Kuş Gribi

TAVUK VEBASI, AVİAN INFLUENZA, İNFLUENZA A VIRUS ENFECTION, PESTE AVIARE olarak da bilinen hastalık. İnfluenza A H5N1 virüsü, esasen kuşlarda bulunan influenza A tipi bir grip virusudur ve insanların grip virüsüyle bir alakası yoktur.
ETKİLENEN TÜRLER: Tavuk, hindi, bıldırcın, sülün, kaz, ördek, beç tavuğu, martı, atlantik martısı,bıldırcın, papağan, şahin, ispinoz gibi kanatlı türleri en duyarlı türlerdir. İnfeksiyonun ülkeler arasında yayılmasında en önemli vasıta su kuşları ve diğer göçmen kuşları olarak belirtilebilir. İnfeksiyonun yayılmasında temel potansiyel hayvanlar Ekzotik göçmen kuşları, Su kuşları, Vahşi kuşlar ve hindilerdir. Avian İnfluenza (Kuş Gribi) hayvanlardan insanlara da bulaşabilmektedir.
KUŞLAR ARASINDAKİ BULAŞMA YOLLARI: Özellikle vahşi kuşlarla teması olmuş kuşlara sindirim, solunum, deri ve konjuktiva yoluyla ve temasla bulaşmaktadır.Direk temas önemli bir yoldur. Hasta hayvanın ağız-burun akıntıları,gözyaşı, dışkılarında bol miktarda virus vardır ve dışarı saçılır. Bunla temas eden diğer kuşlar hastalığa yakalanır. Hayvan ölmezse aylarca virus yaymaya devam edebilir. Hastalık kuşlardan, gübre, kanatlı yan ürünleri, virusle bulaşmış elbiseler, ayakkabılar, yem, su, bakıcılar, araç, gereçler ile de mekanik (temas) yolla da geçebilir. Çiftliklere mal getiren nakil araçları vasıtası ile ile bir bölgeden, diğer bölgeye, bir kümesten diğer kümese rahatlıkla bulaşabilmektedir. Böcek(karınca vb.), kan emici sinekler, ve kemirgen hayvanlar da hasta hayvandan diğer bir kuşa nakil görevi görebilirler.
İNSANDAN İNSANA GEÇİŞ: H5N1 virüsünün insandan insana geçişi nadirdir. Bununla birlikte tüm influenza virüsleri değişme yeteneğine sahiptir ve bilim adamları H5N1 virüsünün bir gün insandan insana kolayca geçebilme ve insanları kolayca hasta edebileceğine inanmaktadır. Bu virüse karşı insanlarda bağışıklık yoktur ve eğer H5N1 virüsü insandan insana kolayca bulaşma yeteneği kazanırsa tüm dünyada kuş gribi salgınına sebep olabilir. Böyle bir salgının ne zaman meydana gelebileceğini tahmin etmek mümkün değildir. Ancak şu anda devam etmekte olan salgın, muhtemel dünya çapında bir salgına yol açabilme ihtimali nedeniyle çok yakından takip edilmekte ve hazırlık yapılmaktadır.
H5N1 virüsü genellikle insanlarda hastalık yapmaz. Bununla birlikte 1997’de Hong Kong’daki kümes hayvanlarındaki kuş gribi salgını sırasında kuş gribi virüsünün ilk kez kuşlardan insanlara geçtiği görülmüştür. Bu salgında 18 kişi kuş gribi virüsü ile solunum yolu enfeksiyonu geçirmiş ve 8 kişi hayatını kaybetmiştir. Şu anda devam etmekte olan salgında ise Tayland ve Vietnam’da insan vakaları görülmeye devam etmektedir. Bu vakalar içinde ölüm oranı yaklaşık %70’tir. Bu vakaların çoğunun hasta kümes hayvanları ile direkt temas veya bu hayvanların salgılarının bulaştığı yüzeylerle temas sonucu yayılmıştır ancak bununla beraber birkaç insandan insana geçişte rapor edilmiştir.
2005 yılında ise Rusya ve Kazakistan’da salgınlara neden olmuştur. Hastalık, göçmen kuşların göç yollarında bulunan ülkemize, su kuşları aracılığıyla bulaşmıştır. Hastalık önemli tavukçuluk bölgelerinden birisi olan Manyas gölü civarında açık hindi besisinin yapıldığı bir çiftlikte ortaya çıkmıştır.
KORUNMA YOLLARI: Şu anda insanları Asya’da salgın yapmakta olan H5N1 kuş gribinden koruyabilecek bir aşı yoktur. Bununla birlikte bu virüse karşı aşı geliştirme çalışmaları devam etmektedir. Bunun için korunma daha önem kazanmaktadır.
Yabancı ülkelere seyahat edecekler için: A (H5N1) kuş gribi vakalarının bildirildiği ülkelere yolculuk yapacaklar için önlemler: Anahtar öneri:H5N1 kuş enfeksiyonunun görüldüğü bölgelere seyahat edecek kişiler canlı hayvan marketleri, kümes hayvanları ve kümes hayvanları veya diğer hayvanların dışkıları ile kirlenmiş yüzeyler ile temas etmemelidir. Yolculuk yapacak kişiler daha detaylı bilgi almak için WHO ve CDC’nin aşağıdakiwebadreslerinebağlanabilirler.
http://www.who.int/csr/disease/avian_influenza/en/
http://www.cdc.gov/travel/other/precautions_avian_flu_020604.htm
1. Yetkililerce alınan tüm tedbirlere ve uyarılara kesinlikle uyulmalı,genel hijyene dikkat edilmeli, hasta hayvanla direk ve indirek (bulaşık malzeme,insan, araç,ürün vb.) temasın engellenmesi gerekir. Mümkünse sürü ortadan kaldırılmalıdır.
2. Açıkta bulunan tavuk, hindi veya diğer kanatlı hayvanlar acilen kapalı ortamlara taşınmalıdır.
3. Kümesler ve çiftliklere giriş çıkışların tamamıyla kontrollü olması ve sadece izinli kişilerin girmesinin sağlanması, ayrıca şüpheli bölgelerden hammadde, yem cihaz gibi maddelerin girişinin sınırlanması, kümeslere ait bütün hastalık ve ölüm kayıtların detaylı olarak tutulması gerekmektedir.
4. Bakanlık şu anda imha edilen hayvanların tazminatlarını ödemektedir. Bu uygulamanın sürdürülmesi gerekmektedir.
5. Bölgede konulan karantina tedbirleri titizlikle uygulanmalıdır.
6. Manyas ve İzmir kuş cenneti gibi göçmen su kuşlarının önemli uğrak yerleri derhal kontrol altına alınmalı, bu gibi yerlerde av yasağı uygulanmalıdır.
7. Kaynağı belli olmayan, sağlık sertifikası olmayan ev kuşları satın alınmamalıdır.
8. Çiftlikte ve bölgede görülen anormal ölümler ve şüpheli durumlarda derhal yetkililere haber verilmelidir.
9. Yaban hayvanlarının özellikle kuşların avlanmamamlıdır.
10. Ev hayvanların kemirici vd. Vahşi hayvanlarla teması(kuş yakalama vd..) durumlar engellenmelidir. Şu ana kadar muhabbet kuşu,papağanlardan insana geçiş vakası bildirilmemiş olsa da yine de tedbirli olmalıdır.
11. Tavuk-hindi eti ve yumurta vb hastalıklı ürünlerden şu ana kadar insana KUŞ GRİBİ VAKASI geçişi olarak herhangi bir kayıt yoktur. ( DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ RAPORLARINA GÖRE ). Uzmanlara göre, insana hastalık geçirmesi açısından, iyi pişmiş etin şu an için riskli olmadığı söylenmektedir. Ancak şüpheli her hayvan ürününden kuşlara geçiş olduğu unutumamalıdır.