Tiroid Hormonu ve Tiroit Hormonunun Görevleri

Tiroid Hormonu, Tiroit Hormonları Görevleri

Vücudumuzdaki tüm hücreler tiroit hormonlarından etkilen­mektedir. İnsanın anne karnındayken gelişimi, doğduktan sonra büyümesi ve tüm metabolizma faaliyet­leri tiroit hormon tarafından kontrol edilmektedir. Tiroit hormonlarının vücudumuzda etki­lemediği organ veya hücre yok gibidir. Kalp hızı, kan kolesterol düze yi, vücut ağırlığı, kas­ların güçlü olması, adet düzeni, cilt ve tırnaklar, kemikler, sek organları, beyin ve psikolojik du­rum tiroit hormonlarından etkilenmektedir. Tiroi hormonlarının önemli görev­lerinden bazıları aşağıda daha detaylı olarak verilmiştir:

a) Tiroit hormonları metabolizmamızı hızlandırır:

Tiroit hormonları­nın en önemli görevlerinden birisi bazal metabolizma denileı istirahat halindeyken harca­nan kalorileri ayarlaması ve enerji üretimini sağlaması dır. Bu sayede vücudu­muzun ısısı ayarlanır ve belirli bir düzeyde tutulur. Bu ıs oluşması olayı aldığımız oksi­jenin yakılması sırasında oluşur. Görüldüğü gibi tiro it bezi vücudumuzu bir soba gibi ısıtmakta­dır. Tiroit bezi az çalışırsa vücut ısısı dü şer ve üşürüz. Bunun tersine çok çalışırsa meta­bolizma hızlanarak kendimizi sıcak hissederiz ve sıcak yerlerden kaçarız.

b) Tiroit hormonlarının kan yağları üzerine etkisi:

Tiroit hormon­larının fazla salgılanması kan yağlarının yani kolesterol ve trigli şerit dediğimiz yağların yakıl­masını artırır ve kan düzeylerinde azalma yapar. Tiroit hormonlarının az salgılandığı durum­da (hipotiroidi) metabolizma yavaşladığın dan kan yağları fazla yakılamaz ve kan­da birikir. Sonuçta kandaki kolesterol ve trig liserit isimli yağlar çok yükselir. Bu ne­denle kan yağlan yüksek kişilerde mutlak; tiroit hormon tetkikleri yapılmalı ve tiroit bezinin az çalış­ması gibi bir durum olu] olmadığı araştırılmalıdır. Kan yağlarını yüksel­ten diğer bir hastalık da şeker hasta lığıdır.

c) Karbonhidrat metabolizmasına et­kisi:

Tiroit hormonlarının ekmek, şeker ve nişasta gibi karbon­hidratların yakılmalar ve böylece enerji üretilmesinde önemli görevleri vardır. Kan­daki şekerin insülin hormonu sayesinde hücrelere girmesine tiroit hormonla­rı yardımcı olur. Kanda şeker azaldığında ise tiroit hormonları karaciğerden kana şeker salınması­nı artırarak kan şekerinin daha fazla düşmesini önler.

d) Tiroit hormonları­nın büyüme ve boy üzerine etkisi:

Çocukların büyümesi için kan­da tiroit hormonlarının yeterli miktarda olması gerekir. Tiroit hormonu az salgıla­nan çocuklarda büyümede gerilik, boy kısalığı veya cücelik oluşur.

e) Beyin geli­şimi ve anne karnındaki bebeğin büyümesi tiroit hormonlarına bağlıdır:

Anne karnın­daki bebeğin beyin gelişimi, anneden göbek kordonuyla gelen tiroit hormonları­na bağlıdır. Eğer annede tiroit yetmezliği varsa bebeğe az hormon gelir ve bebeğin beyin gelişi­mi iyi olmaz; zekâ geriliği ortaya çıkar. Bu nedenle gebeliğin ilk aylarında tiroit hormon tetkiki yapı­larak (sadece TSH hormonu ölçmek yeterlidir) tiroit hormon azlığı olup olma­dığı araştırılmalıdır. Beyin dışındaki diğer organların gelişimi için de vücut­ta tiroit hormonlarının yeterince bulunması gerekir.

f) Tiroit hormonları iş­tah ve vücut ağırlığını kontrol eder:

Tiroit hormonları­nın az salgılanması veya fazla salgılanması iştah ve vücut ağırlığında değişiklikler meyda­na getirir. Tiroit hormonlarının az olması iştahı azaltarak az gıda alınmasına neden olur­ken, fazla olması iştahı artırarak aşırı yemek yenmesine yol açar. Kiloda görülen deği­şiklikler ise tiroit hormonlarının bazal metabolizma hızını etkilemesinden kaynaklanmak­tadır. Hipotiroidi denilen tiroit bezinin az çalışması durumunda önceki kilo­ya göre % 15-30 oranında kilo alma, hipertiroidi denilen tiroit hormonlarının fazla salgılan­ması durumunda ise önceki kiloya göre % 15-oranında kilo kaybı söz konusu­dur. İlaçlarla tedavi yaptığımız hipertiroidili hastalarda yaklaşık 1-2 ay sonra hastala­rın kilo almaya başladığını görürüz. Hipertiroidi durumunda bazal metabolizma hızı fazla­dır ve aşırı oksijen tüketimi vardır. Bazal metabolizma hızındaki bu değişiklikler karbonhidrat ve yağ metabo­lizmasını da etkileyerek kan yağları düzeylerinde değişiklikler yapmaktadır. Tiroit hormonları vücu­dumuzda yağ yapım hızını ve yağ yakılmasını etkilemektedir. Karaciğer ve yağ dokusunda bulunan ve yağ yapımını sağlayan enzimler tiroit hormon­larından etkilenmektedirler.

g) Tiroit hormonları görmeyi ve gözün retina bölge­sinin gelişimini sağlar: Yapılan bilimsel çalışmalar, tiroit hormonları­nın gözün retina adı verilen ve görmemizi sağlayan bölgesinin gelişiminde önemli rol oynar. Tiroit be­zi az çalışan sıçanlarda gözün retina bölümünün iyi oluşmadığını gözlenir.