Çocuklara diledikleri gibi davranma özgürlüğünü verseniz, onlarla asla başa çıkamazsınız. Sıkı bir disiplin uygulamaya kalksanız bu kez de çocukların tepkisi çok büyük olur. Peki disiplin konusunda bir orta yol bulunamaz mı? Emin olun, hataların ne olduğunu bilirseniz, hatasız anneliğe bir adım daha yaklaşmış olursunuz.
1- Çocuğu çok fazla övmek ya da onu övgüden yoksun bırakmak Çocuğunuz kirli giyeceklerini ortada bırakmayıp, kirli sepetine koymuştur. Aman efendim, bu ne büyük bir başarı! Çocuğunuz dünyanın en iyi çocuğu. Böyle bir evlada sahip olduğunuz için dünyanın en mutlu annesisiniz. Çocukların yaptıkları sıradan işlerin, harikalar yaratmakla eş anlam taşıması, çok yanlıştır. Çocuk, bundan sonra ne yapsa annesinden övgü almak isteyecektir. Övgü bağımlısı olması, onu ilerde sıkıntıya sokacaktır. Buna karşılık çocuğun gerçekten önemli bir işi başarmasına, annenin pek de itibar etmemesi., küçük yürekte derin bir yara açabilir. Ne yapsa, annesinin gözüne giremeyeceğini düşünerek umutsuzluğa kapılır.
2- Çocuklara ‘küçük yetişkin’ muamelesi yapmak Son yıllarda, çocukların karşısına geçip onlarla ciddi ciddi tartışmalara girişmek moda oldu. Bazı pedagoglara göre, çocuğu yetişkin muamelesi yapmak onun kişiliğini geliştirmesine yardımcı oluyor. Ama bazı pedagoglar da bu tezin tam tersini savunuyorlar. Örneğin çocuğun ‘Terminator’ filmini izlemesine karşı çıkıyorsunuz. Onunla bu konuda hararetli bir tartışmaya girmenizin bir anlamı olmaz. Çocuğa, kendi fikrinizi kabul ettiremezsiniz. Ama, çocuğunuza herhangi bir neden açıklamadan bu filmi izlemesine izin vermeyeceğinizi söyleyebilirsiniz. Aşırı derecede demokratik davranmak, çocukları şımartmaktan başka bir işe yaramayabilir.
3- Belli bir disiplin programına sadık kalmak Çocuklarınıza nasıl bir disiplin uygulayacağınıza karar vermeden önce, çocuğun yaşını değil, kişiliğinin özelliklerini dikkate almalısınız. Ayrıca çocuklara her zaman aynı ceza uygulanırsa, zamanla buna bağışıklık kazanırlar ve cezanın bir anlamı kalmaz. Çocuğa verilecek ceza, yaşına ve kişiliğine uygun olmalı. Şu hatayı yapan çocuğa (yaşı ne olursa olsun) şu ceza verilmeli formülünü lütfen aklınızdan çıkarın. Hata yapan çocuğun yola getirilmesi için her zaman değişik yöntemlere ihtiyaç vardır.
4- Ceza vermekten kaçınmak Aslında disiplinin amacı, çocuğu cezalandırmak değil ona bir şeyler öğretmektir. Fakat çocuğun hatalı davranışlarının bir cezası olmazsa, yaptıklarının hata olduğunu anlayamaz. Bu nedenle, çocuk hatalarının bedelini ceza ile ödemeli. Ama ceza denilince çocuğun canını acıtmak, ondan intikam almak ister gibi davranmak elbette yanlıştır. Diyelim ki çocuğunuzu sofraya çağırdınız ve küçük afacan oyunu bırakıp sofraya gelmedi. Bu durumda ona tekrar tekrar seslenmek ya da tehdit etmek yerine susup beklemek en doğru hareket olur. Çocuğunuz karnı acıkıp sofraya geldiği zaman da yemeğini soğuk soğuk yemek zorunda kalmalı. Cezalandırma yönteminizde çocuğun suçuna uygun ceza seçmeye özen gösterin.
5- Psikolog rolü oynamak Küçük kızınız, erkek kardeşinin oyuncaklarını tekmeleyip, bağıra çağıra kardeşinden nefret ettiğini söylüyor. Siz kızınıza bir psikolog edasıyla sorular soruyorsunuz: ‘Hayatım, ne oldu? Kardeşin sana bir kötülük mü yaptı? Neler hissettiğini bana anlat’ şeklinde konuşmaya kalkışırsanız, hiçbir yere varamazsınız. Çocuklar, annelerini karşılarında olduğundan farklı biri olarak görmekten hiç hoşlanmazlar. Annenin bu yaklaşımı, çocuğun öfkesini daha da artırır. Anne, çocuğunun karşısında kararlı bir tutum içinde olmalılar. Annenin üstünlüğünü fark eden çocuk çaresiz kalıp tutumunu değiştirecektir. |