Beslenme büyüme ve gelişme için gerekli besin öğelerinin dengeli olarak alınabilmesi ve kullanılabilmesidir. Beslenme ile sağlık durumu arasında karşılıklı bir etkileşim vardır.
Beslenmesi iyi olmayan çocukta bağışıklık sistemi etkilenmekte, hastalıklara karşı yatkınlık oluşmakta, her hastalık sonrasında beslenme biraz daha bozulabilmekte, büyüme ve gelişme beklenilen düzeyde olmamaktadır. Anne sütü yeterli ise ilk 6 ayda bebeğin tüm ihtiyaçlarını tek başına karşılayabilmektedir.
Anne sütü yeterliliği nasıl anlaşılır?
Bebeğin doyduğunun en iyi göstergesi yeterli kilo almasıdır. İlk 6 ay içinde 150-200gr. yada her ay 600-800gr. kilo alımı anne sütünün yeterli olduğunu gösterir. Bunun dışında bebeğin günde 5-6 kez altını ıslatması, günde 1-2 kez kakasını yapması anne sütünün yeterliliği konusunda bize fikir verir. Diğer yandan anne sütünün yetersiz olduğu durumlarda , bebek aç kaldığında kan şekeri düzeyinin düşmesine bağlı olarak bebek uyuklayabilir ve ağlamayabilir. Bu sakin görünüm yanlışlıkla bebeğin doyduğu izlenimini verebilir. Bu nedenle bebeğin kilo alımı ilk 1 yaşta yakından izlenmelidir.
Anne sütünün bol olması için neler yapılmalıdır?
Anne sütünün salgılanmasına etki eden 3 ana faktör vardır.
– bebeğin sık sık emzirilmesi
– annenin beslenmesi ve sıvı alımı
– annenin ruhsal durumu
Sütün bol olmasını sağlayan en önemli faktör bebeğin emmesidir. Bebek doğumdan
Sonra en kısa sürede( en geç yarım saat içerisinde) emzirilmeye başlanmalıdır. Bebeğin emmeye en istekli olduğu bu dönem geçirilirse bebek uzunca bir süre emmeye isteksizlik gösterecek ve ilk emzirme gecikecektir. Süt gelmese bile erkenden emzirilmelidir. Bu, refleksin oluşmasını ve sütün salgılanmasını başlatacaktır. Takip eden süreçte ise bebek anne memesini her aradığında gece ve gündüz sık sık emzirilmelidir. Annenin emzirme döneminde estetik kaygı ile yada kilo verme amacıyla diyet uygulaması süt oluşumunu azaltacaktır. Anneden bu dönemde beklenen aşırı beslenme olmayıp, günlük ihtiyaçlarının biraz üzerinde beslenmesidir. Halk arasında süt salgısını arttırdığı savunulan bir çok besin maddesinin böyle bir etkisi bilinmemektedir. Bu nedenle anne, emzirme döneminde diyet yapmamalı, her gün tüm besin gruplarından düzenli olarak yemeli, ortalama 4 litre kadar sıvı tüketmeli, aşırı miktarda çay ve kahve tüketmemeli, sigara kullanmamalıdır. Diğer önemli faktör annenin ruhsal durumudur. Stres, tartışma, yorgunluk anne sütünü olumsuz etkilemektedir.
Anne sütünün emzirme süreleri ve aralıkları nasıl olmalıdır?
Bebekler bir öğünde alacakları anne sütünün %50’sini ilk 1-2 dakikada, %90’nını ise ilk 5 dakikada emerler. Ortalama emzirme süresi 15-30 dakika arasındadır. Bebek sabit zaman aralıkları ile değil, istedikçe emzirmeye çalışılmalıdır. Bu süre 30 dakika ile 3 saat arasında değişmekte olup beslenme aralıklarının 3 saati aşmamasına özen gösterilmelidir.
Anne sütünü nasıl saklayabilirim?
Özellikle çalışan anneler el veya pompa yardımı ile sağdıkları sütü steril kaplara aktararak evde olmadığı saatlerde bebeklerine verilmesini sağlayabilir. Bu amaçla sağılan anne sütü:
Oda sıcaklığında 4-6 saat
Buzdolabında 24 saat
Buzdolabının buzluğunda 4 hafta
Derin dondurucuda 6 ay saklanabilir
Ek gıdaların verilme sırası nasıl olmalıdır?
Anne sütü yeterli ise 6. aya kadar ek gıda verilmemelidir. Anne sütü yeterli değil yada yok ise 4.aydan sonra hekim önerisi doğrultusunda ek gıdalara başlanabilir