Aile planlaması

Aile planlaması, istenildiği zaman istenildiği kadar çocuk

sahibi olunabilmesidir. Her ailenin istediği kadar çocuk sahibi olması hakkı

vardır, ancak sık aralıklarla olan gebeliklerde anne sağlığı ciddi olarak zarar

görmekte, anne karnındaki bebek gelişimi etkilenmekte, sakatlık oranı, anne ve

bebek ölüm riski artmaktadır.

Günümüzde hem kadınlar, hem de erkekler için geliştirilmiş, son derece

güvenilir ve etkili metodlar mevcuttur. Gelişen modern tıp her bireyin kendi

ihtiyacına yönelik çok değişik yöntemler sunmaktadır. Buna rağmen dünyada ve

ülkemizde çiftlerin oldukça büyük bir kısmı hala geleneksel, etkinliği ve

güvenilirliği son derece düşük, sağlık açısından son derece sakıncalı

yöntemlerle doğum kontrolü uygulamaya çalışmaktadır. Bu duruma neden olan faktör

maalesef çiftlerin doğum kontrolü hakkında yeterli bilgiye sahip olmamaları ve

kulaktan dolma yanlış bilgilerle korunmaya çalışmalarıdır.

Kadınların iş hayatında daha fazla etkin rol alması, çiftlerin çocuk sahibi

olma isteklerini azaltmakta veya bu kararı vermeyi bir süre ertelemelerine sebep

olmaktadır. Etkili bir doğum kontrol yöntemi uygulanmadığında sonuç ne yazık ki

istenmeyen bir gebelik ve kürtajdır.

Burada amaç, çiftleri doğum kontrolü hakkında bilgilendirmek, onlara en

uygun yöntemi seçmeleri konusunda yardımcı olabilmek ve akıllarına takılan

soruları cevaplamaya çalışmaktır.

Aile planlamasının amaçları:

– Anne sağlığını korumak ve anne ölümlerini

önlemek

– Sağlıklı bebeklerin doğmasını sağlamak

– İstenmeyen

gebelikleri önlemek

– Riskli gebeliklerin oluşmasını önlemek

–

Çiftler arasında daha mutlu ve sağlıklı cinsel hayat sağlamak

– Bireyleri

ve aileleri bu konuda eğitmek

Aile planlaması yöntemleri

İdeal bir doğum kontrol yöntemi;gebeliği kesin önlemeli,sağlığa zarar

vermemeli, kolay uygulanabilir olmalı ve maliyeti düşük olmalıdır.

Doğum kontrol yöntemleri kalıcı olmayan ( geçici) ve kalıcı ( geri dönüşü

olmayan) yöntemler olarak 2 sınıfa ayrılır. Hangi doğum kontrol yönteminin size

uygun olduğunu belirlerken mutlaka doktora başvurunuz. Yaşam tarzınız, sağlık

durumunuz, üreme organlarınızın yapısı ve sizin tıbbi öykünüz beraberce

değerlendirilerek sizin için en uygun doğum kontrol yöntemi

belirlenecektir.

A- Kalıcı olmayan (geri

dönebilen) yöntemler: Etkili ancak kalıcı olmayan, bırakıldığı yada

kullanılmadığı takdirde etkisi hemen sona eren ve üreme yeteneğine herhangi bir

zararı olmayan yöntemlerdir.

B-

*Doğum kontrol hapları,

*Kola takılan patch

*Koruyucu iğneler (1 aylık-3 aylık),

*Ertesi gün hapları,

*Koruyucu çubuklar (implant-implanon),

*Rahim içi araçlar (spiral),

*Prezervatif (kondom-kılıf),

*Femidom ( kadınlar için prezervatif)

*Diafram-spermisitler,

B- Kalıcı olan ( geri dönüşü olmayan ) yöntemler: Artık

bebek sahibi olmayı kesinlikle düşünmüyorsanız en uygun yöntem tüplerin

bağlanmasıdır.

*Kadınlarda tüplerin (yumurta kanalları) bağlanması

*Erkekte sperm kanallarının bağlanması (vazektomi)

Op. Dr. H.Yeşim YERÇOK

Kadın Hastalıkları ve Doğum