Koma, genelde ağır bir hastalığın çok ileri bir safhasında ortaya çıkan bir rahatsızlık durumudur. Bu rahatsızlık durumu yani koma neticesinde hasta tamamen şuur kaybı geçirir ve bilinçli hareket yetisini kaybeder. Koma halinde fizyolojik nedenler sebebi ile duyma, anlama gibi yetiler tamamen ya da kısmen yitirilebilir. Bunun yanında bazı komalarda istemsiz refleks hareketleri gözlenebilir. Örneğin titreme, kasılma gibi. Koma durumunda dolaşım sistemi ve solunum sistemi faaliyetlerini devam eder. Komanın gözlenebildiği bazı hastalıklar; beyin kanaması, şeker hastalığı, epilepsi, menenjit, kafa travmaları, alkol zehirlenmesi, karbon monoksit zehirlenmesi, beyin tümörü, yüksek ateş ve buna benzer bir çok hastalık bu listeye eklenebilir. Eğer komanın sebebi biliniyor ise hastaya direk etyolojik tedavi uygulanır.
Acil tedavi gerektiren koma türünde yapılması gerekenler; hastanın solunum yolları açılır ve hastanın başı yanda olacak şekilde yere yatırılır. Koma halindeki hastanın dili boğazına kaçmaması için kontrol halinde tutulur. Solunumu sürekli kontrol edilerek bir aksilik olması durumunda yani solunum yetersizliği durumunda suni teneffüs yapılır. Hastanın yatış şekli düzenli olarak değiştirilir ve idrar kontrol edilir. İdrar çıkmamış ise sonda yardımı ile alınır. Ağız, boğaz ve genital bölgelerin temizliğine son derece dikkat edilmesi gerekir.
Komanın çeşitleri vardır. Bunlar;
Somnolans Koma: Komadaki hastanın sürekli bir uyku eğilimi vardır. Bu durumda hasta basit direktiflere cevap verebilir, örneğin eline bardağı verip iç dediğinizde içer ama sonrasında tekrar uyku haline geçer. Bu koma türünde bazı hastaların zaman ve mekan kavramını kaybettiği gözlenebilmektedir.
Stupor Koma: Stupor koma, somnolans komadan daha ağır bir koma türüdür. Bu komada hasta sürekli uyku durumundadır ve ancak ağır uyarılarla uyandırılabilir. Hastanın koma durumu ağarlaştıkça otonom sinir sistemi de çökmeye başlar.
Yapay Koma: Yapay koma ağır ameliyatlarda kullanılan suni bir koma şeklidir. Örneğin bir beyin ameliyatında hastanın beyninin hasar almasını önlemek için vücut ilaç ile hafif bir koma durumuna sokulur ve vücut fonksiyonları yavaşlatılır.
