ÇENE EKLEMİ HASTALIĞI VE TEDAVİSİ

Çene hareketlerinizde ağrı ve klik sesi hissediyorsanız bir sorununuz var demektir. Bu sorun daha kötü durumlara yol açmadan erken teşhis ve tedavi edilmelidir. Buradaki ekleme ait hastalıkların tamamen tedavisi zordur ve zaman gerektirmektedir. Bu hastalıklar dişlerinizi gıcırdatmak ve çene kaslarınızı yormak, travma, böcek sokması ve ağzın aşırı açılması gibi pek çok sebebe bağlı olabilir.

Çene ekleminiz sizin için bir sorun mu?

Sorununun kaynağının eklemde olup olmadığını anlamak için:

– Diş sıkma ve diş gıcırtısı var mı?

– Sabahları boyun kaslarınızda ağrı

– Sık sık baş ağrınız olur mu? Ağrınız dişlerinizi sıktığınızda daha kötü hale gelir mi?

– Stres ağrınızı daha kötü bir hale getiriyor mu?

– Ağzınızı açtığınızda çenenizde, patlama, gıcırdama, takılma olur mu?

– Esnerken veya yemek yerken ağzınızı açmanız ağrılı ve güç mü?

– Hiç boynunuzu ,başınızı, çenenizi incittiniz mi?

– Diğer eklemlerinizde problem var mı

– Yemek esnasında ısırırken zorlanır mısınız?

– Zaman zaman dişlerinizin kapanmasında farklılıklar oluyor mu?

– Yemek yerken veya koparırken ön dişlerinizi kullanmanız zor mudur?

– Dişleriniz hassas mı, aşınmış mı, kırık mı veya sallanıyor mu?

Evet cevapları çoksa büyük ihtimalle çene eklemi hastalığına sahip olduğunuzu gösterir..

Çene Hastalıkların Anlaşılması
Çeneniz Nasıl Çalışır
Çene eklemleriniz çene kemiği ve kastan oluşan bir komplekstir. Her bir bölüm çene ekleminizin uyum içinde sorun çıkarmadan çalışmasında rol oynar. Kas gevşediğinde, dengelendiğinde her iki çene ekleminiz rahatça açılıp kapanır, ağrısızca esnersiniz çiğnersiniz ve de konuşabilirsiniz.

Kas Gücünün Sağlanması

Çene ekleminizin çevresinde kas grupları mevcuttur.Onların kasılıp gevşemesi ile ağzınızı açıp kapayabilir, konuşabilir ve çiğneyebilirsiniz. Esnek iken ve baskı altında değil iken çene ekleminizle uyum içinde çalışır.

Çene Ekleminizin Yeri

Çene ekleminiz alt ve üst çenenin birleştiği yerdedir. Arabanın dişli çarklarına benzer eklemlerin hareketli bölümleri alt çenenizin hareketine izin verir.böylece ağzınızı konuşmak, çiğnemek ve ısırmak için açıp kapayabilirsiniz.

Çene hastalıkları nasıl gelişir

Kaslarınızla eklemleriniz beraber çalıştığı için birindeki sorun diğerlerini etkileyebilir.

(Kas gerilimi baş ağrısı, ağrı, yeme problemleri, klik sesi ,çene kilitlenmesi gibi)

Gergin Kaslar

Stres, diş gıcırdatma ve kötü duruş kaslarınızın zayıf düşmesine neden olur. Dayanıklılıktaki bu azalma alt ve üst çenenizin birbirine yaklaşmasına, çene eklemlerinde basınç oluşmasına ve alt dişlerinizin aşınmasına sebep olur.

Eklem Hasarı

Eklem problemleri yaralanma ile (ağız solunumu) veya çene hastalıklarıyla oluşabilir. Yaralanma eklem bağlarını gerip yırtabilir, diski pozisyonun dışına kaydırabilir ve hatta eklem dejenerasyonuna yol açabilir.

Rahatsız Edici Sonuçlar
Eğer kas ve eklemdeki problemler çene çalışmasını bozuyorsa basınç-yıpranma yırtınma sonucunda çene ekleminde farklı sorunlara yol açabilirler:

* Boyun, çene, baş ağrısı

* Diş aşınması ve uzun sürmeyen kilitlenme krizi

* Çenenin rahat hareket yetersizliği

Dişsel ve tıbbi değerlendirme

Dişsel ve tıbbi değerlendirme çene hastalığının sebebinin kesin olarak belirlenmesinde yardımcıdır ve kişisel tedavi programınızın planlanmasında ilk adımdır. Dişsel ve tıbbi hikaye genel anlamda sağlığınız hakkında bilgi sağlar . Semptomların çeşitliliği tecrübenizi gösterir ve mümkün nedenleri hissedersiniz. Fiziksel inceleme çene ve ona benzeyen semptomların ayırımında önemlidir, öyle ki eklem ağrılıdır, klik verir, hareket sahası kısıtlıdır.Tanı testleri çene hastalığınızın olası nedenlerini kesin olarak belirtebilir, sizin için en iyi tedavi yöntemini belirtir. Diş alçıları dişlerinizin bir araya gelip gelemeyeceğini ve ısırmanızın eklem ve çevre kaslara olan zararını göstermede yardımcıdır.

Fiziksel İnceleme

Doktorunuz sorularla semptomlarınızı bulacaktır.Bir teknik olan palpasyon (dokunma) ile kas ve çene ekleminizdeki ağrıyı, kas gerginliğini ve duyarlılığını kontrol eder. Doktorunuz bir de küçük parmağını kulağınıza sokarak çene ekleminizin çalışmasının nasıl olduğunu hisseder. Steteskopla (dinleme cihazı) eklemdeki klik sesini

alabilir ve cetvel ile ağzınızın ne kadar açıldığını ölçebilir.

Görüntüleme Testleri

Tomografik veya direkt film ile kafatasının X ışınları ile görüntüsü kaydedilir. Eklem hasarı, kırık, tümör gösterilir. Magnetik rezonans (MR) yumuşak doku hakkında detaylı bilgi verir disk ve lif hasarını gösterir.

Diş Alçısı

Doktorunuz dişlerinizin kalıbını alır ve alçıdan model yapar. Hareket stimülatörüne geçirerek dener. Bu mekanik aygıt alt çenenizin hareketini göstermede yardımcı olur.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ

Çene hareketleri ve uyumunda iyileşme sağlayan birçok tedavi seçenekleri mevcuttur.Fakat geniş bir bölümünde sıkıntıdan kurtulma size bağlıdır.En önemli rolü sizin tedavi programı süresince (ömrünüz boyunca) çenenizi istirahata almanız oynar.Yani sağlığınıza ve eski sağlamlığınıza tekrar kavuşabilirsiniz. Diğer kendi kendini koruma teknikleri de semptomlarınızı rahatlatır bunlar;buz, ısı ve egzersizdir. Doktorunuzun idaresinde semptomunuz azalıncaya, ileride semptomlarınız alevleninceye veya diğer bir tedavi seçeneğine geçinceye kadar egzersize ihtiyacınız olabilir.

Yapılan uygulamalar

– Dişlerinizin Korunması

– İyi çene pozisyonu

– Yumuşak Yemekler

– Sıcak ve Soğuk Uygulama

– Çene Egzersizleri

– Tıbbi Tedavi (Ağrı için)

– Fizik tedavi

– Sabitleyici Aletler (Occlusial Splint)

– Isırmanın düzeltilmesi

– Cerrahi

KAYNAK:kbb.uludag.edu.tr