebelerin yan yatmaları saglanmalıdıir.
Bulantı ve kusmaları önlemek amacıyla ve olası bir anestezi alma durumuna karsı küçük porsiyonlar halinde sulu ve kaloriden zengin besinler verilmelidir.24 saatte 1000-2000 cc hosaf suyu, kompostu, meyva sulari ve çay tercih edilmelidir