Gıda Etiketlerinde Yeni Düzenleme

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, gıda etiketlerinin üzerinde yer alacak bilgilerin kapsamını genişletiyor.

Konuyla ilgili tebliğde yapılması planlanan değişiklikle etiketler üzerinde, porsiyon büyüklüğü ve porsiyonun besin ihtiyacını karşılama oranı gösterilecek. İlgili kesimlerin görüşüne açılan tebliğ taslağıyla “besin ögesi”, “beslenme beyanı”, “beslenme referans değeri”, “çoklu doymamış yağ asitleri”, “lif”, “sağlık beyanı”, “prebiyotik” ve “probiyotik bakteri” tanımları değiştiriliyor. Tebliğden başlıklar şöyle…

Lifin kapsamı genişletildi
– Protein, karbonhidrat, yağ, lif, sodyum, mikro besin ögesi olan vitamin ve mineraller, “besin ögesi” olarak etikette gösterilebilecek.
– Gıdalarda yer alabilecek “lif”in kapsamı genişletildi. “Yenilebilir sentetik karbonhidrat polimerleri” lif kapsamına alındı.
– Taslağa göre, gıdaların etiketinde, anne sütüne eşdeğer olduğunu bildiren veya ürünü anne sütü ile kıyaslayan beyanlar yer almayacak.
– Taslağa göre, gıdaların etiketinde, sadece tebliğde yer alan beslenme beyanları, yine tebliğde verilen koşullara uygun olmak kaydı ile yer alabilecek. Ancak belirlenen koşullar takviye edici gıdalar için geçerli olmayacak.
– Bileşimindeki alkol miktarı hacmen yüzde 1.2’yi geçen içeceklerde, yalnızca alkol veya enerji miktarlarının azaltılmasına ilişkin beyan yapılabilecek.
– Bir gıda, beslenme beyanı yapabilme koşullarını doğal bileşiminde bulunan bir besin ögesi veya diğer öge ile karşılıyorsa, “doğal olarak/doğal” ifadesi eklenebilecek.
– Beslenme beyanında enerji, besin ögeleri, diğer ögeler için kullanılabilecek ifadeler belirlendi. “Yağsız” beyanı yapılan gıdaların etiketinde gıdanın yağ miktarında ne kadar azalma olduğunu ifade eden “Yüzde 8 yağsız” gibi beyanlar yer alamayacak.

50 gram ekmek tam bir porsiyon
Sağlık beyanı yapılan gıdanın porsiyonunun büyüklüğü ve beyana esas olan bileşenin bir porsiyondaki miktarı etiket üzerinde belirtilecek. Bazı ürünlerde bir porsiyon büyüklüklüğü şöyle:
– 30 gram bisküvi
– 50 gram ekmek
– Kurabiyenin 25 gramı
– Pirinç, bulgur, makarna ve eriştenin 60 gramı
– Alkolsüz içeceklerin 250 mililitresi
– Çay, kahve, salepte 200 mililitre
– 200 mililitre yoğurt
– 60 gram beyaz peynir
– 100 mililitre dondurma
– Yumurtanın tanesi
– Köfte, döner/90 gram

Alkolün ne kadar azaltıldığı yazılacak
Türkiye Gıda İşverenleri Sendikası Başkanı Necdet Buzbaş tebliğ taslağını yorumladı:

Neden bu değişikliğe gidiliyor?
Tüketicinin bilinçlenmesine yönelik bir etiketleme çalışması yapılmak isteniyor.

Tebliğde yer alan ‘yenilebilir sentetik karbonhidrat polimerleri’ ne anlama geliyor, gıdalarda kullanılması sağlıklı mı?
Selülozun sentetik türevleri olan bu madde, daha çok ilaç sektöründe kullanılır. Bu ürünler, doğal yollardan karşılanması zor olan doğal lif ihtiyacının daha kolay karşılanmasını sağlar.

Takviye edici gıdalar, neden etiketinde beslenme beyanı bulunma zorunlulluğu bulunan gıdalar kapsamı dışında tutulmuş?
Takviye edici gıdaların etiket kurallarını Sağlık Bakanlığı belirliyor.

Bileşimindeki alkol miktarı hacmen yüzde 1.2’yi geçen içeceklerde, yalnızca alkol veya enerji miktarlarının azaltılmasına ilişkin beyan yapılabilecek olması ne demek?
Bu kapsamdaki içecekler, alkol ilave edilmiş içecekler. Taslak, ilave alkolle üretilen içeceklerde alkol oranının ne kadar azaltıldığının bildirilmesini zorunlu kılıyor. ‘Alkolü azaltılmıştır’ ifadesi yerine ‘alkolü yüzde 50 azaltılmıştır’ yazılsın isteniyor.

Gıdanın yağ miktarında ne kadar azalma olduğunu ifade eden ‘yüzde 8 yağsız’ gibi beyanlar neden kaldırılıyor?
Piyasada yağ değeri örneğin yüzde 50 düşürülen ürünler, “light” ürünler. Oysa gıda kodeksine göre, bir ürünün yağsız olarak kabul edilmesi için yağ oranını yüzde 1-2 gibi bir yüzdenin altına düşürülmesi şart. Bakanlık bu madde ile gıdaların yağ sınıflamasını yağlı ve yağsız olarak iki kategoride sınırlamış. Keyfi uygulamalarla piyasadaki ürün kalitesinin bozulması engellenmek isteniyor.

Gıdaların porsiyon büyüklüğünün etikete yazılması tüketiciye ne kazandıracak?
Tüketicinin gıdaları bu porsiyon değerlerine göre tüketme alışkanlığını kazanması isteniyor. Bu uygulama özellikle Avrupa Birliği bölgesinde kullanılıyor.
Milliyet