Diabet Nedir ?

Diabet, pankreasın yeterli insülin üretmemesi ya da üretilen, insülinin görevini yapamaması sonucunda, besinlerle vücuda alınanan glukozun kullanılamaması ve kan şekerinin hızla yükselmesi olarak bilinen hastalık tablosudur.
Diabet, tüm dünyada ve ülkemizde her yaş, cins ve ırktan milyonlarca kişiyi etkileyen çok sık görülen bir durumdur.
40 yaşın üzerinde, aşırı kilolu veya ailesinde diabet bulunan kişiler bu hastalığa yakalanma yönünden daha fazla risk altındadır.
Diabetin ortaya çıkmasını şişmanlık, gebelik, kalıtım, uzun süre diüretik vb ilaçların kullanımı, fiziksel ve psikolojik travmalar, bazı pankreas hastalıkları (pankreas tümörleri,pankreatit) gibi nedenler kolaylaştırır.

Diabetin kaç tipi mevcuttur ?
Diabetin başlıca iki tipi bulunur ve açlık kan şekeri (AKŞ), Oral glukoz tolerans testivb tanı yöntemleri ile tanı konur.ve klinik sınıflamalar yapılır.
Pratikte diabet ;

TİP 1Diabet
Pankreastan insülin salgısının olmadığı ve bu nedenle dışarıdan insülin verilmesinin zorunlu olduğu tiptir.Daha çok 30 yaşın altındaki kişilerde ,bebeklerde ve çocuklarda görülür.
İnsülin miktarı kişinin alması gereken besinlere ve egzersiz programına göre ayarlanır.Erken yaşta tespit edilir ve mutlaka kontrol ile insülin dozu ve beslenme düzeni ayarlanmalıdır.

TİP 2 Diabet
Pankreasın çeşitli nedenlerle yeterli insülin üretemediği veya etkisini doğru göstermediği diabet tipidir.Tip II diabetiklerin çoğunluğu40 yaş üzerinde,aşırı kilolu ve fiziksel aktivitesi düşük olan bireylerdir.
Tip II diabettin tedavisinde beslenmenin planlanarak bireye göre düzenlenmesi ve fiziksel aktivitenin arttırılarak bireyin kilo vermesi önemli rol oynar.
Bireyler mutlaka bir dahiliye veya endokrin uzmanı tarafından takip edilmeli diyet ve fiziksel aktivitenin yeterli olmadığı yada iyi uygulanmadığı durumlarda tedaviye diabetik ilaçların önerilmesi veya insülin tedavisine başlanması gerekebilir.

Diabet nasıl tedavi edilir?

-Tıbbi beslenme tedavisi,
-Fiziksel egzersiz,
-Eğitim,
-Bir uzman denetiminde ilaç veya insülin tedavisi
uygulanır.Diabet tanısı konan hastalar için tıbbi beslenme tedavisi ve bu tedavini eğitimi hayati önem taşımaktadır.Eğer birey bu tedaviye uyum sağlayıp devam ederse birtakım gelişebilecek komplikasyonlar minumuma iner.

Diabet tedavisinin hedefleri :
•Kan şekeri ve yağlarını istenilen sınırlar içinde tutmak
•İdeal ağırlığa ulaşmak ve bu ağırlığı koruyabilmek
•Sağlıklı beslenme ,düzenli eğzersiz ve önerilen sıklıkta sağlık kontrollerini yaptırarak diabetin yol açabileceği sağlık sorularını en aza indirmek

Diabet tedavisi uygun beslenme ve egzersiz ile birlikte ,gerekli durumlarda ilaç veya insülin kullanımını gerektirir.

Diabette tıbbi beslenme tedavisi nasıl olmalıdır ve ilkeleri nelerdir?
Diabetik birey mutlaka bir diyetisyene ( beslenme ve diyet uzmanına) danışarak konu hakkında bilgi ve eğitim almalıdır.
İlk görüşmede mutlaka kan değerleri ( AKŞ , TKŞ , kolesterol profili vb ) tedavinin başlamasında yol gösterici olmalıdır.
Bireyin yeme alışkanlıkları iş ve sosyal çevresi, fiziksel aktivitesine göre planlama yapılmalıdır.

“Tıbbi beslenme tedavisinde “

1- Bireyin tedavisi ve günlük kalori ihtiyacı saptanıp 3 ana ,2veya 3 ara öğüne bölünerek az ve sık aralıklarla beslenilmelidir.
Diabetik bireyin günlük diyetinde alacağı enerji yaşına ,cinsiyetine ve fiziksel aktivite düzeyine uygun olmalıdır
2- Günlük enerji gereksinmesinin yarısından fazlası karbonhidratlardan gelmeli ; bunun da önemli bir kısmını posa içeriği yüksek besinlerden oluşturmalıdır.

Diabetikler için kompleks karbonhidrat olan nişastalı besinler neden önemlidir?