Hiper Tansiyonun Etkileri, Yüksek Tansiyonun Sonuçları ve Zararları
Atardamarlar da dahil, vücudumuzdaki tüm organ ve yapıların, büyük bir güç rezervleri vardır. Kalbimizin ve akciğerlerimizin, dört kilometrelik bir koşu sırasında, oda içindeki yürüyüşe oranla nasıl büyük bir çaba gösterdiklerini düşünürsek, bu rezervlerin ne demek olduğunu anlarız. Başka bir örneği de vücudumuzun başka bir bölümünden verelim, sadece yarım böbrek, gerektiğinde iki tam böbreğin işlevini üstlenerek, vücudun tüm artıklarını sidik yoluyla dışarı atabilir. Aynı şekilde, atardamarlarımız da örneğin bir yarış ya da aşırı heyecan sırasında, kan basıncında meydana gelen aşırı yükselmeye dayanabilir. Zira bu gelişme, çok kısa bir süre için geçerlidir. Uzun vadeli olmadığından, ne atardamarlarda, ne de öteki organlar üzerinde kalıcı bir etki bırakmaz. Aslında atletler, günlük yaşamlarında öteki insanlara oranla daha düşük bir kan basıncına sahiptirler ve yüksek tansiyon hastalığına yakalanma olasılıkları başkalarına göre çok azdır.
Ama eğer kan başmandaki yükseliş geçici değil de sürekli ise, yani aylarca hatta yıllarca sürerse, atardamarlar tüm direnme rezervlerini tüketmiş olur ve zaman içinde eğer kişi yüksek tansiyon tedavisi görmezse, bu damarlarda büyük tahribat meydana gelir. Büyük damarlarda, bu tahribat, “atheroma” şeklinde kendini gösterir. Atheromada, önce damarın iç yüzünde yağlı maddeler birikir. Zamanla bu yağlı maddeler ayrışarak, yerlerinde sert bir bölge bırakır. Bu bölgelerde de kan pıhtıları oluşur.
Herhangi bir damarı tıkayan pıhtıya “thrombus”, damarın tıkanmasıyla ortaya çıkan rahatsızlığa da “thrombosis” denir. Şu nokta çok önemlidir: Her insanda, yaşın ilerlemesiyle birlikte, atheroma görülür. Ancak, yüksek tansiyon, sigara tiryakiliği gibi öteki bazı etkenlerle de birleşince gelişimi hızlandırır ve hastalığın erken yaşlarda ortaya çıkmasına neden olur.Kimi zaman, küçük bir kan pıhtısı, atheroma bölgesinden koparak damar içinde yol alır. O damarın daha ince iki kola ayrıldığı noktaya geldiğinde, eğer kollardan birine giremeyecek kadar büyükse, bir tanesinin önünde kalır ve yolu tıkar. Böylece, vücudun ilgili bölümüne kan gitmesi engellenmiş olur. Eğer sözkonusu bölüm beyinse, örneğin konuşma yeteneğinin yitirilmesi gibi bazı işlev bozuklukları ortaya çıkabilir.Atheromanın, özellikle yüksek tansiyon hastalarında görülen bir başka sakıncası da, “anevrizma” oluşumudur. Özellikle kalp ana atardamarında görülen anevrizmada, damar duvarı zayıflar ve genişler. Damarın dışına doğru kese şeklinde bir oluşum meydana gelir. Bu kese, zamanla, damarın sağlam yerlerini de etkisi altına alır. Uygun koşullar altında yapılacak bir cerrahi müdahale ile, anevrizma gösteren damarlar alınarak, yerlerine değişik uzunluklardaki yapay damarlar takılır.