Kaza anında yapılması gerekenler

Herhangi bir trafik kazasıyla karşılaştığımızda, kazazedeye hemen ilkyardım uygulaması yapmadan önce, mutlaka uygulamamız gereken iki önemli işlem daha vardır. Bunlar:

1. Kendinizin ve ortamın güvenliğini sağlayın. Örneğin; araç sürücüsü olarak trafikte hızlı seyir halindeyken, gidiş yönünüzde tehlikeli bir durumu farkettiyseniz, dörtlülerinizi yakıp hızınızı azaltın ve dikkatli bir şekilde yolun sağına geçin. Aracınızı, kaza yapan aracın içinde bulunduğu tehlike tipine göre (yanmakta olan araç, elektrik direğine çarpma sonucu aracın üzerine yüksek gerilim hatlarının düşmesi, vb.) yeterince uzak ve güvenli bir bölgeye dörtlüleriniz açık kalacak şekilde park ediniz. Ancak aracınızı çok uzağa park ederseniz, ilkyardım yapmak için çok zaman kaybetmiş olursunuz. Sadece aracınızın dörtlülerinin açık kalması yetmez; tehlike uyarıcısı reflektörlerinizle ve varsa sinyalli acil fenerinizle kaza mahallini, seyir halindeki diğer sürücülerin yeni kazalara yol açmaması için koruma altına alın. Çok gerekmedikçe, trafiği tamamen kesintiye uğratmayın.

Yanmakta olan bir araçla karşı karşıyaysanız; aracınızı rüzgarın esme yönüyle tehlike kaynağı arasında olacak şekilde park edin. Kısacası; rüzgarın, yanmakta olan araçtan sıçrayabilecek hiçbir şeyi sizin aracınıza taşımasına izin vermeyin.

Elektrik direğine çarpan bir araçla karşılaştığınızda, araç üzerinde elektrik telleri olup olmadığını dikkatli bir şekilde kontrol etmeniz ve ‘Elektrik Arıza (186)’ya haber vererek, ortamdan elektriği uzaklaştırmanız güvenli bir davranış olacaktır.

Karşı şeritte meydana gelen trafik kazalarında, ilkyardımcı olarak kendimizi korumak çok daha önem kazanır. Bu gibi durumlarda aracınızı güvenli bir yere park etmiş olmanız, tek başına yeterli olmayacaktır. Özellikle trafiğin hızlı seyrettiği ve yoğun olduğu otobanlarda, yolun ortasındaki bariyerleri de gözönüne aldığınızda, karşıdan karşıya geçmenin ne kadar tehlikeli olduğunu düşünebilirsiniz. Hele bir de viyadük üzerindeyseniz, sakın karşıdan karşıya geçmeye kalkışmayın! (Dikkat! Viyadükler arası uçurum tehlikesi)

2. Kaza mahallini hızlıca değerlendirdikten sonra, size en yakın ambulans servisini arayın. Yanınızda işe yarayabileceğine inandığınız başkaları varsa, onlardan da yardım isteyin. Örneğin; bu gönüllü kişilerden ‘seyirci kuru kalabalığın’ kaza mahalline üşüşmesini engellemede, ‘Alo Trafik (154)’ veya ‘Alo Jandarma (156)’yı arattırmada ve güç gerektiren işlemlerde yararlanabilirsiniz. Böyle davranmanız size zaman ve saygınlık kazandıracaktır. Bir ambulans servisinden yardım isterken, kendinizi yeterince tanıtın, olayı, olay yerini, yaralı sayısını ve telefon numaranızı açıklayıcı bir şekilde bildirin.

Kendinizin ve ortamın güvenliğini sağlayıp gerekli yardımları istedikten sonra, kazazedeye ilkyardıma başlayabilirsiniz. Travmalı hastaya ilkyardımda ana kuralımız, hastanın bizim hatalı taşımamızdan kaynaklanan yeni zararlara maruz kalmaması olmalıdır. Bunun için hastayı araçtan çıkarırken baş, boyun ve bel bölgesinin dikey düzlemini korumamız gerekir. Kazazedeyi gerekmedikçe hareket ettirmeyin. Kazazedeye yardımlarınız daima mantıklı bir gerekçeye dayanmalıdır. Örneğin; ciltten dışarıya doğru olan bir kanamayı üzerine sıkıca bastırarak veya kanamanın üst tarafındaki tek kemikli bölgeye turnike uygulayarak durdurmak için çok tereddüt etmeyin. ‘Hastayı karga tulumba taşıma yüzünden birçok kazazede sakat kalıyor veya ölüyor.’