Çekirdek aile ve geniş aile arasındaki farklar

Sosyoloji ve antropoloji gibi insanların sosyal ve kültürel durumlarını inceleyen bilim dallarına göre, evlilik ve anne-babalık ya da evlatlık ilişkisiyle birbirine bağlı, bir kadın ve bir erkek ile onların çocuklarından oluşan bireyler grubuna aile denir. Büyüklüğüne göre Büyük ve Küçük Aile olarak sınıflandırılır.

Büyük Aile 

Genelde kırsal kesimde yaygın olan bu aile türünde, ekonomik ve kültürel değerlerle şekillenen, akrabalık ilişkileri güçlü, kalabalık bir aile birimi tanımlanmaktadır. Bu aile tipi, yapılanma biçimine göre geniş aile ve birleşik aile olmak üzere iki şekilde görülür.

Geniş ailede güçlü akrabalık ilişkileri olduğundan, birden fazla kuşak bir arada yaşamaktadır. Günümüzde birçok köyde bu aile tipine örnekler vardır.

Baba, oğul, torun gibi üç kuşağın bir arada yaşadığı bu aile modeline dikey geniş aile de denir. Evli oğulun eş ve çocuklarıyla birlikte yaşadığı bu aile yapısı ülkemizde, özellikle kırsal kesimde hala devam etmektedir.

Bütün akrabalık ilişkilerinin yer aldığı Yatay geniş aile tipinde ise, ana baba ve çocukların yanı sıra büyükanne, büyükbaba, amca, hala, dayı, teyze gibi akrabalar bir arada yaşar. Bu durum Doğu’da aşiretlerde sık görülür. Bu aile tipinde miras paylaşılmadığı için ortak mülkiyet ilişkileri şekillenmiştir. dirdiği bu aile tipinde koruyuculuk ve kollayıcılık geleneğinin gereği olarak, parçalanmış ya da tamamlanmamış aile üyeleri yaşamını bu baba evinde sürdürür.

Bütün oğulların evlendiğinde eş ve çocuklarıyla baba evinde birlikte yaşamalarından birleşik aile doğar. Birden fazla çekirdek aileyi kapsar.  Ekonomik nedenlerden dolayı birlikte yaşanır. Ekonomik bağımsızlığını kazanan aileler baba evinden ayrılıp ayrı bir eve çıkabilirler.

Çekirdek Aile

Büyük şehirlerde yaygın olan Küçük Aileler anne baba ve çocuklardan oluşur. Bu aile yapısının en tipik örneği çekirdek ailedir.

Çekirdek ailelerde evlenmemiş çocuklar anne babayla oturur. Günümüzde evlenmeden de ekonomik özgürlüğünü elde edince evden ayrılırlar.

Günümüzde bağımsız modern aile yapısını temsil eden çekirdek ailede karı koca ilişkileri genelde eşit haklar üzerine kurulmuştur. Sorumluluk ve yükümlülükleri aile büyükleri üzerindedir. Ancak bütün çağlarda en yaygın olarak çekirdek görülmektedir. Çekirdek aile modelinde anne çalışmazsa baba evin geçimini sağlamakla yükümlüdür.

Ailevi sorunlarına ve kararlarına aile büyüklerini dahil etmeden kendi içlerinde çözmeye çalışırlar. Geniş ailelerde ise dedeler ve büyükanneler torunların üzerinde söz sahibidir.

Geniş ailelerde çocuklar daha neşeli ve sağlıklı ortamda büyürler. Anne baba çalıştığında dede- büyükanne çocukların bakımını üstlenir. Çekirdek ailede ise çalışan anneler çocuklarını ya hiç tanımadıkları bakıcılara, ya da kreşlere bırakmak zorunda kalıyorlar. Bu durumda sevgisiz ortamda büyüyen çocukların ruh sağlığını olumsuz etkiliyor. Geniş ailelerde evin büyükleri ev yemekleri pişirerek sağlıklı sofralar hazırlar. Günümüzde çekirdek ailelerde ev kadını çalıştığı için fast- food tüketimi daha fazla yaygınlaştı. Bu durumda çeşitli hastalıkları ve obeziteyi beraberinde getirdi.