| Eklemlerdeki bağların veya çevresindeki dokuların ani ve ters bir hareket sonucunda gerilmesine ve bazen yırtılmasına burkulma adı verilir. Burkulma en çok ayak ve el bileği eklemlerinde görülür. Burkulan eklemde önce şiddetli ağrı duyulur sonra birkaç saat içinde eklem çevresinde şişlik ve kızarıklık oluşur ama hareket yeteneği tümüyle yitirilmez.
Burkulmadan sonra geçen zamana bağlı olarak üç aşama söz konusudur: İlk aşamada (1ve 3. günler arasında) hasarlı bölgede şişlik ve doku yıkımı oluşur. İkinci aşamada (4-7. günler) bu hasar vücut tarafından onarılır ve bölgede bir nedbe dokusu gelişir. Sekizinci günden sonra başlayan üçüncü aşamada ise hasarlı bölgenin doğal onarım süreçleri tamamlanır. Özellikle spor müsabakalarında burkulmalardan sonra uygun tedavide gecikilir. Bunu başlıca nedeni, sakatlanmaların sık meydana geldiği amatör sporların ve müsabakaların çoğunlukla hafta sonlarına denk gelmesidir. Hafta sonu sakatlanan sporcu, olayın kendiliğinden düzeleceği umuduyla genellikle pazartesi veya salı gününe kadar bekler ve bu nedenle tedavide önem taşıyan ilk günler kaybedilir. Ancak sonraki günlerde ağrı, şişlik, hareket kısıtlanması yakınmaların devam etmesi sonucunda doktora gidilir. Burkulmalardan hemen sonra tedaviye başlanmalıdır. Burkulan bölgenin soğutulması, bandaja alınması ve 1-2 saat kadar yükseğe kaldırılması gibi basit önlemler şişmeyi engeller. Soğutma için buz bulunamadığında bir kova soğuk su da bu işi görebilir. Soğutulan bölgede damarlar büzülünce kan akımı 4 kat azalmaktadır ama soğutma uygulaması her defasında 5-6 dakikadan uzun sürmemeli, her uygulama arasında 7-8 dakika beklenmeli ve uygulamanın toplam süresi 24 saati aşmamalıdır. Aksi takdirde bölgenin metabolizması soğuktan olumsuz etkilenir. Burkulan bölgeninin bandaja alınarak esnek bir şekilde bası uygulanması, hasarlı dokularda kan toplanmasını ve şişmeyi en aza indirir. Bandaj yapılmadan önce bölgeye burkulmalarda kullanılan merhemler sürülmesi de iyileşmeyi hızlandırır. |
