Yeni bir araştırma, alerjiye yatkın çocuklarda hayatın ilk iki yılında tekrarlayan mide-bağırsak enfeksiyonlarının (gastro-enterit) ve hayatın ilk yılında yapılan kombine difteri ve tetanos aşılarının çocuk 6 yaşında geldiğinde astım riskini artırdığını ortaya koydu.
Melbourne’ da yapılan bu araştırma, 2 yaşından önce geçirilen gastro-enterit, orta kulak iltihabı ve alt solunum solları enfeksiyonları ile çocukluk dönemi aşıları ve alerjik hastalıklar (astım, saman nezlesi, egzama) arasındaki ilişkiyi incelemek için yapıldı. Çalışmaya birinci derece yakınlarında alerji olan 620 çocuk alındı ve bunlar doğumlarından 6 yaşına gelinceye kadar takip edildiler.
Sonuçta, hayatın ilk yılında yapılan kombine difteri ve tetanos aşılarının da enfeksiyonların üçünün de 6 yaşına gelindiğinde astım riskini yüzde 7 ila yüzde 58 arasında artırmış olduğu belirlendi. En yüksek risk artışı 2 yaşından önce en az 3 kere gastro-enterit geçirmiş olan çocuklarda görüldü.
Bir yaşına geldiklerinde çocukların yüzde 98’i en azından bir doz difteri-tetanos-boğmaca ve yüzde 99’ u da bir doz çocuk felci aşısı; yüzde 5’ den daha azı da iki yaşına kadar bir doz kombine difteri-tetanos aşısı olmuşlardı.
2 yaşında kombine difteri-tetanos aşısı olan çocuklarla ve çocuk felci aşısı yapılanlarda astım riskinin azalmış olduğu sonucuna ulaşıldı.
Araştırmanın doğum öncesi risk faktörlerinin hesaba katılmamış olmaması, denek sayısının az olması, anne-baba ve çocukların ifadelerine güvenilmiş olması, takiplerin bir kısmının tam olmaması gibi bazı eksik tarafları olduğu bilinmeli.
YORUM
Erken çocukluk dönemi enfeksiyonları ve aşılarının alerjik hastalıklarla ilişkisi konusunda farklı bulgular ve görüşler var.
Bu teorilerden birine göre, aşılar tabii enfeksiyonları önleyerek, vücudun mikroplara farklı şekilde maruz kalmasına yol açarak veya tabii mikrop florasını bozarak alerjik hastalıkların ortaya çıkmasına zemin hazırlıyor. Buna zıt bir görüş ise, aşıların alerjik hastalıkları önlediğini ileri sürüyor.
Her ne kadar bu araştırma, erken çocukluk dönemi enfeksiyonları ve bu dönem aşılarının alerjik hastalık riskini artırdığını gösterse de, bu ilişkinin bundan sonra da tartışılmaya devam edeceğine hiç şüphe yok.
Bu sonuçların tüm çocuklar için geçerli olduğu ileri sürmek mümkün değil diyen araştırmanın sorumlusu Dr. Thompson özetle şunları söylüyor:
BİR: Bu bulgular kesin bir sebep-sonuç ilişkisini göstermiyor, bu sadece istatistiki bir ilişki. (Katılıyorum).
İKİ: Bu araştırmaya dayanarak çocukluk çağı aşılarından vazgeçmek tabii ki söz konusu değil. (Katılıyorum).
ÜÇ: Hayatlarının ilk yıllarında gastro-enterit geçiren çocuklar astım bakımından daha dikkatle izlenmelerinde fayda olabilir. (Katılıyorum).
DÖRT: Çocuk felci ve rota virüs aşıları alerjik hastalıkların gelişimini önleyebilir. (Katılmıyorum).
Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta
