Akut (Ani Gelişen) Bronşit

Bronşit, bronşların inflamasyon(iltihaplanması)’dır. Akut(ani gelişen) veya kronik(sürekli) olarak seyreder.

Akut(ani gelişen) bronşit

Bronşların akut(ani gelişen) inflamasyon(iltihaplanması)dır.

Etyoloji: Sigara kullanımı, irritan(tahriş yaratmak için kullanılan bir madde) gazların solunması, çeşitli bakteri ve virüsler hastalığın gelişiminde etkilidir.

Belirti ve Bulgular:

• Öksürük
• Balgam
• Ateş
• Hemoptizi(solunum yollarından gelen kanın ağızdan çıkması)
• Göğüste yanma
• Hırıltılı solunum vardır.

Belirtiler, etken ortadan kaldırılmadıkça devam eder ve komplikasyon olarak daha ağır tablolar ortaya çıkar. Kronik bronşit, amfizem ve bronşektazi gibi.

Örneğin, sigara içenlerde, sigara içilmesine devam edilmesi, çeşitli irritan gazların etkisinde kalınmaya devam edilmesi ya da enfeksiyonun tedavi edilmemesi, soğuk kış ayları hastalığı şiddetlendirir.

Tanı: Fizik muayene, iyi alınmış anamnez(semptonların ve olayların kaydedilmesi) ve tanıyı kesinleştirmek için akciğer grafileri çekilir. Gerekirse bronş mukozasındaki değişimleri gözlemek amacıyla bronkografi ve bronkoskopiden de yararlanılır.

Tedavi: Bronşitin tedavisinde diğer hastalıklarda olduğu gibi hastanın bilgilendirilmesi önemlidir.

Örneğin, sigara içenlerde sigaranın bronşlardaki silier haraketleri durdurduğunu, bronşların kendini temizleme yeteneğini azalttığını hatta yok ettiğini, bunun da akciğerde daha ciddi problemlerin ortaya çıkmasına neden olacağını hastaya iyice anlatmak, iyi bir eğitim vermek gerekir.

1. Hastalara istirahat önerilir.
2. Bol sıvı alınması sağlanmalıdır.
3. Bulunduğu odanın nemlendirilmesi gerekir.
4. Enfeksiyonu eredike etmek için antibiyotikler kullanılır.
5. Balgam çıkarmayı kolaylaştırmak için mukolitikler verilir.
6. Balgamın dışarı atılması için ekspetoranlar verilir.

Öksürük için uygun egzersizler öğretilerek öksürme kolaylaştırılır. Öksürük engellenmez, aksine teşvik edilir. Çünkü biriken sekresyon, ancak öksürükle dışarı atılır.

Kronik bronşit

Akut bronşit tablosu iki yıl tekrarlıyor ve en az üç ay devam ediyorsa, tabloya artık kronik bronşit denir.

Etyoloji: Kronik bronşitin oluşmasında en önemli etkenler sigara içilmesi, irritan gazların etkisinde uzun süre kalınması, alerjik ajanların varlığı ve sık geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonularıdır.

Yukarıda sayılan etkenler sonucunda siliaların fonksiyonu azalır, müküs salınımı artar, bronşioller hasara uğrar. Bu hasar sonucunda makrofaj özellikleri ve yabancı maddeleri yok etme yetenekleri kaybolur. Böylece enfeksiyonlara yatkınlık artar ve hastalar, sık sık solunum yolu enfeksiyonu geçirirler.

Hastalık tedavi edilmezse akciğerlerde geri dönüşümü olmayan değişiklikler olur ve bu değişimler, ciddi akciğer hastalıklarının gelişimine neden olur. Amfizem, bronşektazi gibi.

Belirti ve Bulgular:

• Kış aylarında sabah öksürük ve balgam
• Efor dispnesi
• Siyanoz(Morarma)
• Solunum güçlüğü
• Ateş vardır.

Komplikasyonlar: Amfizem, bronşektazidir.

Tanı: Akciğer grafilleri, tam kan sayımı ve kan gazlarının değerlendirilmesiyle konulur.

Tedavi: Artan sekresyonun(salgılama) atılması için ekspektoranlar verilir.

Bronşlarda daralma, spazm varsa bronkodilatörler (bronş açıcılar, genişleticiler) verilir.

Tekrarlayan enfeksiyonlar için antibiyotikler verilir.

Bol sıvı verilir.

Bulunduğu ve yattığı ortam nemlendirilmelidir.

Sigara içilmemesi önerilir, bu konuda gerekli eğitim verilir.

Tedavide akut bronşitte uygulanan tedavi ilkeleri geçerlidir.